Bài giảng Lý thuyết tài chính tiền tệ - Chương 2: Các chế độ tiền tệ - Nguyễn Thị Ngọc The

LÝ THUYẾTTÀI CHÍNH TIỀN TỆ P1TRƯỜNG ĐH CÔNG NGHỆ ĐỒNG NAIGV: Nguyễn Thị Ngọc TheEmail: nguyenngocthe258@gmail.com: 0968 23 26 48Mục đích Sau khi học xong chương này, SV sẽ trả lời được 04 câu hỏi sau:Chế độ tiền tệ là gì?Lịch sử phát triển của các chế độ tiền tệ ? Chế độ tiền tệ ở VN ?NỘI DUNGIICIIICHẾ ĐỘ TiỀN TỆCHẾ ĐỘ LƯU THÔNG TiỀN TỆ Ở VNCHẾ ĐỘ TiỀN TỆ VNIII1.1 Khái niệm : Chế độ tiền tệ là hình thức tổ chức lưu thông tiền tệ của một quốc gia , được qui định bằng pháp luật. I. CHẾ ĐỘ TIỀN TỆ1.2 Các yếu tố của chế độ tiền tệ Bản vị tiền tệ Đơn vị tiền tệ Công cụ tiền tệ I. CHẾ ĐỘ TIỀN TỆBản vị tiền tệ :Là tiêu chuẩn chung mà mỗi nước chọn làm cơ sở cho chế độ tiền tệ của mình. Tiêu chuẩn chung mà lịch sử loài người chọn làm cơ sở cho tiền tệ của các quốc gia là hàng hoá không phải là kim loại; tiếp đến là kim loại đủ giá: bạc, vàng; tiếp đến là ngoại tệ.Hiện nay, hầu hết các nước đều sử dụng bản vị tiền tệ là bản vị sức mua HH, DV của đồng tiền.1.2 Caùc yeáu toá cuûa cheá ñoä tieàn teä I. CHẾ ĐỘ TIỀN TỆChế độ đúc tiềnTên gọi và ký hiệuTiêu chuẩn đo lường Đơn vị tiền tệ :I. CHẾ ĐỘ TIỀN TỆVí dụ :Việt Nam :Đơn vị tiền tệ : “ đồng”Ký hiệu quốc gia : VNDMỹ :Đơn vị tiền tệ : “Dollar”Ký hiệu quốc gia : USD Đơn vị tiền tệ :I. CHẾ ĐỘ TIỀN TỆTức là những công cụ được sử dụng để thực hiện mua bán hàng hoá, dịch vụ hoặc thanh toán các khoản nợ như tiền giấy, tiền kim lọai, tiền sổ. Công cụ trao đổi :I. CHẾ ĐỘ TIỀN TỆNói chung, trong chế độ tiền tệ, yếu tố thường thay đổi là bản vị tiền tệ có thể là hàng hóa, vàng hay ngoại tệ.tùy thời kỳ kinh tế nhất địnhKết luận :I. CHẾ ĐỘ TIỀN TỆ1.3 Các chế độ lưu thông tiền kim loại trên TG :Chế độ bản vị bạcChế độ song bản vịChế độ bản vị tiền vàngChế độ bản vị vàng thỏiChế độ bản vị vàng hối đoáiChế độ bản vị ngoại tệChế độ tiền giấy không chuyển đổi ra vàng có bản vị là sức mua HH-DVI. CHẾ ĐỘ TIỀN TỆ12Là đồng tiền của một nước được đảm bảo bằng một trọng lượng bạc nhất định theo pháp luật của nước đóĐược lưu hành phổ biến vào đầu thế kỷ XIX trở về trước.CHẾ ĐỘ BẢN VỊ BẠCI. CHẾ ĐỘ TIỀN TỆ13 Xaùc ñònh baèngVàng BạcVí duï: Năm 1792 ở Mỹ 1 lượng vàng = 1,603 gam vàng roøng, 1 lượng bạc =24,06 gam bạc roøng. Töùc troïng löôïng 1 ñoâla baïc naëng gấp 15 laàn troïng löôïng 1 ñoâla vaøng.Chuù yù: Moät tyû leä ñuùc tieàn coá ñònh vaø moät tyû leä thò tröôøng thay ñoåi cho pheùp ngöôøi ta giöõ laïi ñoàng tieàn coù giaù trò hôn vaø cho löu thoâng ñoàng tieàn coù giaù trò keùm hôn.CHẾ ĐỘ SONG BẢN VỊI. CHẾ ĐỘ TIỀN TỆ14Laø ñoàng tieàn cuûa 1 nöôùc ñöôïc ñaûm baûo baèng moät troïng löôïng vaøng nhất ñònh theo phaùp luaät. CHẾ ĐỘ BẢN VỊ VÀNGCheá ñoä baûn vò tieàn vaøng ñöôïc söû duïng phoå bieán ôû caùc nöôùc trong nhöõng naêm cuoái Tk XIX vaø ñaàu Tk XXI. CHẾ ĐỘ TIỀN TỆ15* Nhöõng yeáu toá caàn thieát cuûa baûn vò tieàn vaøng goàm :Nhaø nöôùc khoâng haïn cheá vieäc ñuùc tieàn vaøngTieàn giaáy quoác gia ñöôïc nhaø nöôùc xaùc ñònh moät troïng löôïng vaøng nhất ñònh vaø ñöôïc töï do chuyeån ñoåi ra vaøng theo tyû leä ñaõ qui ñònh.Tieàn vaøng ñöôïc löu thoâng khoâng haïn cheá.3CHẾ ĐỘ BẢN VỊ VÀNG12I. CHẾ ĐỘ TIỀN TỆ16Ñôn vò tieàn teä quoác giaxaùc ñònh baèng1 troïng löôïng vaøng coá ñònhVaøng ñöôïc ñuùc thaønh thoûi maø khoâng ñuùc thaønh tieànVaøng khoâng löu thoâng trong neàn kinh teá, maø chæ döï tröõ ñeå laøm phöông tieän thanh toaùn quoác teá vaø chuyeån dòch taøi saûn ra nöôùc ngoaøiI. CHẾ ĐỘ TIỀN TỆCHẾ ĐỘ BẢN VỊ VÀNG THỎI17AnhPhápNaêm 1925 vaø qui ñònh muoán ñoåi tieàn giaáy laáy vaøng phaûi đoåi ít nhaát laø 1500 baûng AnhNaêm 1928 vôùi soá tieàn giaáy phaûi ñoåi ít nhaät laø 225.000 FrancsCHẾ ĐỘ BẢN VỊ VÀNG THỎITieàn giaáy quoác gia ñöôïc ñoåi ra vaøng theo luaät ñònh, nhöng phaûi moät soá löôïng tieàn giaáy nhaát ñònh, ít nhaát phaûi töông ñöông 1 thoûi vaøng.Ñaõ ñöôïc aùp duïngI. CHẾ ĐỘ TIỀN TỆ18Laø cheá ñoä baûn vò trong ñoù tieàn giaáy quoác gia khoâng đöôïc tröïc tieáp chuyeån ñoåi ra vaøng, muoán ñoåi ra vaøng phaûi thoâng qua một ngoaïi tệ Ngoaïi teä ñoù phaûi ñöôïc töï do chuyeån ñoåi ra vaøng, nhö ñoâla Myõ, baûng Anh Chuù yùÑaõ ñöôïc aùp duïngAÁn Ñoä Naêm 1898Ñöùc 1924Haø Lan 1928CHẾ ĐỘ BẢN VỊ VÀNG HỐI ĐOÁII. CHẾ ĐỘ TIỀN TỆ19Ñôn vò tieàn teä quoác gia ñöôïc xaùc ñònh baèng ñôn vò tieàn teä cuûa nöôùc ngoaøi (ngoaïi teä) Ngoaïi teä: Phải là ngoại tệ maïnh vaø ñöôïc tö do chuyeån ñoåi treân thò tröôøngChuù yùSöû duïng Phoå bieán ñoái vôùi caùc nöôùc thieáu vaøng hoaëc leä thuoäc nöôùc khaùc (caùc nöôùc trong khoái coäng ñoàng Anh sau theá chieán I)CHẾ ĐỘ BẢN VỊ NGOẠI TỆI. CHẾ ĐỘ TIỀN TỆ20Vai troø Khuyeán khích thương maïi quoác teá vaø taêng tröôûng kinh teá moät caùch coù traät töïCHẾ ĐỘ BẢN VỊ NGOẠI TỆ :I. CHẾ ĐỘ TIỀN TỆ21* Khái niệmChế độ bản vị tiền giấy không được chuyển đổi ra vàng là đơn vị tiền tệ của 1 nước không thể tự do chuyển đổi ra kim lọai quý.* Sự ra đờiĐầu những năm 1930 chế độ bản vị tiền giấy không được chuyển đổi ra vàng đã trở thành phổ biến. CHẾ ĐỘ LƯU THÔNG TIỀN GIẤY :I. CHẾ ĐỘ TIỀN TỆ22BẢNG TÓM TẮT LỊCH SỬ CÁC CHẾ ĐỘ LƯU THÔNG TIỀN TỆ TRÊN THẾ GIỚISTTBAÛN VÒ TIEÀN TEÄTHÔØI GIAN TOÀN TAÏICOÂNG CUÏ TRAO ÑOÅICÔ CHEÁ PHAÙT HAØNH1Baûn vò baïcÑaàu theá kyû 19 trôû veà tröôùcTieàn ñuùcTöï do chuyeån ñoåi ra Baïc theo tyû leä quy ñònh cuûa caùc quoác gia khaùc nhau vaø ñöôïclöu thoâng khoâng haïn cheá2Song baûn vòTheá kyû 19Tieàn ñuùcTöï do chuyeån ñoåi ra Vaøng vaø Baïc theo tyû leä quy ñònh cuûa caùc quoác gia khaùc nhau vaø ñöôïclöu thoâng khoâng haïn cheá3 Tieàn VaøngCuoái theá kyû 19, ñaàu theá kyû 20Tieàn ñuùcTöï do chuyeån ñoåi ra Vaøng theo tyû leä quy ñònh cuûa caùc quoác gia khaùc nhau vaø ñöôïclöu thoâng khoâng haïn cheá4Vaøng thoûiÑaàu theá kyû 20Tieàn giaáyTieàn giaáy quoác gia chuyeån ñoåi ra Vaøng theo tyû leä quy ñònh> Nhöng ít nhaát phaûi baèng 1 thoûi vaøng235Vaøng hoái ñoaùiCuoái theå kyû 19, ñaàu theá kyû 20Tieàn giaáyTieàn quoác gia muoán ñöôïc chuyeån doåi ra Vaøng phaûi thoâng qua ngoaïi teâï (ngoaïi teä ñoù phaûi ñöôïc töï do chuyeån ñoåi ra vaøng)6Ngoaïi teäTheá kyû 20Tieàn giaáyTieàn quoác gia ñöôïc xaùc ñònh baèng ñôn vò tieàn teä cuûa nöôùc ngoaøi (ñoù phaûi laø caùc ngoaïi teä maïnh vaø ñöôïc töï do chuyeån ñoåi treân thò tröôøng quoác teá)7Tieàn giaáy khoâng chuyeån ñoåi ra vaøng (baûn vò haøng hoaù dòch vuï)Cuoái theå kyû 20 ñeán nayTieàn giaáy, caùc chöùng töø coù giaù (seùc, thöông phieáu...)Ñôn vò tieàn teä cuûa moãi nöôùc khoâng ñöôïc chuyeån ñoåi ra Vaøng vaø kim loaïi quyù. Vaøng chæ ñöôïc thanh toaùn caùc khoaûn nôï quoác teá vaø bò ruùt khoûi löu thoângBẢNG TÓM TẮT LỊCH SỬ CÁC CHẾ ĐỘ LƯU THÔNG TIỀN TỆ TRÊN THẾ GIỚI24Nhà TrầnĐã lưu hành tiền đúc bằng đồng đây là tiền được đúc đầu tiên ở Việt Nam.Nhà Hồ (1400-1407) Ban hành tiền giấy năm 1396, đó là một thời điểm rất sớm so với lịch sử tiền giấy nhưng chính sách ban hành tiền giấy đó không được đánh giá là tiến bộ.CHẾ ĐỘ LƯU THÔNG TIỀN TỆ Ở VIỆT NAMThời kỳ phong kiến :25Cách phát hành tiền thời kỳ nhà Hồ - Là đổi hoàn toàn tiền cũ lấy tiền mới nên về lí thuyết nó không ảnh hưởng gì tới giá trị đồng tiền mà thậm chí đó là một tư tưởng mới giúp tiết kiệm kim loại và sử dụng tiền thuận tiện hơn Nhược điểm cách phát hành tiền thời kỳ nhà Hồ Là sự vi phạm quy luật phù hợp giữa hình thức và nội dung. Vì sự ra đời tiền giấy phải có những tiền đề KT của nó, phải trải qua những giai đoạn thai nghén trung gian để có được lòng tin của dân chúng, có cơ chế điều hành của hệ thống TC - NHCHẾ ĐỘ LƯU THÔNG TIỀN TỆ Ở VIỆT NAM26Sự kết thúc chế độ tiền tệ thời kỳ Nhà Hồ Cùng với sự sụp đổ của nhà Hồ, tiền giấy cũng chấm dứt lưu hành Nhà Lê Năm 1429, ngay năm thứ hai sau khi lên ngôi, Lê Thái Tổ đã cho đúc tiền đồng trở lại, nhân dân lại quay trở lại dùng tiền đồng.CHẾ ĐỘ LƯU THÔNG TIỀN TỆ Ở VIỆT NAMTừ 1858 đến 1875 Chưa có Ngân hàng Đông Dương (NHĐD) thì trên đất Việt tiêu đồng thời nhiều loại tiền khác nhau: Tiền Fran (FRF) của Pháp, tiền Mêxicô, tiền Trung Quốc...Năm 1875 Ngân hàng Đông Dương ñöôïc thành lập và phát hành tiền Đông Dương. Đồng Đông Dương lúc bấy giờ đúc bằng Bạc (bản vị Bạc) và giấy bạc ngân hàng.CHẾ ĐỘ LƯU THÔNG TIỀN TỆ Ở VIỆT NAMThời kỳ thực dân Pháp xâm lược đến 8/1945 :28Vieäc söû duïng ñoàng tieàn Ñoâng Döông 1875 Dân ta tiêu tiền Đông Dương mang bản vị bạc 1880 Tiền Đông Dương mang bản vị vàng, tiêu song song với đồng Fran của Pháp và các loại tiền đồng, tiền kẽm cũ 1880 - 1930 Tiền giấy Đông Dương ra đời và mang bản vị bạc 1930 -1936Tiền giấy Đông Dương mang bản vị vàng CHẾ ĐỘ LƯU THÔNG TIỀN TỆ Ở VIỆT NAM29Tổng thống Pháp ký sắc lệnh chuyển đồng Đông Dương từ chế độ bản vị Bạc sang chế độ Bản vị vàngQuy định tỷ giá đồng Đông Dương với FRFNgày 31/05/1930 1 đồng Đông Dương = 10 FRF 1 FRF = 0.0655 gram vàngĐồng Đông Dương bị Chính phủ VNDCCH cấm lưu hành trên toàn cõi VN từ tháng 4/1948 nhưng đến 1954 mới thực hiện đượcCHẾ ĐỘ LƯU THÔNG TIỀN TỆ Ở VIỆT NAM30Từ 1945 - 1951Vấn đề tài chính, tiền tệ được đặc biệt quan tâm và coi đó là một vũ khí sắc bén, trực tiếp của cả 2 nhiệm vụ: Kháng chiến và kiến quốc Ngày 1/12/1945 Đồng tiền tài chính với chất liệu nhôm đầu tiên lọai hai hào của ta được phát hànhCHẾ ĐỘ LƯU THÔNG TIỀN TỆ Ở VIỆT NAMThời kỳ cách mạng dân tộc dân chủ (9/1945 – 4/1975):31Phát hành đồng tiền nhôm loại năm hào Ngày 31/1/1946 Phát hành tiền giấy gọi là "giấy bạc Việt Nam" đầu tiên ở miền Trung Phát hành giấy bạc trên toàn miền bắc Ngày 13/08/1946Ngày 21/1/1946 CHẾ ĐỘ LƯU THÔNG TIỀN TỆ Ở VIỆT NAM32Tháng 11/1946Quốc hội khoá 2 giao Bộ tài chính phát hành tiền giấy trong cả nước.Tập trung Phi tập trung Vùng tự do: lưu hành giấy bạc Việt Nam Vùng địch kiểm soát: thì tiêu đồng thời cả tiền Đông dương, cả tiền tài chính địa phương do CP trung ương uỷ quyền cho chính quyền cách mạng địa phương phát hành và gồm cả "tiền VN hoá" bằng cách đóng dấu của Uỷ ban kháng chiến địa phương lên tiền địch để lưu hành... CHẾ ĐỘ LƯU THÔNG TIỀN TỆ Ở VIỆT NAM33Tháng 5/1951Thành lập ngân hàng quốc gia VN, phát hành Tiền giaáy “NHQGVN” thay ñoàng tieàn TC tỷ lệ thu đổi 10 đồng tài chính = 1 đồng ngân hàng Tháng 2/1959Cải cách tiền tệ lần thứ 2 phát hành tiền mới thu đổi tiền cũ với tỷ lệ 1 đồng NH mới = 1000đ NH cũ. Khi đó 1 đồng NHQGVN = 1,36 Rúp Liên Xô = 1, 2 USD CHẾ ĐỘ LƯU THÔNG TIỀN TỆ Ở VIỆT NAM34Tháng 10/1961Đồng tiền NHQG VN ở miền Bắc được đổi tên thành đồng tiền Ngân hàng Nhà nước Việt nam (NHNN VN) với cùng một mệnh giá để tránh trùng tên với đồng tiền NHQG ở miền Nam của chính phủ nguỵ quyền Sài gòn. Từ 1965 – 1973 Nhà nước đã cho phép Quân đội sử dụng đồng “tiền Trường sơn” hay còn gọi là "phiếu bách hóa“ thay tiền để phân phối nhu yếu phẩmCHẾ ĐỘ LƯU THÔNG TIỀN TỆ Ở VIỆT NAM35Chế độ tiền của chính quyền Ngụy Sài gòn từ 1954 - 19751954 - 1960Năm 1954: chính quyền Ngụy SG thành lập NH và cũng lấy tên là NHQG Việt nam Tiêu song song đồng USD và đồng tiền Quốc gia: 1 USD = 35 đồng Quốc gia 1960 - 1975- Đồng tiền Ngụy liên tục mất giá: +Từ 1960 đến 1965:118đ/USD +Từ 1966 – 1968: 250đ/ USD +Từ 1968 – 1973: 500đ/ USD CHẾ ĐỘ LƯU THÔNG TIỀN TỆ Ở VIỆT NAM36a. Ngân hàng Quốc gia VN của chính quyền VN cộng hoà (ở miền Nam)  đã được quốc hữu hoá và sáp nhập vào hệ thống Ngân hàng Nhà nước VN, cùng thực hiện nhiệm vụ thống nhất  tiền tệ trong cả nước, phát hành các loại tiền mới của nước CHXHCN Việt Nam, thu hồi các loại tiền cũ ở cả hai miền Nam - Bắc vào năm 1978. 3 năm đầu sau ngày miền nam giải phóng Miền Bắc Miền Nam úSöû duïng tiền NHNNVN Söû duïng tiền của chính quyền cũ CHẾ ĐỘ LƯU THÔNG TIỀN TỆ Ở VIỆT NAMThời kỳ thống nhất tổ quốc từ sau 4/1975- 1978:37Ngày 3/5/1975 Chính quyền cách mạng tiếp quản NHQG của Nguỵ quyền Sài gòn và vẫn sử dụng đồng tiền của chế độ cũ Ngày 6/6/1975 Chính phủ cách mạng lâm thời Cộng hoà miền Nam Việt nam đã ra Nghị định số 04/PCT - 75 về thành lập Ngân hàng Quốc gia Việt Nam CHẾ ĐỘ LƯU THÔNG TIỀN TỆ Ở VIỆT NAM38Ngày 22/ 9/1975 Chính phủ cách mạng lâm thời Cộng Hoà miền nam VN đã tổ chức cuộc đổi tiền trên qui mô toàn miền nam để đưa đồng tiền mới lấy tên là "Tiền Ngân hàng Việt Nam“: 1 đồng NHVN = 500đ tiền của chế độ cũ = 1 USD Ngày 2/5/ 1978 Nhà nước CHXHCN Việt nam công bố đổi tiền lần thứ 3 trên phạm vi toàn quốc:1đ tiền NHNN cũ ở miền Bắc = 0,8 đồng tiền Giải phóng ở miền Nam = 1đ NHNN mới. CHẾ ĐỘ LƯU THÔNG TIỀN TỆ Ở VIỆT NAMTiền VN được đảm bảo bằng bản vị hàng hoá dịch vụ và sức mua. Dưới hình thức tiền giấy và tiền kim loại có mệnh giá nhỏCuối những năm 80 cho tới ngày nay. Sự thay đổi về chất trong hoạt động của hệ thống ngân hàng - chuyển dần sang hoạt động theo cơ chế thị trường Đến cuối những năm 80Hệ thống Ngân hàng Nhà nước về cơ bản vẫn hoạt động như là một công cụ ngân sách, chưa thực hiện các hoạt động kinh doanh tiền tệ theo nguyên tắc thị trường. CHẾ ĐỘ LƯU THÔNG TIỀN TỆ Ở VIỆT NAMThời kỳ từ 1979 -1985 :Cơ chế tập trung quan liêu bao cấp Năm 1986Lạm phát tới trên 774% (sieâu laïm phaùt):Đồng tiền mệnh giá mới đã gấp 10 lần đồng tiền mệnh giá cũ Nền kinh tế vẫn trong thế bị bao vây, cấm vận Lưu thông hàng hoá, lưu thông tiền tệ không phát triển Các hiện tượng “chợ đen”, “phá rào”, “hụi họ”, "núp bóng"... mọc lên như nấm CHẾ ĐỘ LƯU THÔNG TIỀN TỆ Ở VIỆT NAMThời kỳ từ 1986 - 2003:41Năm 1986 Đại Hội Đảng cộng sản Việt Nam lần thứ VICông khai đánh giá một cách trung thực, thẳng thắn và toàn diện về cuộc khủng hoảng nghiêm trọng của đất nước Coâng Cuộc ñoåi môùi KT: chuyển từ cơ chế kế hoạch hoá tập trung quan liêu bao cấp sang cơ hạch toán kinh doanh, tính đúng, tính đủ và sau này là chế thị trường có sự quản lý vĩ mô của Nhà nước Năm 1988 - 1990Cuộc đổ vỡ tín dụng dây chuyền gây thất thoát nhiều ngàn tỷ đồng đã làm suy giảm niềm tin trong nhân dân vào tính ổn định của đồng tiền Việt nam CHẾ ĐỘ LƯU THÔNG TIỀN TỆ Ở VIỆT NAM42Tháng 5/ 1990 Hai Pháp lệnh NH ra đời đã chính thức chuyển cơ chế hoạt động của hệ thống NHVN từ 1 cấp sang 2 cấp, trong đó NHNN thực thi cùng một lúc hai nhiệm vụNhiệm vụ Quản lý Nhà nước về hoạt động NH Nhiệm vụ của một NHTW - Là Ngân hàng phát hành tiền; Là NH của các NH và là NH của NN CHẾ ĐỘ LƯU THÔNG TIỀN TỆ Ở VIỆT NAM43Năm 1991: NHNN Áp dụng cơ chế lãi suất thực dương Khép dần khoảng cách giữa lãi suất nội tệ và lãi suất ngoại tệ Điều chỉnh lãi suất thích ứng với cơ chế thị trường Năm 1993Thực hiện chính sách tỷ giá với quan hệ XNK và quan hệ cung cầu trên thị trường ngoại tệ Thực thi nguyên tắc trên đất Việt nam chỉ tiêu tiền Việt nam, tích cực chống lại hiện tượng Dola hoá NHTW tăng cường quản lý vĩ mô thông qua các công cụ điều hành chính sách tiền tệ như tỷ lệ dự trữ bắt buộc, hạn mức tái cấp vốn, lãi suất tái cấp vốn và tổ chức các dạng thị trường vốn ngắn hạn như: Thị trường nội tệ liên NH; Thị trường ngoại tệ liên NH; Thị trường đấu thầu tín phiếu kho bạc và Thị trường tín dụng truyền thống; CHẾ ĐỘ LƯU THÔNG TIỀN TỆ Ở VIỆT NAM44Năm 1994Xuất hiện hình thức sơ khai của thị trường sơ cấp về các công cụ nợ trung hạn Kỳ phiếu NHTMTín dụng xây dựng nhà ở có điều kiện Huy động có bảo đảm bằng vàng Chính sách cung ứng tiền đã gắn liền với kỹ thuật phân tích và quản lý động thái của lưu thông tiền tệ chủ yếu thông qua động thái của tổng phương tiện thanh toán song song với động thái của lượng tiền mặt trong lưu thông Năm 1994CHẾ ĐỘ LƯU THÔNG TIỀN TỆ Ở VIỆT NAM45Tháng 7 năm 2000 Thị trường vốn dài hạn (TTCK) ở Việt nam đi vào hoạt động Từ tháng 8 năm 2000 Công cụ nghiệp vụ thị trường mở vào sử dụng Hệ thống NHVN cũng đã không ngừng triển khai chương trình hiện đại hoá công nghệ NH Nối mạng thông suốt từ TW đến các chi nhánh khu vực và cơ sở Mở ra nhiều hình thức thanh toán thuận tiện Tốc độ thanh toán đã tăng mạnh CHẾ ĐỘ LƯU THÔNG TIỀN TỆ Ở VIỆT NAM46Ngày 12/12/1997 Quốc Hội nước CHXHCNVN khoá X kỳ họp thứ 2 đã ban hành luật NHNNVN Quốc Hội khoá 11 đã thông qua luật sửa đổi bổ sung 1 số điều của NHNNVN. Trong chương III mục 2 phát “hành tiền giâý và tiền kim loại” đã quy định bằng pháp luật những vấn đề chủ yếu sau Ngày 17/6/2003 Đơn vị tiền tệ; Phát hành tiền; In đúc, bảo quản, vận chuyển, phát hành, tiêu huỷ tiền; Xử lý tiền rách nát hư hỏng; Thu hồi, thay thế tiền; Tiền mẫu, tiền lưu niệm; Ban hành và kiểm tra giám sát thực hiện quy chế nghiệp vụ phát hành tiền; Các hành vi bị nghiêm cấm CHẾ ĐỘ LƯU THÔNG TIỀN TỆ Ở VIỆT NAM Những năm gần đây, Việt Nam cho ra đời tiền kim loại có mệnh giá nhỏ kết hợp với việc in tiền mới (đổi chất liệu in từ cotton sang polymer), nhưng một số tờ tiền mới in đã gặp vài lỗi kĩ thuật Nhờ có tốc độ tăng trưởng bình quân những năm gần đây cao, khoảng 7-8% đặc biệt là sự kiện ngày 11/1 - Việt Nam chính thức trở thành thành viên Tổ chức thương mại thế giới (WTO)=>nên vị thế của đồng tiền Việt Nam đã được nâng cao trên trường quốc tế. CHẾ ĐỘ LƯU THÔNG TIỀN TỆ Ở VIỆT NAMThời kỳ từ năm 2003 – nay:48Tiền thời Hồ Quý LyĐơn vị: Thông bảo hội saoTiền NguỵMặt trước của đồng 5 Đông Dương (5 piastre)CHẾ ĐỘ LƯU THÔNG TIỀN TỆ Ở VIỆT NAM49CHẾ ĐỘ LƯU THÔNG TIỀN TỆ Ở VIỆT NAM5051CHẾ ĐỘ LƯU THÔNG TIỀN TỆ Ở VIỆT NAMSTTCHEÁ ÑOÄ XAÕ HOÄICHEÁ ÑOÄ TIEÀN TEÄCHUÛ THEÅ PHAÙT HAØNHBAÛN VÒ TIEÀN TEÄÑÔN VÒ TIEÀN TEÄCOÂNG CUÏ TRAO ÑOÅI1Phong kieán thôøi TraànTieàn kim loaïi (baûn vò baïc)Ñoàng, trinh, keõmTieàn ñuùc baèng ñoàng, keõm...Töï do phaùt haønh, chöa coù phaùp luaät2PK nhaø Hoà (1400)Tieàn giaáy p.ñònh (song baûn vò )Ñoàng, trinh, keõmTieàn giaáy (nhieàu loaïi giaáy khaùc nhau)Nhaø vua Hoà Quùy Ly3Thöïc daân Phaùp (1930)Baûn vò bạcÑoàng baïc Ñoâng Döông(piastre) (1ñ ÑD=10 frances Phaùp) = 0.6550 gram vàngTieàn giaáy hoaëc tieàn ñuùc baèng baïcChính phuû Phaùp4Thuoäc ñòa Phaùp(tröôùc 10-45)Baûn vò vàngÑoàng baïc Ñoâng Döông (1ñ ÑD=17 frances Phaùp)Tieàn giaáy hoaëc tieàn ñuùc baèng baïcChính phuû Phaùp5VNDCCH (1946)(baûn vò HHDV, söùc mua)VNÑ (1ñ ÑD =1 ñoàng giaáy baïc VN)Tieàn giaáy Chính phuû VNDCCH53STTCHEÁ ÑOÄ XAÕ HOÄICHEÁ ÑOÄ TIEÀN TEÄCHUÛ THEÅ PHAÙT HAØNHBAÛN VÒ TIEÀN TEÄÑÔN VÒ TIEÀN TEÄCOÂNG CUÏ TRAO ÑOÅI6Mieàn Baéc (1954-1977) (baûn vò HHDV, söùc mua) Ñoàng NHTieàn giaáy NH VNDCCHMeänh giaù 1ñ,2ñ,200ñ7Mieàn Nam (1954-1975) Baûn vò ngoaïi teä (USD)Ñoàng tieàn NguïyGiaáy baïc NH Chính quyeàn Nguïy8Mieàn Nam (1975-1977) (baûn vò HHDV, söùc mua) Tieàn giaûi phoùng (500ñ tieàn nguî = 1 ñoàng giaûi phoùng)Giaáy baïc NH Chænh phuû laâm thôøi mieàn nam Vieät Nam9Naêm 1978, VNDCCH(baûn vò HHDV, söùc mua) Ñoàng NH (2 mieàn) (1ñ mieàn baéc = 1 doàng môùi, 1 ñoàng mieàn nam = 8 haøo môùi)Meänh giaù 1ñ, 5ñ,50ñ (giaáy),1haøo,2 haøo 5haøo (kim loaïi)Chính phuû CHXHCNVN (NHNNVN)10CHXHCNVN (1985-2003)Tieàn giaáy (baûn vò HHDV, söùc mua)VNÑ (10ñ tieàn cuõ = 1 ñoàng tieàn môùi)GBNH (cotton)Chính phuû CHXHCNVN (NHNNVN)11Naêm 2003 ñeán nay: phaùt haønh theâm tieàn xu meänh giaù nhoû, tieànpolymer meänh giaù lôùn Tieàn giaáy (baûn vò HHDV, söùc mua)VNÑGBNH (tieàn cotton, polime, tieàn xu) caùc chöùng töø coù giaùChính phuû CHXHCNVN (NHNNVN)Chế độ lưu thông tiền giấy ở VN là hình thức tổ chức lưu thông tiền tệ chủ yếu là tiền giấy, được nhà nước VN quy định thành pháp luật.III.CHẾ ĐỘ TIỀN VIỆT NAMĐơn vị tiền tệ - tên gọi tiền tệCác quy định về phát hành tiền giấy và tiền kim loại ở VNCác nguyên tắc phát hành tiềnCơ cấu lưu thông tiền tệIII.CHẾ ĐỘ TIỀN VIỆT NAMĐơn vị tiền VN : “ đồng”, có giá trị là 100 xu hây 10 hàoTên gọi : đồng Ngân Hàng VN hay Đồng Bạc VNKý hiệu : “ đ”Ký hiệu quốc tế : “ VND”III.CHẾ ĐỘ TIỀN VIỆT NAMĐơn vị tiền tệ - tên gọi tiền tệ :Về phát hành tiền Về in, đúc ,bảo quản, vận chuyển, phát hành, tiêu hủy tiềnVề xử lý tiền rách nát, hư hỏngVề tiền mẫu, tiền lưu niệmVề các hành vi nghiêm cấmCác quy định về phát hành tiền giấy và tiền kim loại ở VNIII.CHẾ ĐỘ TIỀN VIỆT NAMNguyên tắc 1 : Phát hành tiền chỉ được phát hành qua con đường tín dụngNguyên tắc 2 : Phát hành tiền phải căn cứ theo nhu cầu luân chuyển hàng hóa dịch vụ trong nền kinh tếNguyên tắc 3 : Tổ chức kỹ thuật phát hành phải đảm bảo tính tập trung thống nhất dưới sự quản lý thống nhất của NNNguyên tắc 4 : Phương tiện lưu thông và phương tiền phát hànhCác nguyên tắc phát hành tiềnCó 4 nguyên tắc :III.CHẾ ĐỘ TIỀN VIỆT NAMCơ cấu lưu thông tiền tệQuỸ NGHIỆP VỤ NH CỦA NHNNQuỸ ĐiỀU HÒA TiỀN MẶT CỦA NHNNQuỸ NGHIỆP VỤ NH CỦA NHTMQuỸ NGHIỆP VỤ CỦA NH ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂNQuỸ NGHIỆP VỤ CỦA CÁC TỔ CHỨC TÍN DỤNGTiỀN MẶT LƯU HÀNH GiỮA CÁC ĐƠN VỊ VÀ CÁ NHÂN TRONG XHQUỸ DỰ TRỮ PHÁT HÀNHIII.CHẾ ĐỘ TIỀN VIỆT NAMThank You !