Bài giảng Luật Hình sự Việt Nam - Chương XXVI: Các tội xâm phạm trật tự quản lý hành chính

CÁC TỘI XÂM PHẠM TRẬT TỰ QUẢN LÝ HÀNH CHÍNH CHƯƠNG XXVIMục tiêuCung cấp công cụ đểđịnh tội danh đối vớicác hành vi phạm tộixâm phạm TTQLHCKHÁI NIỆMCHUNGCÁC TPCỤ THỂNỘIDUNG1. Khái niệm chungCác tội xâm phạm trật quảnlý hành chính (TTQLHC) là: Những HVNH cho XH Xâm phạm hoạt động bìnhthường của Nhà nước và XHtrong lĩnh vực QLHC NNKháchthể2. Các tội phạm cụ thể xâm phạm TTQLHCTỘI CHỐNG NGƯỜI THI HÀNH CÔNG VỤ (ĐIỀU 257) Sự hoạt động bình thường củacơ quan Nhà nước, tổ chức XHTỘI CHỐNG NGƯỜI THI HÀNH CÔNG VỤ (ĐIỀU 257)DÙNG VŨ LỰCĐE DỌA DÙNG VLTHỦ ĐOẠN KHÁCTPHT khi có một trongcác hành vi nàychèng ng­êiTHCVHÀNH VITỘI CHỐNG NGƯỜI THI HÀNH CÔNG VỤ (ĐIỀU 257) Lỗi CYTT Mục đích: Cản trở người THCV ép buộc người THCVth/hiện HV trái PL. CT của tội phạm làchủ thể thườngTỘI LỢI DỤNG CÁC QUYỀN TỰ DO DÂN CHỦXÂM PHẠM LỢI ÍCH NHÀ NƯỚC, QUYỀN, LỢIÍCH HỢP PHÁP, CÔNG DÂN (ĐIỀU 258 BLHS) Sự h/động b/thường của CQNN, TCXH Lợi ích Nhà nước và công dânkt HV lợi dụng các quyền TDDC để: Xuyên tạc, Bôi nhọ, Vu khống CQNN, TCXH và CD.mkq Lỗi cố ýmcq Chủ thể thườngctTỘI TRỐN TRÁNH NGHĨA VỤ QUÂN SỰ (ĐIỀU 259)KTKhông CHđúng QĐ củaPL về đăngký NVQS.Không chấphành lệnhgọinhập ngũKhông chấphành lệnhgọi tập trunghuấn luyệnChỉ coi là phạm tội nàynếu người có hành vi đã:Đã bị xử phạtHC về HV này,hoặc;Đã bị KA vềtội này màchưa đượcxoá án tíchMKQ Chế độ NVQS của NNTỘI TRỐN TRÁNH NGHĨA VỤ QUÂN SỰ (ĐIỀU 259) CÔNG DÂN VN TỪ:Thực hiện NVQS17 đến 28 tuổi17 tuổi trở lênĐăng ký NVQSNữNam18 đến 40 tuổi18 đến 45 tuổiPhải đăng kývào ngạchdự bịCTTỘI TRỐN TRÁNH NGHĨA VỤ QUÂN SỰ (ĐIỀU 259) Lỗi cố ýMCQKhông chấphành trongcác trườnghợp sau mới làphạm tội:TỘI KHÔNG CHẤP HÀNH LỆNH GỌI QUÂNNHÂN DỰ BỊ NHẬP NGŨ (ĐIỀU 260 BLHS99)Thủ đoạnphạm tộikhông cóý nghĩađịnh tộiHV không chấphành lệnh gọinhập ngũ màkhông có lýdo chính đáng.Có lệnhtổngđộng viên;Có lệnhđộng viêncục bộ;Cóchiếntranh;Theo cácnhu cầuđặc biệtcủa QĐChủ thể: QNDBLỗi cố ý Người có CVQH trong việc: Đăng ký NVQS, Gọi nhập ngũ, Gọi tập trung HLCT HV lợi dụng CVQH làm không đúng QĐ về: Đăng ký NVQS; Gọi nhập ngũ; Gọi tập trung huấn luyện.MKQTỘI LÀM TRÁI QUY ĐỊNH VỀ VIỆC THỰC HIỆNNVQS (ĐIỀU 261 BLHS99)Không chuyển lệnhgọi nhập ngũ chongười phải làm NVQS, người được gọi TTHL...HV gây khó khăn, trởngại cho các côngviệc liên quan đếnNVQS, như:CT của tội này làCT thường nhưngthường là bố, mẹ,anh, em, bạn bè củangười phải làmNVQSTỘI CẢN TRỞ VIỆC THỰC HIỆN NVQS (ĐIỀU 262)Điều 263 quy định 4 tội danh: Tội cố ý làm lộ BMNN Tội chiếm đoạt TL BMNN Tội mua bán TL BMMN Tội tiêu huỷ TL BMNNTỘI CỐ Ý LÀM LỘ BÍ MẬT NHÀ NƯỚC; TỘI CHIẾM ĐOẠT,MUA BÁN, TIÊU HUỶ TÀI LIỆU BÍ MẬT NHÀ NƯỚCTỘI CỐ Ý LÀM LỘ BÍ MẬT NHÀ NƯỚC; TỘI CHIẾM ĐOẠT,MUA BÁN, TIÊU HUỶ TÀI LIỆU BÍ MẬT NHÀ NƯỚC An toàn của BMNN, An toàn đối nội, đối ngoại của VN.ĐTTĐ ĐTTĐ là BM Nhà nướcKTTỘI CỐ Ý LÀM LỘ BÍ MẬT NHÀ NƯỚC; TỘI CHIẾM ĐOẠT,MUA BÁN, TIÊU HUỶ TÀI LIỆU BÍ MẬT NHÀ NƯỚCCố ý làm cho BMNN bị tiết lộ bằng nhiều p/phápLàm chuyển biến một cách phi pháp TL BMNNthành tài liệu của mìnhTrao đổi tài liệu BMNN bằng tiền hay hiện vật.Làm cho TL BMNN mất một phần hoặc mất hẳngiá trị SDMKQ Tội cố ý làm lộ BM Nhà nước: Người có CVQH hạn l/quan đến BMNN Các tội còn lại có chủ thể thườngTỘI CỐ Ý LÀM LỘ BÍ MẬT NHÀ NƯỚC; TỘI CHIẾM ĐOẠT,MUA BÁN, TIÊU HUỶ TÀI LIỆU BÍ MẬT NHÀ NƯỚC Lỗi cố ýCTMCQTỘI VÔ Ý LÀM LỘ BM NHÀ NƯỚC; TỘI LÀM MẤTTÀI LIỆU BM NHÀ NƯỚC (ĐIỀU 264 BLHS99) Điều 264 quy định 2 tội danh: Tội vô ý làm lộ BMNN Tội làm mất TL BMNN Những người có trách nhiệm trong việc QL, BV, SD TL BMNN.CT Làm cho TL BMNN bị tiết lộ do HV vô ý. Làm cho TL BMNN không còn nằm trong sự QL do HV vô ý của mình.MCQTỘI VÔ Ý LÀM LỘ BM NHÀ NƯỚC; TỘI LÀM MẤTTÀI LIỆU BM NHÀ NƯỚC (ĐIỀU 264 BLHS99)TỘI GIẢ MẠO CHỨC VỤ, CẤP BẬC (ĐIỀU 265) HV phạm tội xâm hại: Trật tự QLHC Nhà nước, Uy tín của người cán bộTỘI GIẢ MẠO CHỨC VỤ, CẤP BẬC (ĐIỀU 265)Hành vi khách quanThể hiện ở việc giả mạo chức vụ, cấp bậcHành vi giả mạođược thực hiện bằng:Lời nóiSử dụnggiấy tờgiả mạoSử dụngtrang phục,phù hiệu,quân hàmTỘI GIẢ MẠO CHỨC VỤ, CẤP BẬC (ĐIỀU 265) Coi là phạm tội nếu giả mạo là để thực hiện hành vi trái pháp luậtTỘI SỬA CHỮA, SỬ DỤNG GIẤY CHỨNG NHẬN VÀCÁC TÀI LIỆU CỦA CƠ QUAN, TỔ CHỨC (ĐIỀU 266)HV sử dụng cácGCN, TL đã sửachữa để thựchiện HV trái PLHV làm sailệch nội dungcủa GCN, tàiliệu. Có thểbằng cách:Thêm bớtvàonội dungTẩy xoáTỘI SỬA CHỮA, SỬ DỤNG GIẤY CHỨNG NHẬN VÀCÁC TÀI LIỆU CỦA CƠ QUAN, TỔ CHỨC (ĐIỀU 266) Chỉ coi là phạm tội khi: Gây HQ nhiêm trọng hoặc Đã bị xử phạt HC về HV này mà còn vi phạm Lỗi cố ý Chủ thể thườngTỘI LÀM GIẢ CON DẤU, TÀI LIỆU CỦA CƠ QUAN, TỔ CHỨC (ĐIỀU 267 BLHS)Hành vi phạm tộithể hiện cụ thểnhư sau:Tạo ra các loại condấu, tài liệu giốngnhư của CQ, TCHV trên đượcthực hiện để lừadối CQ, TC, CDNếu không đểlừa dối thì khôngcấu thànhTP nàyLàm giả có thểbằng cách vẽ, khắcdấu, photocopy... con dấu, tài liệu.TỘI LÀM GIẢ CON DẤU, TÀI LIỆU CỦA CƠ QUAN, TỔ CHỨC (ĐIỀU 267 BLHS)Nhữngcon dấu bịlàm giả cóthể là:(i) Những con dấu đang đượclưu hành như dấu của UBNDcác cấp, dấu của trường ĐH,dấu của cty...(ii) Những con dấu của CQ, TCđã giải thể, thậm chí là CQ, TCkhông có thậtNhững tài liệucó thể bị làmgiả là:(i) Giấy giớithiệu;(ii) Giấychứng nhận;(iii) GiấyCMND;(iv) Các loạivăn băng,chứng chỉ...TỘI LÀM GIẢ CON DẤU, TÀI LIỆU CỦA CƠ QUAN, TỔ CHỨC (ĐIỀU 267 BLHS) Không làm giả nhưng sử dụng con dấu, tài liệu giả để thực hiện HV phi pháp cũng coi là phạm tội này Lỗi cố ý Chủ thể thông thường Con dấu của CQNN, TCXH (Điều 263: BMNN) Tài liệu (không phải TL BMNN) Các tội phạm này tương đối giống với các TP quy định tại Điều 263 BLHS99 chỉ khác ở ĐT của các HV này: Điều luật quy định 3 tội danh: Tội chiếm đoạt con dấu, TL của CQNN, TCXH; Tội mua bán con dấu, TL của CQNN, TCXH;  Tội tiêu huỷ con dấu, TL của CQNN, TCXH.TỘI CHIẾM ĐOẠT, MUA BÁN HOẶC TIÊU HUỶCON DẤU, TÀI LIỆU CỦA CQNN, TCXH (ĐIỀU 268)TỘI KHÔNG CHẤP HÀNH CÁC QUYẾT ĐỊNH HÀNH CHÍNHCỦA CƠ QUAN NHÀ NƯỚC CÓ THẨM QUYỀN VỀ VIỆC ĐƯAVÀO CƠ SỞ GIÁO DỤC, CƠ SỞ CHỮA BỆNH, QUẢN CHẾHÀNH CHÍNH (ĐIỀU 269BLHS99) TTQLHC đối với các đối tượng VPPL HV KHĐ được thể hiện ở việc không chấp hành các QĐ về việc đưa vào: Cơ sở giáo dục; Cơ sở chữa bệnh; Quản chế hành chínhmkqktTỘI KHÔNG CHẤP HÀNH CÁC QUYẾT ĐỊNH HÀNH CHÍNHCỦA CƠ QUAN NHÀ NƯỚC CÓ THẨM QUYỀN VỀ VIỆC ĐƯAVÀO CƠ SỞ GIÁO DỤC, CƠ SỞ CHỮA BỆNH, QUẢN CHẾHÀNH CHÍNH (ĐIỀU 269BLHS99)Để xác định MKQ của tộiphạm cần lưu ý:Thẩm quyền của cácCQHC ra các QĐTính hợp pháp của các QĐhành chínhHiệu lực của các QĐhành chínhNếu thiếu một trongnhững đ/k ấy thì HVkhông chấp hành khôngphải là HVKQ của TP nàyCoi là PT nàykhi đã áp dụngcác biện phápcưỡng chế cầnthiết mà vẫnvi phạmTỘI KHÔNG CHẤP HÀNH CÁC QUYẾT ĐỊNH HÀNH CHÍNHCỦA CƠ QUAN NHÀ NƯỚC CÓ THẨM QUYỀN VỀ VIỆC ĐƯAVÀO CƠ SỞ GIÁO DỤC, CƠ SỞ CHỮA BỆNH, QUẢN CHẾHÀNH CHÍNH (ĐIỀU 269BLHS99) Lỗi cố ý Có NLTNHS và đủ tuổi theo QĐctmcqTỘI VI PHẠM CÁC QUY ĐỊNH VỀQUẢN LÝ NHÀ (ĐIỀU 270 BLHS99) Tội xâm phạm TTQLHC đối với nhà ở HVKQ của TP này gồm: Chiếm dụng chỗ ở XD trái phép Chỉ coi là PT này khi người có HV trên: Đã bị xử phạt HC mà còn VP hoặc; Đã bị KA về HV này mà chưa được XAT Lỗi cố ý Chủ thể thông thườngTỘI VI PHẠM CÁC QUY ĐỊNH VỀ XUẤT BẢN, PHÁT HÀNHSÁCH, BÁO, ĐĨA ÂM THANH, BĂNG ÂM THANH, ĐĨA HÌNH,BĂNG HÌNH HOẶC CÁC ẤN PHẨM KHÁC (ĐIỀU 271 BLHS)Tội xâm phạm TTQLHC trong lĩnh vựcQL xuất bản, phát hành các ấn phẩmKTTỘI VI PHẠM CÁC QUY ĐỊNH VỀ XUẤT BẢN, PHÁT HÀNHSÁCH, BÁO, ĐĨA ÂM THANH, BĂNG ÂM THANH, ĐĨA HÌNH,BĂNG HÌNH HOẶC CÁC ẤN PHẨM KHÁC (ĐIỀU 271 BLHS)XB, phát hành các ấnphẩm khi GPXB đãhết hạnXB, phát hành các ấnphẩm mà NN cấmXB, phát hành các ấnphẩm mà không cóGPXBXB, phát hành các ấnphẩm không đúng vớinội dung cho phép HV phạm tội biểu hiện cụ thể như sau:MKQTỘI VI PHẠM CÁC QUY ĐỊNH VỀ BV VÀ SD DI TÍCH LỊCH SỬ(DTLS), VĂN HOÁ (VH), DANH LAM (DL), THẮNG CẢNH (TC) GÂY HQ NGHIÊM TRỌNG (ĐIỀU 272 BLHS99)ĐTTĐ Di tích lịch sử; Di tích văn hoá; Danh lam, Thắng cảnhHVPT Làm hư hỏngcác đối tượngĐền Hùng Chiếm đoạtcác hiện vật Không cóbiện pháp bảo vệ Khai thác, sửdụng các đối tượngtrái với QĐcủa NN... Hậu quảnghiêm trọngQHNQ Đã bị xử phạt HC vềHV nàyTỘI VI PHẠM CÁC QUY ĐỊNH VỀ BV VÀ SD DI TÍCH LỊCH SỬ(DTLS), VĂN HOÁ (VH), DANH LAM (DL), THẮNG CẢNH (TC) GÂY HQ NGHIÊM TRỌNG (ĐIỀU 272 BLHS99)Hậuquảnghiêm trọngTNHS Đã bị KA về HV này,chưa được xoá án tíchmà còn VPTỘI VI PHẠM QUY CHẾ VỀ BIÊN GIỚI (ĐIỀU 273)KT Chế độ QL Nhà nước về KVBG QGKVBG LÀ VÙNG NẰM DỌC THEO BGQG.ĐÂY LÀ VÙNG CÓ QUY CHẾ ĐẶC BIỆT.TỘI VI PHẠM QUY CHẾ VỀ BIÊN GIỚI (ĐIỀU 273) Cư trú bất hợp pháp ở KVBG; Đi lại ở KVBG mà không có giấy phép hoặc tuycó nhưng là giấy tờ giả mạo Canh tác, XD trái phép tại KVBG Người có HV trên chỉ bị truy cứu TNHS: Đã bị xử phạt HC về HV này mà còn VP hoặc; Đã bị KA về HV này, chưa được XAT mà còn VPHVPTTỘI VI PHẠM QUY CHẾ VỀ BIÊN GIỚI (ĐIỀU 273)Lỗi cố ýChủ thể thườngChủ thểMCQTỘI XUẤT CẢNH, NHẬP CẢNH TRÁI PHÉP, TỘI Ở LẠIVIỆT NAM TRÁI PHÉP Điều 274 quy định 3 tội danh: Tội xuất cảnh trái phép Tội nhập cảnh trái phép Tội ở lại Việt Nam trái phépTỘI XUẤT CẢNH, NHẬP CẢNH TRÁI PHÉP, TỘI Ở LẠIVIỆT NAM TRÁI PHÉP Ra khỏi LTVN bất hợp pháp. Vào LTVN bất hợp pháp. Vào VN hợp pháp nhưng ở lại VNbất hợp phápMKQĐã bị xử phạt HC là dấu hiệu b/buộcTNHSTTQLHC trong LV xuất nhập cảnh.KTTỘI TỔ CHỨC, CƯỠNG ÉP NGƯỜI KHÁC TRỐN ĐI NƯỚCNGOÀI HOẶC Ở LẠI NƯỚC NGOÀI TRÁI PHÉP (ĐIỀU 275)Điều luật quy định 4 tội danh:Tội TC người khác trốn đi n/ngoàiTội TC người khác trốn ở lại n/ngoàiTội cưỡng ép người khác trốn đi n/ngoàiTội cưỡng ép người khác trốn ở lại n/ngoàiTỘI TỔ CHỨC, CƯỠNG ÉP NGƯỜI KHÁC TRỐN ĐI NƯỚCNGOÀI HOẶC Ở LẠI NƯỚC NGOÀI TRÁI PHÉP (ĐIỀU 275)Tổ chức: dụ dỗ, rủ rê, lôi kéo... ngườikhác trốn đi nước ngoài hoặc trốn ở lạinước ngoài trái phépTội cưỡng ép: doạ nạt, ép buộc, dùngvũ lực... để buộc người khác trốn đihoặc trốn ở lại nước ngoài trái phépNgười tổ chức, cưỡng ép người khác cóthể cùng trốn đi hoặc không cùng trốnđi, trốn ở lạiTội xúc phạm Quốc kỳ, Quốc huy (Điều 276) HVPT được thể hiện cụ thể:Viết vẽ bậy lên Quốc kỳ, Quốc huy;Bôi bẩn mang tính sỉ nhục Quốc kỳ,Quốc huy;Xé rách;Đốt cháy;Dẫm đạp lên Quốc kỳ, Quốc huyLỗi cố ýChủ thể thông thườngGhi nhớ1. Các dấu hiệu đặc trưng của các tộixâm phạm TTQLHC2. Đường lối xử lýCám ơn các emHếtChươngXXVI