Bài giảng Luật Hình sự Việt Nam - Chương XXII: Các tội xâm phạm trật tự quản lý kinh tế

CHƯƠNG XXIICác tội xâm phạmTRẬT TỰ QUẢN LÝ KINH TẾ Cung cấp công cụ để định tộidanh đối với các tội xâm phạmtrật tự QLKT. Sử dụng công cụ đó để giảiquyết các tình huống cụ thểMỤC TIÊUPhân tích các tội phạmquy định từ Điều 153đến Điều 179 BLHSNội dung TỘI BUÔN LẬU (ĐIỀU 153 BLHS)Khách thểChế độ QL ngoại thương của NNHàngcấmVật phẩmthuộc ditích LS, VHTiềnVNHànghoáĐáquýNgoạitệĐốitượngKimkhíquý TỘI BUÔN LẬU (ĐIỀU 153 BLHS)MKQHÀNH VIBUÔN BÁN TRÁIPHÉP QUABIÊN GIỚIHÀNG HÓA,TIỀN VN,NGOẠI TỆ,KIM KHÍ QUÝ,ĐÁ QUÝ≥100 tr. VNDVẬT PHẨMTHUỘCDI TÍCHLỊCH SỬ,VĂN HÓABất kỳ giátrị nàoHÀNG CẤMSố lượng lớnNếu giá hàng phạm pháp nhỏ hơn 100 triệu đồng thì TNHS chỉ đặt ra khi đã bị xử phạt HC về hành vi quy định tại Điều này hoặc từ Điều 154 đến 161 hoặc đã bị KA về các tội trên, chưa được XAT mà còn VPTỘI VẬN CHUYỂN HÀNG HOÁ, TIỀN TỆQUA BIÊN GIỚI (ĐIỀU 154 BLHS99) Trong MKQ của TP gồm các HV sau: Vận chuyển trái phép qua biên giới Hàng hoá Tiền Việt Nam Ngoại tệ Kim khí quý Đá quý. TNHS chỉ đặt ra khi có 1 trong các dấu hiệu:HànghoáTiềnVNNgoạitệĐáquýKimkhí quýTừ 100 tr. VND trở lênĐã bị kết án và chưa đượcXAT về một trong các tội:Điều 153, từ Điều 155 - 161Người vận chuyểnđã bị xử lý HC màcòn vi phạmHoặcTNHSTội vận chuyển hàng hoá, tiền tệ qua biên giới (Điều 154 BLHS99) Đối với các loại vật phẩm thuộc di tích LS, VH, TNHS chỉ đặt ra khi: Người vận chuyển đã bị XL HC về loại HV nàyTỘI VẬN CHUYỂN HÀNG HOÁ, TIỀN TỆQUA BIÊN GIỚI (ĐIỀU 154 BLHS99)Hàng cấm cósố lượng lớnNgười vận chuyểnđã bị xử lý HC màcòn vi phạmĐã bị kết án và chưađược XAT về mộttrong các tội: Điều153, từ Điều 155 - 161TỘI VẬN CHUYỂN HÀNG HOÁ, TIỀN TỆ QUA BIÊN GIỚI (ĐIỀU 154 BLHS99)Nếu vận chuyển hàng cấmthì TNHS sẽ đặt ra khi:TỘI SẢN XUẤT, TÀNG TRỮ, VẬN CHUYỂN,BUÔN BÁN HÀNG CẤM (ĐIỀU 155 BLHS99) Đối tượng là hàng cấm. Trừ: Vũ khí quân dụng,ma tuý, văn hoá phẩm đồi truỵ... HVPT gồm:Làm racác loạihàng cấmCất giữcác loạihàng cấmĐưa hàngcấm từnơi nàyđến nơikhácMua đi,bán lạihàng cấmTỘI SẢN XUẤT, BUÔN BÁN HÀNG GIẢ (ĐIỀU 156 Đối tượng: các loại hàng giả (trừ hàng giả QĐ tại Điều 157 và 158)TỘI SẢN XUẤT, BUÔN BÁN HÀNG GIẢ (ĐIỀU 156 HV làm ra các loại hàng giả HV mua đi bán lại các loại hàng mà biết rõ là giảTỘI SẢN XUẤT, BUÔN BÁN HÀNG GIẢ (ĐIỀU 156 TNHS khi:Đã bị xử lý HC,hoặc;Hàng giả có số lượngtương đương hàng thậtcó giá trị từ 30 triệuđồng trở lên, hoặc:Gây hậu quảnghiêm trọng,hoặc;Đã bị kết án mà chưađược XAT về các tộitừ 153 đến 155 và157 đến 161TỘI KINH DOANH TRÁI PHÉP (ĐIỀU 159 BLHS99) HV phạm tội XP chế độ QLKD của NN HV khách quan: KD không có đăng ký KD KD không đúng với nội dung đăng ký KD không có giấy phép Đã bị xử lý HC hoặc Đã bị kết án mà chưa được XAT các điều: từ 153 đến 158, 160, 161, 164, từ 193 đến 196, 230, 232, 233, 236 và 238 Hàng phạm pháp có giá trị từ 100 tr. đ. trở lên TỘI ĐẦU CƠ (ĐIỀU 160 BLHS99) HVPT xâm hại:TTQL thị trường HHLợi ích người TD.Mua vét hànghoá với sốlượng lớnGây hậu quảnghiêm trọngTỘI ĐẦU CƠ (ĐIỀU 160 BLHS99)Mục đích: Nhằm bán thu lời bất chínhLợi dụng tìnhhình khan hiếmTạo ra sự khanhiếm giả tạoTrong tình hìnhNgười phạm tộiThiêntaiDịchbệnhChiếntranhKhó khănvề KTTỘI TRỐN THUẾ (ĐIỀU 161 BLHS99) HVPT xâm hại: Chính sách thuế của NNTỘI TRỐN THUẾ (ĐIỀU 161 BLHS99)Làmsai lệch sổsách kếtoánKê khaigian dốiKê khaikhôngđầy đủKhôngkê khaiLập hoá đơnchứng từ giảTHỦ ĐOẠN:Nộp thuếkhôngđầy đủKhôngnộp thuếHÀNH VI:HoặcTỘI TRỐN THUẾ (ĐIỀU 161 BLHS99) HV trốn thuế bị coi là phạm tội: Số tiền trốn thuế từ 100 triệu đồng trở lên; Đã bị xử lý HC hoặc Đã bị kết án, chưa được XAT về các TP: Từ 153 đến 160, 164, Từ 193 đến 196, 220, 232, 233, 236 và 238TỘI LỪA DỐI KHÁCH HÀNG (ĐIỀU 162 BLHS99)Lợi íchcủa ngườitiêu dùngKTHV lừa dối khách hàngThủ đoạn:Cân, đong, đo, đếm gian dối;Tính gian;Đánh tráo loại hàng;Thủ đoạn gian dối khácMKQTỘI LỪA DỐI KHÁCH HÀNG (ĐIỀU 162 BLHS99)Bị coi là PT: Gây thiệt hại nghiêm trọng cho khách hàng; Đã bị xử lý HC về HV này; Đã bị kết án về tội này mà chưa được XATTỘI CHO VAY LÃI NẶNG (ĐIỀU 163 BLHS99)KTChế độ QL tín dụng của NNHV cho vay với lãi suất cao gấptừ 10 lần trở lên so với mức lãisuất cao nhất mà luật quy địnhTPHT tại thời điểm cho vay lãisuất caoMKQMCQLỗi cố ýTỘI LÀM TEM GIẢ, VÉ GIẢ, TỘI BUÔN BÁN TEM GIẢ, VÉ GIẢ HVPT xâm hại chế độ QLNN đối với tem, vé các loại Tem vé bao gồm: Vé: Vé dùng trong GTCC; vé xổ số; Tem: Bưu chính, lệ phí, hàng nhập khẩu Các loại vé khác: xem phim, ca nhạc, thể thao..TỘI LÀM TEM GIẢ, VÉ GIẢ, TỘI BUÔN BÁN TEM GIẢ, VÉ GIẢ Làm tem, vé giả: Làm giả hoàn toàn hoặc Sửa chữa nội dung của tem, vé ở một công đoạn Lỗi CYTTTội in, phát hành, mua bán trái phép hóa đơn, chứng từ thu nộp ngân sách nhà nước (Điều 164a) TRÁIPHÉP+ In+ Phát hành+ Mua bánHÀNHVIHóa đơn, chứng từ thu nộp NSNN (Được bổ sung theo Luật số 37/2009/QH12)Tội in, phát hành, mua bán trái phép hóa đơn, chứng từ thu nộp ngân sách nhà nước (Điều 164a) (Được bổ sung theo Luật số 37/2009/QH12) Số lượng lớn hoặc Đã bị xử phạt hành chính về hành vi này hoặc Đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm TNHSTội vi phạm quy định về bảo quản, quản lý hóa đơn, chứng từ thu nộp NSNN (Điều 164b)(Được bổ sung theo Luật số 37/2009/QH12)HÀNHVIVIPHẠMQUY ĐỊNH VỀ Bảo quản Quản lý Hóa đơn, chứng từ thu nộp NSNNTội vi phạm quy định về bảo quản, quản lý hóa đơn, chứng từ thu nộp NSNN (Điều 164b)(Được bổ sung theo Luật số 37/2009/QH12)Trách nhiệm hình sự:* Gây hậu quả nghiêm trọng hoặc* Đã bị xử phạt HC hoặc* Đã bị xử lý KL về hành vi này hoặc* Đã bị KA về hành vi này chưa được XAT mà còn VP Tội vi phạm quy định về bảo quản, quản lý hóa đơn, chứng từ thu nộp NSNN (Điều 164b)(Được bổ sung theo Luật số 37/2009/QH12)Chủ thể:Người có trách nhiệm trong việc bảo quản, quản lý hoá đơn, chứng từ thu nộp NSNNTỘI CỐ Ý LÀM TRÁI CÁC QUY ĐỊNH CỦA NHÀ NƯỚC VỀQLKT GÂY HQ NGHIÊM TRỌNG (ĐIỀU 165 BLHS99)MKQ của TP: HV lợi dụng chức vụ quyền hạn làm trái những quy định của NN về QLKTTỘI CỐ Ý LÀM TRÁI CÁC QUY ĐỊNH CỦA NHÀ NƯỚC VỀQLKT GÂY HQ NGHIÊM TRỌNG (ĐIỀU 165 BLHS99) Hành vi làm trái bị coi là tội phạm khi: Gây thiệt hại từ 100 triệu đồng trở lên Đã bị xử lý KL về HV này mà còn VP Gây HQ nghiêm trọngTỘI CỐ Ý LÀM TRÁI CÁC QUY ĐỊNH CỦA NHÀ NƯỚC VỀQLKT GÂY HQ NGHIÊM TRỌNG (ĐIỀU 165 BLHS99) CT: Người có CVQH Lỗi cố ýTỘI LẬP QUỸ TRÁI PHÉP (ĐIỀU 166 BLHS99) Người PT là người có CVQH trong các: Cơ sở KT, CQNN, TCXH. Người PT có HV lợi dụng CVQH hạn lập quỹ trái với quy định của PL Quỹ chưa được SD nhưng người lập quỹ đã bị xử lý KL hoặc xử phạt HC về HV này Quỹ có giá trị từ 50 tr.đ. trở lên và đã SD quỹ đó gây ra HQ nghiêm trọng, hoặc;TỘI LẬP QUỸ TRÁI PHÉP (ĐIỀU 166 BLHS99) HV chỉ bị coi là PT khi:TỘI BÁO CÁO SAI TRONG QLKT (ĐIỀU 167) Người PT là người có CVQH trong các: Cơ sở KT, CQNN, TCXH. Hành vi b/c CQ có thẩm quyền những số liệu, tài liệu rõ ràng không đúng sự thật Chỉ coi là tội phạm khi: Gây HQNT cho việc XD, thực hiện KH KT-XH  Người b/c sai đã bị xử lý KL hoặc Đã bị xử phạt HC hoặc Đã bị kêt án mà chưa được XAT về HV này Động cơ PT là vụ lợi hoặc động cơ cá nhân khác.TỘI BÁO CÁO SAI TRONG QLKT (ĐIỀU 167)TỘI QUẢNG CÁO GIAN DỐI (ĐIỀU 168 BLHS99)Chế độ QL các hoạt độngQC hàng hoá, dịch vụKT Gây HQ nghiêm trọng hoặc Đã bị xử lý HC hoặc Đã bị KA về HV này, chưa được XATĐưa ra những thông tin sai sự thật vềloại hàng hoá, dịch vụ nào đó trênPT thông tin: báo chí, mạng Internet...MKQMCQLỗi cố ýTỘI CỐ Ý LÀM TRÁI QUY ĐỊNH VỀ TIỀN, HÀNGPHÂN PHỐI CỨU TRỢ (ĐIỀU 169 BLHS99)CT của TP người có CVQH trong việc phân phốitiền, hàng cứu trợ (THCT)HVPT xâm hại chế độ QLNN về THCTHậu quảnghiêm trọngNgười PTcó HV lợi dụngCVQH làm tráiquy định vềphân phốiTHCT.TỘI VI PHẠM CÁC QUY ĐINH VỀ CẤP VĂN BẰNGBẢO HỘ QUYỀN SH CÔNG NGHIỆP (ĐIỀU 170 BLHS)CTNgười có thẩm quyền trongviệc cấp văn bằng bảo hộChế độ QLNN về cấpvăn bằng bảo hộ SHCNKTMKQHVCản trở tiến trình bìnhthường của việc xác lập, thựchiện quyền SH công nghiệpThu các khoản lệ phíkhông dúng quy địnhTư vấn, cung cấp thôngtin sai về việc cấp VBTội xâm phạm quyền tác giả, quyền liên quan (Điều 170a)QUYỀN TÁC GIẢ, QUYỀN LIÊN QUANĐƯỢC BẢO HỘTẠI VIỆT NAMHÀNH VIPHẠM TỘIXÂM HẠI(Được bổ sung theo Luật số 37/2009/QH12)Tội xâm phạm quyền tác giả, quyền liên quan (Điều 170a)(Được bổ sung theo Luật số 37/2009/QH12)VỚIQUYMÔTHƯƠNGMẠISao chép tác phẩm, bản ghi âm, bản ghi hình Phân phối đến công chúng bản sao tác phẩm, bản sao bản ghi âm, bản sao bản ghi hình.HÀNHVIPHẠMTỘITHỂHIỆN:TỘI XP QUYỀN SH CÔNG NGHIỆP (ĐIỀU 171) Hành vi phạm tội xâm phạm quyền SHCN(Được bổ sung theo Luật số 37/2009/QH12)TỘI XP QUYỀN SH CÔNG NGHIỆP (ĐIỀU 171)Xâm phạm với quymô thương mạiHÀNHVIXÂMPHẠMSỬDỤNGCHIẾMĐOẠTNhãn hiệu hoặcchỉ dẫn địa lýĐược bảo hộtại Việt NamTỘI XP QUYỀN SH CÔNG NGHIỆP (ĐIỀU 171) Lỗi cố ý Chủ thể: Bất kỳ ai có hành vi xâm phạm(Được bổ sung theo Luật số 37/2009/QH12)TỘI VI PHẠM CÁC QUY ĐỊNH VỀ SỬ DỤNG ĐẤT ĐAIKTHVPT xâm hại chế độ QLvà BV đất đai của Nhà nước.MKQHVChuyểnquyền SDđất tráiphépSD đấtkhôngđúngmục đíchLấn chiếm đất đaiTruy cứu TNHSGây HQ nghiêm trọngĐã bị xử lý HC hoặc bị KAmà chưa được XAT về HV nàyTỘI VI PHẠM CÁC QUY ĐỊNH VỀ QL ĐẤT ĐAI (ĐIỀU 174) Hành vi phạm tội xâm phạm chế độ quản lý đất đai của Nhà nước. Chủ thể: Người có chức vụ quyền hạn trong quản lý đất đai của Nhà nước(Được bổ sung theo Luật số 37/2009/QH12)TỘI VI PHẠM CÁC QUY ĐỊNH VỀ QL ĐẤT ĐAI (ĐIỀU 174) (Được bổ sung theo Luật số 37/2009/QH12) Người phạm tội có hành vi: Lợi dụng CVQH hoặc lạm dụng CVQH để: Giao đất Thu hồi Cho thuê Cho phép chuyển quyền sử dụng đất Cho phép chuyển mục đích sử dụng đất Các hành vi trên là trái pháp luậtTỘI VI PHẠM CÁC QUY ĐỊNH VỀ QL ĐẤT ĐAI (ĐIỀU 174) (Được bổ sung theo Luật số 37/2009/QH12)Lỗi Đã bị xử lý kỷ luật về hành vi này mà còn vi phạm; Đất có diện tích lớn hoặc có giá trị lớn; Gây hậu quả nghiêm trọng. TNHS Cố ýTỘI VI PHẠM CÁC QUY ĐỊNH VỀ KHAI THÁCVÀ BẢO VỆ RỪNG (ĐIỀU 175 BLHS99)HÀNH VI: KHAI THÁC TRÁI PHÉP CÂY RỪNG HV KHÁC KHÔNG THUỘC QUY ĐỊNH TẠI Đ.189 VC, BB GỖ TRÁI PHÉP KHÔNG THUỘC Đ.153, Đ.154 Gây HQ nghiêm trọng Đã bị xử lý HC về HV này mà còn VP Đã bị KA về tội này chưa được XAT mà còn VPLỖICỐÝHVPT XÂM HẠICHẾ ĐỘ VỀKHAI THÁC VÀBV RỪNG.TỘI VI PHẠM CÁC QUY ĐỊNH VỀ QUẢN LÝ RỪNG KTCHẾ ĐỘ QL RỪNG CỦA NNCHO PHÉPCHUYỂN ĐỔI MỤCĐÍCH SAI QĐCHO PHÉP KHAITHÁC, VC LÂMSẢN SAI QĐGIAO ĐẤT, GIAO RỪNGTRÁI QĐ Gây HQ nghiêm trọng Đã bị xử lý KL về HV nàymà còn VPMKQLỢI DỤNG CVQH VPCÁC QĐ VỀ QL RỪNGCÓ CVQH TRONG CÔNG TÁC QL RỪNGCTMCQLỖI CÓ ÝTỘI VI PHẠM CÁC QĐ VỀ CUNG ỨNG ĐIỆN (ĐIỀU 177) HVPT XP chế độ QLNN về cung ứng điện CT của TP là người có CVQH Người PT có HV: Cắt điện vô căn cứ hoặc không TB theo QĐ Từ chối cung cấp điện mà không có căn cứ; Trì hoãn việc xử lý sự cố điện mà không cólý do chính đáng TỘI VI PHẠM CÁC QĐ VỀ CUNG ỨNG ĐIỆN (ĐIỀU 177) Gây HQ nghiêm trọng; Đã bị xử lý KL hoặc xử phạt HC hoặc đã bị KAvà chưa được XAT về HV nàyTỘI SỬ DỤNG TRÁI PHÉP QUỸ DỰ TRỮ BỔSUNG VỐN ĐIỀU LỆ CỦA TỔ CHỨC TÍN DỤNG Gây HQ nghiêm trọng Đã bị xử lý KL, hoặc Đã bị xử phạt HC hoặc đã bị KA mà chưa đượcXAT về HV loại nàyHV: SD QUỸ DỰ TRỮBS VỐN ĐLKHÔNG ĐÚNGMỤC ĐÍCHCT: những người có tráchnhiệm đối với việc SDquỹ dự trữ BS vốn ĐL NhữngHV khácVP các QĐvề cho vay CT:những ngườicó tr/nhtrong cácTCTDHẬU QỦANGHIÊMTRỌNGHVPTcó thể là: Cho vaykhông cóBĐ theoQĐ của PL Cho vayquá giớihạn QĐcủa PLTỘI VI PHẠM CÁC QUY ĐỊNH VỀ CHO VAYTRONG CÁC TỔ CHỨC TÍN DỤNG (ĐIỀU 179)Lỗi cố ýChủ thể: Bất kỳ ai đủ đ/k của chủ thể và có hành vi trênLưu hành tiền giả, ngân phiếu giả, công trái giả: Đưa các đối tượng trên ra mua bán, trao đổi, thanh toán...Vận chuyển: Đưa tiền giả, ngân phiếu giả, công trái giả từ nơi này đến nơi khácTàng trữ: Cất giữ trong nhà, trong người hay bất cứ nơi nào các loại tiền giả, ngân phiếu giả, công trái giảLàm: Sản xuất ra tiền giả, ngân phiếu giả, công trái giả giống như thật bằng bất kỳ phương thức nàoĐối tượng là tiền giả, ngân phiếu giả, công trái giảTội làm, tàng trữ, vận chuyển, lưu hành tiền giả,ngân phiếu giả, công trái giả (Điều 180 BLHS)Hành vi phạm tội xâm phạm hệ thống tài chính, tiền tệ Quốc giaTội làm, tàng trữ, vận chuyển, lưu hành séc giả,các gyấy tờ có giá giả khác giả (Điều 181 BLHS)Tội phạm này giống với tội phạm quy định tại Điều 180 nhưng khác về đối tượngTội cố ý công bố thông tin sai lệch hoặc che giấu sự thật trong hoạt động chứng khoán (Điều 181a) (Được bổ sung theo Luật số 37/2009/QH12)HÀNHVI Công bố TT saiChào bán,Niêm yết,Giao dịch,Hoạt động kinh doanh CK,Tổ chức thị trường,§ăng ký,Lưu ký,Bù trừ hoặc thanh toán Liên quan đến Che giấu sự thậtTội cố ý công bố thông tin sai lệch hoặc che giấu sự thật trong hoạt động chứng khoán (Điều 181a) (Được bổ sung theo Luật số 37/2009/QH12)TNHS: Gây hậu quả nghiêm trọngLỗi có ýLỗi cố ýNgười phạm tội đã sử dụng thông tin này để: Mua bán CK hoặc, Tiết lộ,cung cấp TT hoặc Tư vấn cho người khác mua bán CKNgười phạm tội là người biết được những thông tin liên quan đến giá CK của công ty đại chúng hoặc quỹ đại chúngTội sử dụng thông tin nội bộ để mua bán chứng khoán (Điều 181b)Tội thao túng giá chứng khoán (Điều 181c)Người phạm tội có hành vi: Thụng đồng để thực hiện việc mua bỏn chứng khoỏn nhằm tạo ra cung cầu giả tạo; Giao dịch chứng khoỏn bằng hỡnh thức cấu kết, lụi kộo người khỏc liờn tục mua bỏn.Tội thao túng giá chứng khoán (Điều 181c)NghiêmtrọngHậuquả Chỉ sốtăng, giảmảoRối loạnthị trườngCKGây hoangmang chocác nhà ĐTĐánh giásai tìnhhình KTVÍDỤGhi nhớ* Những dấu hiệu củacấu thành các tội phạm* Đường lối xử lý cáctội phạmHết chương XXIICám ơn