Bài giảng Luật Chứng khoán - Chương 3: Quy định pháp luật về giám sát, thanh tra, xử lý vi phạm trên thị trường chứng khoán

CHƯƠNGQUY ĐỊNH PHÁP LUẬT VỀ GIÁM SÁT, THANH TRA, XỬ LÝ VI PHẠM TRÊN THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁNPhạm vi giám sát, thanh traHoạt động chào bán chứng khoán ra công chúngHoạt động niêm yết chứng khoánHoạt động giao dịch chứng khoánHoạt động kinh doanh, đầu tư chứng khoán, dịch vụ về chứng khoán và thị trường chứng khoánHoạt động công bố thông tinCác hoạt động khác có liên quan đến chứng khoán và thị trường chứng khoán.Giao dịch nội giánLũng đoạn thị trườngThông tin sai sự thậtBán khống Các hành vi bị cấm trên TTCKHoạt động giám sátKhái niệm: Hoạt động giám sát trên thị trường chứng khoán chủ yếu là việc phân tích, tổng hợp các dữ liệu số liệu từ các báo cáo của các tổ chức liên quan, các thông tin được công bố ra công chúng theo quy định của pháp luật, thông tin, tin đồn thu thập được có thể ảnh hưởng đến giá và khối lượng của các chứng khoán niêm yết. Qua đó, nhằm phát hiện kịp thời những hành vi vi phạm của tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động phát hành, kinh doanh và thực hiện dịch vụ trên TTCKCơ cấu hệ thống giám sát Hệ thống giám sát trên thị trường chứng khoán ở nước ta được chia làm 3 cấp:Ủy ban chứng khoán nhà nướcTrung tâm giao dịch chứng khoán hay Sở giao dịch chứng khoánCác tổ chức kinh doanh dịch vụ chứng khoánMục đích và nội dung giám sátMục đích: Giám sát việc tuân thủ, chấp hành, thực hiện và áp dụng pháp luật về chứng khoán và thị trường chứng khoán của các chủ thểNội dung: Giám sát tổ chức phát hànhGiám sát công ty đại chúngGiám sát tổ chức niêm yếtGiám sát SGDCK, TTGDCKGiám sát công ty chứng khoán Các chủ thể khác: TTLK, Cty QLQ, cty đầu tư chứng khoánGiám sát việc tuân thủ các hành vi cấmViệc tuân thủ các quy định của những giao dịch đặc biệtMột số nội dung khác: Giám sát điều kiện giao dịch, giám sát việc đặt lệnh, chuyển lệnh, giám sát sự tách bạch giữa giao dịch tự doanh và môi giới của công ty chứng kóoán, việc sửa lệnh, hủy lệnh, giám sát tỷ lệ tham gia của nhà đầu tư nước ngoàiHoạt động thanh traKhái niệm: Hoạt động thanh tra trên TTCK được tiến hành căn cứ vào kết quả của việc giám sát, mức độ, hành vi và tính chất của hành vi vi phạm được phát hiện. Cơ quan nhà nước chuyên trách thực hiện hoạt động thanh tra, xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán và TTCK là Thanh tra UBCKNNNguyên tắc thanh traĐúng thẩm quyềnCông minh, khách quan, trung thựcKịp thờiCông khai Quy trình tiến hành một cuộc thanh traChuẩn bị thanh traTrực tiếp thanh traKết thúc thanh traTổ chức thực hiện kết quả thanh traHình thức thanh tra- Thanh tra đột xuấtThanh tra định kỳ.Thời hạn một cuộc thanh traThẩm quyền ra quyết định thanh traChánh thanh tra chứng khoánChủ tịch UBCKNN (khi xét thấy cần thiết)Người có thẩm quyền ra quyết định thanh tra thì có thẩm quyền lập đoàn thanh traĐoàn thanh tra có trưởng đoàn thanh tra và các thành viên đoàn thanh traNội dung quyết định thanh traCăn cứ pháp lý để thanh traĐối tượng, phạm vi, nội dung, nhiệm vụ thanh traThời hạn tiến hành kiểm traTrưởng đoàn thanh tra và các thành viên đoàn thanh traTrong thời hạn 3 ngày kể từ ngày ký, quyết định thanh tra phải được gửi cho đối tượng thanh tra và phải được công bố trong vòng 15 ngày.Quyền và nghĩa vụ của đối tượng thanh traGiải trình những vấn đề liên quan đến nội dung thanh traBảo lưu ý kiến trong biên bản thanh traTừ chối cung cấp thông tin, tài liệu mật của nhà nước theo quy định, tài liệu không liên quan đến nội dung thanh traKhiếu nại với người ra quyết định thanh tra về quyết định, hành vi của trưởng đoàn thanh tra, thành viên đoàn thanh tra, khiếu nại với chủ tịch UBCKNN về kết luận thanh tra, quyết định xử lý thanh tra.Yêu cầu bồi thường thiệt hại theo quy định của pháp luậtTố cáo hành vi vi phạm của chánh thanh tra, đoàn thanh traChấp hành quyết định thanh traCung cấp đầy đủ, kịp thời thông tin, tài liệu liên quan đến nội dung thanh tra, chịu trách nhiệm về những thông tin, tài liệu đó.Chấp hành yêu cầu, kết luận thanh tra, quyết định xử lý thanh traKý biên bản thanh traThẩm quyền của người ra QĐ thanh traYêu cầu đối tượng thanh tra cung cấp thông tin, tài liệu giải trình các vấn đề liên quan đến nội dung thanh traTrưng cầu giám định về các vấn đề liên quanYêu cầu người có thẩm quyền niêm phong, tạm giữ tài sản, chứng cứphong tỏa tài khoản tiền, tài khoản chứng khoán, TS cầm cố, thế chấp có liên quan cần thiết để xác minh, làm căn cứ ra quyết định thanh traTạm đình chỉ hoặc yêu cầu người có thẩm quyền đình chỉ việc làm khi xét thấy gây thiệt hại nghiêm trọng.Ban hành QĐ xử lý theo thẩm quyền hoặc kiến nghị xử lý Giải quyết khiếu nại, tố cáoChuyển hồ sơ vụ việc vi phạm sang cơ quan điều tra nếu phát hiện có dấu hiệu tội phạmThẩm quyền của trưởng đoàn thanh traTổ chức, chỉ đạo hoạt động của đoàn thanh traYêu cầu đối tượng thanh tra cung cấp thông tin, tài liệugiải trình các vấn đề có liên quan đến nội dung thanh traCó quyền quyết định niêm phong, tạm giữ tài liệu, chứng cứ, chứng khoán, dữ liệu điện tử khi cần thiếtBáo cáo với người ra quyết định thanh tra về kết quả thanh tra và chịu trách nhiệm về báo cáo đóLập biên bản thanh traKhi thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn nói trên, trưởng đoàn thanh tra phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về mọi quyết định của mìnhNhiệm vụ, quyền hạn của thành viên đoàn thanh traThực hiện nhiệm vụ theo sự phân công của đoàn thanh traYêu cầu đối tượng thanh tra cung cấp thông tin, tài liệugiải trình các vấn đề liên quan đến nội dung thanh traKiến nghị việc xử lý những vấn đề liên quan đến nội dung thanh traBáo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ được giao với trưởng đoàn thanh tra, chịu trách nhiệm trước pháp luật và trưởng đoàn thanh tra về tính chính xác, trung thực, khách quan của nội dung đã báo cáo. Kết luận thanh traNgười ra quyết định thanh tra phải ra văn bản kết luận thanh tra, kết luận thanh tra phải có những nội dung sau: Đánh giá việc thực hiện pháp luật của đối tượng thanh traKết luận về nội dung thanh traXác định rõ tính chất, mức độ vi phạm, nguyên nhân, trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhânCác biện pháp xử lý theo thẩm quyền đã được áp dụng, kiến nghị biện pháp xử lýKết luận thanh tra phải được gửi đến chủ tịch UBCKNNChủ tịch UBCKNN có trách nhiệm xem xét kết luận thanh tra, xử lý các tổ chức, cá nhân vi phạm, áp dụng các biện pháp hoặc kiến nghị bộ tài chính áp dụng biện pháp xử lý sau thanh tra. Mục đích thanh traĐánh giá, kết luận việc chấp hành pháp luật về chứng khoán và thị trường chứng khoánXác định mức độ của hành vi vi phạmĐưa ra biện pháp xử lý và khắc phục hậu quảKiến nghị hoàn thiện pháp luậtXử phạt vi phạm hành chính trên thị trường chứng khoánCác hành vi vi phạm bị xử phạt: Hoạt động phát hành, niêm yết, giao dịch, kinh doanh và dịch vụ chứng khoán, chế độ báo cáo và công bố thông tin, cản trở thanh traĐối tượng xử phạt: Các cá nhân, cơ quan, tổ chức trong và ngoài nước.Thời hiệu xử phạt: 2 năm kể từ ngày thực hiện hành vi vi phạmHình thức xử phạt: Cảnh cáo, phạt tiền, có thể có các hình phạt bổ sung như tịch thu các khoản thu được, tước quyền sử dụng giấy phép hành nghề, giấy phép hoạt độngbuộc chấp hành pháp luật, cải chính và hủy bỏ thông tin, bồi thường thiệt hạiXử phạt vi phạm hành chính trên thị trường chứng khoán* Nguyên tắc xử phạt:Đúng thẩm quyềnĐúng đối tượngĐúng mức độKịp thời, triệt đểĐúng thủ tụcXử phạt vi phạm hành chính trên thị trường chứng khoán* Các tình tiết giảm nhẹ: Người vi phạm đã ngăn chặn, giảm bớt thiệt hại, tự khắc phục hậu quả, bồi thườngTự nguyện khai báo, thành thật nhận lỗiVi phạm do ép buộc hoặc bị lệ thuộc về vật chất hoặc tinh thầnDo thiếu hiểu biếtDo hành vi vi phạm của người khác * Các tình tiết tăng nặngVi phạm có tổ chứcVi phạm nhiều lần, tái phạmÉp buộc người bị lệ thuộc vi phạmLợi dụng chức vụ, quyền hạnVi phạm trong thời gian đang thi hành quyết định xử lý hành chínhTiếp tục thực hiện vi phạm mặc dù người thẩm quyền đã yêu cầu chấm dứt Sau vi phạm có hành vi trốn tránh, che giấuXử phạt vi phạm hành chính trên TTCKKhung xử phạt:Thẩm quyền xử phạt:Cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt: