Bài giảng Kỹ năng giao tiếp - Bài 3: Kỹ năng thuyết trình - Trường Cao đẳng công nghệ thông tin TP HCM

1 Baøi 3 NHỮNG LOẠI HÌNH THUYẾT TRÌNH I 1 2 CÁC YẾU TỐ THUYẾT TRÌNH HIỆU QUẢ II HOẠCH ĐỊNH BUỔI THUYẾT TRÌNH III CHUẨN BỊ NỘI DUNG THUYẾT TRÌNH IV Thuyết trình, hay còn gọi là diễn thuyết, là nói chuyện trước nhiều người về một vấn đề nào đó một cách có hệ thống. Trình baøy baùo caùo khoa hoïc, kinh doanh. Huaán luyeän. Giôùi thieäu SP môùi cho nhoùm khaùch haøng. Trình baøy baùo caùo cuûa nhoùm trong buoåi hoïp nhoùm. Trình baøy ñeà aùn cho ban Giaùm ñoác. Khuyeán maõi caùc saûn phaåm vaø dòch vuï coâng ty cuûa baïn. 4 NHỮNG LOẠI HÌNH THUYẾT TRÌNH I 5 CÁC YẾU TỐ THUYẾT TRÌNH HIỆU QUẢ II Chuaån bò kyõ 6 II CÁC YẾU TỐ THUYẾT TRÌNH HIỆU QUẢ Naém vöõng vaán ñeà seõ trình baøy. Toå chöùc quaù trình thuyeát trình Trình baøy thoâng tin roõ raøng, hôïp lyù 7 II CÁC YẾU TỐ THUYẾT TRÌNH HIỆU QUẢ Hôïp lyù (thoâng tin ñöôïc trình baøy chaët cheõ, thuyeát phuïc ngöôøi nghe). Roõ raøng (söû duïng caùc thí duï ñeå minh hoïa, giaûi thích, hoã trôï caùc yù töôûng ñaõ trình baøy). Gaây söï chuù yù cho ngöôøi nghe 8 II CÁC YẾU TỐ THUYẾT TRÌNH HIỆU QUẢ Nhieät tình vaø thaønh thöïc. Söû duïng nhieàu cung caùch trình baøy. Khuyeán khích cöû toïa ñaët caâu hoûi. 9 Who What Why When Where How Xaùc laäp muïc tieâu baùo caùo: Cung caáp thoâng tin. Höôùng daãn. Quaûng baù. Cöû toïa: Khaùch haøng cuûa coâng ty baïn. Ñoàng nghieäp trong coâng ty cuûa baïn. Ban laõnh ñaïo. Chuaån bò buoåi baùo caùo: Nhaäp ñeà. Thaân baøi. Keát baèng caùch neâu leân haønh ñoäng. 10 HOẠCH ĐỊNH BUỔI THUYẾT TRÌNH III 11 (The Oral Presentation Process) Phân tích thính giả Xác định chủ đề, nội dung Phác thảo bài thuyết trình Hoàn chỉnh bài thuyết trình Thuyết trình thử GĐ 1: PHÂN TÍCH THÍNH GIẢ Trình ñoä VH, chuyên môn, địa vị xã hội. Tuoåi taùc, giôùi tính. Lyù do hoï ñeán nghe baùo caùo? Hoï ñaõ bieát gì veà vaán ñeà saép ñöôïc trình baøy? Thaùi ñoä cuûa hoï ñoái vôùi baùo caùo Soá löôïng ngöôøi nghe. 13 Hãy tưởng tượng bạn đang chuẩn bị cho buổi thuyết trình. Bạn sẽ đặt những câu hỏi nào để tìm hiểu thông tin về cử tọa?  Soá löôïng ngöôøi nghe döï kieán laø bao nhieâu?  Tuoåi trung bình laø bao nhieâu? Tyû leä nam, nöõ?  Ngöôøi nghe ñaõ ñöôïc thoâng baùo ñaày ñuû veà chuû ñeà baïn trình baøy chöa?  Ngöôøi nghe töï nguyeän hay ñöôïc yeâu caàu ñeán tham döï buoåi thuyeát trình?  Nhöõng ñieåm chung cuûa ngöôøi nghe laø gì?  Nhöõng ngöôøi naøy coù ñònh kieán khoâng?  Trình ñoä vaên hoùa cuûa hoï?  Ngöôøi coù quen bieát vôùi baïn chieám bao nhieâu %? 14 NHÖÕNG CAÂU HOÛI ÑEÅ TÌM HIEÅU THOÂNG TIN VEÀ CÖÛ TOÏA GĐ2: XÁC ĐỊNH ĐỀ TÀI, NỘI DUNG Nên chọn một đề tài phù hợp với thế mạnh, kiến thức và kinh nghiệm của bản thân. Không nên thuyết trình một vấn đề không nắm vững hoặc không ngang tầm với bạn. Vận dụng quy tắc ABC để xác định chính xác chủ đề và nội dung thuyết trình. Analyse – Phân tích, so sánh những tên đề tài có liên quan đến chủ đề cần thuyết trình => lựa chọn đề tài thích hợp. Brainstorm: Động não suy nghĩ về nội dung cần thuyết trình, những điểm cần nhấn mạnh và nguồn tài liệu cần thiết. Choose – Lựa chọn: Lựa chọn những thông tin tốt nhất, thích hợp nhất. Lựa chọn những nội dung, điểm nhấn quan trọng nhất, đặc biệt cần lưu ý. 17 Với đối tượng khán giả là SV cùng lớp, bạn hãy xác định chủ đề thuyết trình, lý giải tại sao nhóm bạn lại chọn đề tài đó? THẢO LUẬN NHÓM 18 CHUẨN BỊ NỘI DUNG THUYẾT TRÌNH IV TỪ MỘT BÁO CÁO ĐÃ VIẾT KHI KHÔNG CÓ BÁO CÁO ĐÃ VIẾT -Thường báo cáo trước cử tọa. - Lựa chọn thông tin “nói” phù hợp với người nghe, thời lượng. - Lựa chọn những thông tin cần nói (ý chính, quan trọng, kết luận, kiến nghị, hành động). - Chỉ chọn những số liệu quan trọng liên quan đến trọng tâm của bài thuyết trình. - Tìm kiếm, chuẩn bị số liệu/thông tin => cô đọng lại. - PV, trao đổi với đồng nghiệp, khách hàng. - Tổ chức thăm dò ý kiến. - Tiếp xúc với các nhà cung cấp để lấy giá cả, quy cách - Tìm kiếm trên internet. - Tìm kiếm thông tin qua nguồn sơ cấp và thứ cấp (đã học). GĐ 3: PHÁC THẢO BÀI THUYẾT TRÌNH Chữ cái đầu tiên Thứ tự tăng/giảm dần So sánh và đối chiếu Trình tự thời gian Nguyên nhân-Kết quả Từ tổng quát đến cụ thể POP (Problem – Options - Proposal) Theo không gian GĐ 4: HOÀN THIỆN BÀI THUYẾT TRÌNH PHẦN MỞ ĐẦU PHẦN THÂN BÀI PHẦN KẾT LUẬN 21 Giới thiệu cách trình bày: cho khán giả biết: nội dung chính của bài thuyết trình, trong buổi thuyết trình có phần giao lưu không? Thời điểm? Chuyển ý: Trước khi trình bày nội dung chính, phải có câu chuyển ý, lưu ý đến sức thuyết phục, sự hấp dẫn của bài nói NHAÄP ÑEÀ Thieát laäp moái quan heä baèng caùch: chaøo cöû toïa, giôùi thieäu baûn thaân, muïc ñích thuyeát trình, teân ñeà taøi, noäi dung chính cuûa ñeà taøi (vaán ñeà caàn trình baøy) Coù theå nhaäp ñeà baèng nhieàu caùch: Nhaäp ñeà giaùn tieáp  Söû duïng caùc caâu chuyeän  Con soá thoáng keâ,  Ñaët caâu hoûi cho cöû toïa  Nhaäp ñeà tröïc tieáp “Saùng nay toâi seõ trình baøy cho quyù vò...” “Theo yù kieán cuûa toâi...” 22 NHAÄP ÑEÀ Neân: Môû ñaàu theo loái: tröïc tieáp, töông phaûn, keå chuyeän, ñaët caâu hoûi Khoâng neân: Môû ñaàu quaù daøi doøng Cho cöû toïa thaáy nhöõng nhöôïc ñieåm cuûa baûn thaân. 23 TRIEÅN KHAI NHAÄP ÑEÀ Giôùi thieäu vaán ñeà Chuû ñeà chính cuûa baùo caùo xuaát phaùt töø caùc caâu traû lôøi cho caâu hoûi sau: Baïn muoán ñaït gì trong baøi trình baøy naøy? Taïi sao baïn muoán trình baøy vaán ñeà naøy cho “cöû toïa” nghe? Tieáp theo laø caùc chuû ñeà cuï theå seõ trình baøy Caàn lieân heä vôùi kinh nghieäm vaø nhu caàu cuûa cöû toïa 24 Löu yù: Nhaäp ñeà cuõng thöôøng laø daøn baøi thu goïn cuûa baøi trình baøy. Nhöng khoâng thoâng baùo tröôùc keát qua, keát luaän. Phaûi coù caùch thu huùt söï chuù yù cuûa toaøn theå cöû toïa ngay töø ñaàu Thöôøng thöôøng khi môùi baét ñaàu, khoâng nhieàu cöû toïa chuù yù ñeán baøi cuûa baïn ngay. Neân chôø cöû toïa oån ñònh roài môùi noùi THAÂN BAØI  Döïa treân moät daøn baøi nhaát ñònh  Coù caâu chuyeån tieáp giöõa caùc ñoaïn  Löu yù ñeå duy trì söï quan taâm cuûa cöû toïa  Coù 3 (toái ña 5) yù chính  YÙ 1: theá naøo/taïi sao/thí duï lieân quan ñeán yù 1 Tieáp theo laø caâu chuyeån maïch sang yù 2  YÙ 2, yù 3: nhö treân  Keát thuùc baèng haønh ñoäng  Toùm löôïc nhöõng vaán ñeà ñaõ trình baøy: “Toùm laïi...”, “Ñeå keát luaän...”  Haønh ñoäng baïn muoán cöû toïa hay chính baïn höôùng ñeán  Keå moät caâu chuyeän ñaùng nhôù, vui, trích daãn nhaèm tieáp tuïc gaây chuù yù vaø ñeå laïi aán töôïng 26 TRIEÅN KHAI THAÂN BAØI Cung caáp thoâng tin cho cöû toaï: Söï kieän, caâu chuyeän, chuyeän vui, bieåu dieãn, trình baøy baèng hình aûnh ñeå thuyeát phuïc Gaây söï chuù yù cuûa cöû toïa baèng caùch: Trao ñoåi Ñaët caâu hoûi Yeâu caàu ngöôøi nghe tham gia vaøo caùc muïc bieåu dieãn Laäp luaän saéc beùn nhöng roõ raøng, deã hieåu, deã theo doõi Luoân luoân lieân heä vaán ñeà vôùi söï hieåu bieát hay kieán thöùc cuûa cöû toïa 27 TRIEÅN KHAI THAÂN BAØI Duøng nhieàu thí duï cuï theå Tuyeät ñoái KHOÂNG NOÙI CHUNG CHUNG Döøng laïi moät chuùt sau moãi yù tröôùc khi chuyeån sang yù sau Giöõa caùc yù phaûi coù caâu chuyeån maïch Kieåm tra phaûn hoài cuûa cöû toïa ñeåû bieát: Naém ñöôïc vaán ñeà Hieåu ñuùng vaán ñeà 28 KEÁT THUÙC 29 Nên chú ý 3 yếu tố:  Cách chuyển sang phần kết: để tránh cho khán thính giả không bị hụt hẫng, bất ngờ, nên có câu chuyển ý.  Sau đó, cảm ơn khán thính giả đã chú ý lắng nghe, đề nghị họ đặt câu hỏi.  Trả lời tất cả các câu hỏi nếu có thể và đủ thời gian. 30 Tóm tắt những nội dung chủ yếu của bài thuyết trình: Nêu bật được những nội dung hoặc mục đích chính Câu kết Lưu ý đến bối cảnh, đối tượng người nghe cụ thể để nêu câu kết. Vd: Tại hội thảo quan trọng, đối tượng nghe là người lớn tuổi thì câu kết thích hợp là “Xin cảm ơn”. Với đối tượng là người trẻ tuổi thì nên chọn câu kết độc đáo, trẻ trung hơn, gây được ấn tượng VAÄN DUÏNG COÂNG THÖÙC RIPPA Cuõng duøng ñeå chuaån bò baøi trình baøy R = thieát laäp moái lieân heä (Relationship) I = cung caáp thoâng tin (Information) P = thuyeát phuïc töøng ñieåm moät (Persure) P = cuûng coá söï thuyeát phuïc baèng hình aûnh (Picture) A = keát thuùc baèng haønh ñoäng (Action) 31 32  Nêu ra và tự trả lời những câu hỏi: - Liệu khán giả có hiểu được các từ ngữ (đặc biệt là các từ chuyên môn, từ mới, viết tắt) đã sử dụng trong bài thuyết trình không? - Các số liệu minh họa đã được trình bày sinh động chưa? - Những vấn đề nào cần thể hiện bằng slide? Dùng loại nền nào, hình ảnh gì để minh họa là thích hợp nhất? - Dự kiến trước những nội dung khán giả có thể phản ứng, dự kiến cách trả lời. - Nội dung nào nên được nhấn mạnh, nói sâu thêm? Đọc lại bản thảo Nắm vững nội dung Nhớ kỹ phần giới thiệu Sẵn sàng những câu hỏi gợi ý Tập dượt GĐ 5: THUYẾT TRÌNH THỬ 34 35 THỜI GIAN BÁO CÁO  Neáu “bò” quy ñònh thôøi löôïng: trình baøy trong phaïm vi quy ñònh. Quaù daøi hay quaù ngaén ñeàu khoâng hay. TD: Baïn phaûi noùi trong 15 phuùt. Haõy noùi trong 13-16 phuùt, maø khoâng noùi trong 5 phuùt hay 20 phuùt  Neáu ngöôøi baùo caùo ñöôïc choïn thôøi löôïng: o Khoâng neân: Ñeà taøi naøy toâi caàn 60 phuùt ñeå trình baøy. o Neân: Cöû toïa coù bao nhieâu thôøi giôø ñeå nghe baïn noùi.  Coù khi ngöôøi baùo caùo phaûi caét thôøi löôïng cho pheùp vì cöû toïa khoâng coøn tieáp thu ñöôïc nöõa CHUẨN BỊ PHÕNG BÁO CÁO Ngaøy hoâm tröôùc vaø tröôùc buoåi noùi chuyeän: Choã ngoài ñaày ñuû, ngaên naép. Phoøng ñuû aùnh saùng,veä sinh. Moïi ngöôøi coù theå nhìn roõ thaáy baïn vaø maøn hình. Coù ñuû oå caém ñieän vaø ôû vò trí thuaän tieän. Phoøng coù caùch aâm hay khoâng? Heä thoáng aâm thanh (töï tay thöû) toát. Neáu coù ñoâng ngöôøi nghe caàn xem xeùt: Maùy laïnh (töï tay thöû) coù khoâng? Neáu khoâng coù maùy laïnh phoøng coù thoâng thoaùng khoâng? Coù baûng, flip chart, phaán, buùt vieát (coøn möïc), khaên lau khoâng? Lieäu coù coøn phoøng naøo toát hôn phoøng naøy khoâng? CHUẨN BỊ PHÕNG BÁO CÁO Các công cụ hỗ trợ như: Micro, Máy chiếu, phim ảnh MÁY CHIẾU/ MÁY TÍNH Kieåm tra baøi baùo caùo PowerPoint coù chöùa quaù nhieàu thoâng tin hay khoâng? Thöû ngay taïi hieän tröôøng: maùy tính, maùy chieáu vaø baøi baùo caùo:  AÛnh tröôøng coù chieám troïn hay phaàn lôùn maøn hình khoâng?  Coù hieän ñuùng font cho baøi baùo caùo khoâng?  Maøu, côõ vaø kieåu font deã ñoïc trong phoøng khoâng? MÁY CHIẾU/ MÁY TÍNH Những điều nên tránh: Töï nghó maùy moùc vaø keát noái giöõa maùy chieáu vaø maùy tính luoân luoân laøm vieäc toát (Thöïc teá: raát ít khi). Söû duïng quaù nhieàu hieäu öùng ñaëc bieät (special effects) trong baøi baùo caùo (Thöïc teá: caùc hieäu öùng ñaëc bieät gaây thôøi gian cheát khoù chòu, taïo nhieãu cho ngöôøi ñoïc). Giao vieäc ñieàu khieån maùy cho moät ngöôøi khaùc (Thöïc teá: ngöôøi noùi vaø ngöôøi ñieàu khieån raát khoù ñoàng boä) POWER POINT  Số lượng slide: – 6 – 12 slide cho 10 phút thuyết trình – 30 – 70 slide cho 1 giờ  Hình thức slide: – Cỡ chữ: từ 28 trở lên, chữ dùng cho tựa đề lớn hơn. – Mỗi slide nên có khoảng 5-8 dòng (trừ tựa đề). – Trên mỗi slide sử dụng tối đa 2 kiểu chữ. – Tuyệt đối tránh mọi lỗi chính tả và ngữ pháp. – Nên dùng phông nền đơn giản và phù hợp với nội dung bài thuyết trình.  Tránh sử dụng quá nhiều hiệu ứng đặc biệt vì sẽ làm người nghe mất tập trung vào bài nói.  Taäp luyeän vaø hoaøn thieän  Toå chöùc caùc hoã trôï baèng hình aûnh  Kieåm tra nôi trình baøy  Saép xeáp trang thieát bò  Giöõ bình tónh  Laøm cho ngöôøi nghe chuù yù  Bieát caùch tích hôïp hình aûnh, lôøi noùi  Luoân khuyeán khích caâu hoûi töø cöû toïa  Quan saùt vaø hoûi phaûn hoài cuûa cuû toïa 41 TRƯỚC LÖC TRÌNH BÀY NGÖÔØI GIÔÙI THIEÄU BAÏN Caàn coù ngöôøi giôùi thieäu baïn nhaèm taêng ñoä tin caäy Ngöôøi giôùi thieäu neân laø ngöôøi coù uy tín, chöùc vuï Laøm vieäc tröôùc vôùi ngöôøi giôùi thieäu Toát nhaát neân ñöa 1 CV ngaén goïn cho ngöôøi giôùi thieäu ñoïc tröùôc Lôøi giôùi thieäu khoâng daøi doøng, taäp trung vaøo “lyù lòch khoa hoïc” vaø giôùi thieäu moät vaøi caâu veà noäi dung baøi noùi. 42 CAÙCH THEÅ HIEÄN Haõy nhieät tình, thaønh thöïc Nhìn vaøo maét ngöôøi nghe Theá ñöùng thoaûi maùi vaø di chuyeån AÂm löôïng ñuû to cho caû phoøng nghe Duøng cöû chæ khi caàn nhaán maïnh, nhöng khoâng laøm quaù Khoâng aø öø ñeå laáp khoaûng troáng Thaân thieän vôùi cöû toïa thì cöû toïa seõ thaân thieän laïi 43 HAÕY TÖÏ NHIEÂN Coi baùo caùo laø moät CUOÄC ÑAØM THOAÏI DAØI  Gaàn guõi vôùi ngöôøi nghe  Hoøa nhòp traïng thaùi cuûa cöû toïa  Phaùt hieän deã phaûn öùng cuûa cöû toïa  Taêng ñoä tin caäy cuûa baùo caùo 44 45 NGOÂN NGÖÕ PHI LÔØI NOÙI TRONG LUÙC THUYEÁT TRÌNH Yeáu toá phi ngoân ngöõ hoã trôï : Trang phuïc (lòch söï, phuø hôïp) Aùnh maét (quan saùt bao quaùt cöû toïa) Veû maët, neân mæm cöôøi töôi (taïo thieän caûm) Cöû chæ (neân traùnh nhöõng thoùi quen xaáu vaø nhöõng cöû chæ voâ thöùc cuûa baûn thaân) Vò trí ñöùng (khoaûng caùch vôùi cöû toïa) Tö theá (ñöùng thaúng, hai chaân môû roäng, caùnh tay thaû loûng  khoâng goø boù, thoaûi maùi 46 47 48 QUAN SÁT PHẢN ỨNG CỬ TỌA 49 50 51 52 XỬ LÝ CÂU HỎI 1.Với câu hỏi bình thường: trả lời tuần tự, không nên quá dài. 2.Với câu hỏi hóc búa: giữ bình tĩnh, có thể vô hiệu hóa người chất vấn, tìm những điểm yếu trong luận cứ của người chất vấn, nhờ cử tọa trả lời thay. 3.Với những câu hỏi khiêu khích: nên hết sức bình tĩnh, chuyển câu hỏi này trở lại cho người đặt ra 1 cách khéo léo. 4. Đối với người đặt câu hỏi còn rụt rè, căng thẳng: => nên khen ngợi, khích lệ. NHỮNG KIỂU CÂU HỎI THƯỜNG GẶP 1. Câu hỏi tóm tắt: “Tóm lại những gì anh/chị trình bày làTôi nói như thế đúng không?” Người hỏi muốn tóm lược nội dung đã được nghe. 2. Câu hỏi trực tiếp: “Xin anh/chị vui lòng cho biết dịch vụ mà công ty cung cấp?” Câu hỏi đề nghị cung cấp thêm thông tin. 3. Câu hỏi gặng: “Tại sao anh/chị đã nói, nhưng sau đó lại khăng khăng là” Người hỏi bắt bí nhằm “đánh bại” diễn giả. 4. Câu hỏi thiếu thiện chí: “Anh/chị có thể đoán xem khi nào thì những sự cố này bị nhắc lại?” Người hỏi có dụng ý không tốt. ỨNG PHÓ VỚI NHỮNG CÂU HỎI KHÓ Đây là những câu hỏi mà người trình bày không thể trả lời ngay được => phải hết sức bình tĩnh. ỨNG PHÓ VỚI NHỮNG CÂU HỎI KHÓ Có thể trả lời: “Hiện tôi chưa có câu trả lời chính xác, nhưng tôi có thể tiếp tục tra cứu. Xin vui lòng cho địa chỉ, tôi sẽ liên lạc sau.” “Tôi cần suy nghĩ thêm. Chúng ta có thể trở lại câu hỏi này vào cuối buổi. Xin mời câu hỏi tiếp theo.” “Tôi không chắc lắm là mình biết rõ vấn đề này vì đây là vấn đề tôi chưa nghiên cứu kĩ. Nếu quý vị có câu trả lời chính xác, xin mời tham gia ý kiến.” “Thật sự không có câu trả lời phân định đúng sai rõ ràng cho vấn đề này. Song, cá nhân tôi nghĩ rằng” KIỂM SOÁT SỰ LO SỢ KHI BÁO CÁO Naém vöõng noäi dung phaûi trình baøy Taäp laøm thöû thaät kyõ Toû ra tích cöïc, nhieät tình, vui veû Toû ra töï tin vaø thuyeát phuïc KIỂM SOÁT SỰ LO SỢ KHI BÁO CÁO Toân troïng cöû toïa: chia sẻ kieán thöùc, khoâng rao giaûng, khoâng pheâ phaùn Döøng laïi moät chuùt sau khi ñaõ noùi ra moät ñieàu quan troïng Nhìn chung quanh, nhìn vaøo maét ngöôøi nghe Ñöøng noùi suoát moät mình: ñaët caâu hoûi, trao ñoåi vôùi cöû toïa NHỮNG ĐIỀU GÌ THƯỜNG XẢY RA KHI BẠN PHẢI NÓI QUÁ LÂU? Hụt hơi, khan tiếng. Mỏi chân, chân “hóa đá” vì đứng một chỗ quá lâu. Chân tay lóng ngóng cứng đờ hoặc vung vẫy không hợp lý. Hoa mắt, cay mắt. Luyện tập tích cực và nắm bắt được những quy tắc khi thuyết trình sẽ khắc phục được những tình trạng trên. GIỌNG NÓI TỐC ĐỘ ÂM ĐIỆU NGỮ ĐIỆU LẤY HƠI LUYỆN TẬP VỀ NGÔN NGỮ HÌNH THỂ Trang phục: chỉnh tề, lịch sự, được ủi cẩn thận, phù hợp với lứa tuổi, địa vị của người thuyết trình và mức độ trang trọng, quy mô, tính chất của buổi thuyết trình. Dáng điệu: đứng thẳng, hơi ngả về phía khán giả một chút, hai tay xuôi hoặc một tay cầm micro và biết cử động hai tay một cách thích hợp. Hai bàn chân cách nhau khoảng 30 cm hoặc đứng theo mũi kim đồng hồ ở vị trí 2h => Tác dụng: giúp di chuyển tới lui, qua lại dễ dàng, giữ thế đứng vững. Thường xuyên giao tiếp bằng mắt với khán giả: o Không nên nhìn một chỗ quá lâu: Gây bối rối cho người bị nhìn. o Không nên đảo mắt liên tục: Người nghe có cảm giác người trình bày thiếu tính trung thực. VỀ NGÔN NGỮ HÌNH THỂ 63 - Đứng im, mặt tái nhợt, tay chân run lập cập => thể hiện sự thiếu tự tin, mất bình tĩnh - Tay để trong túi quần, túi áo => thể hiện sự thiếu nhiệt tình, tạo khoảng cách. - Nhìn lên trần nhà, tường, không nhìn khán giả, nhăn trán, cau mày - Có những động tác thừa. - Hai tay để sau lưng hoặc thu trước bụng, người đung đưa liên tục => thể hiện sự thiếu tự tin, tư duy không mạch lạc, không làm chủ bài nói. NHỮNG ĐIỀU CẦN TRÁNH 64 - Không kiểm soát được hành động của cơ thể: đầu cúi gằm, mắt nhìn chằm chằm slide, vào màn hình hay bài viết, đứng một cách vô thức: chân co chân duỗi, tì vào bàn NHỮNG ĐIỀU CẦN TRÁNH CÁCH BIỂU ĐẠT CẢM XÖC  Nhấn mạnh những từ khóa muốn người nghe ghi nhớ.  Giọng trầm hùng khi khẳng định các chân lý, nhẹ nhàng mềm mại khi chia sẻ các quan niệm, suy nghĩ cá nhân.  Nét mặt biết biến đổi theo từng hoàn cảnh trong bài thuyết trình. VD: buồn khi nói đến một thảm họa, vui khi nói về những điều lạc quan =>Hãy để cảm xúc thật chi phối thì bài nói sẽ chi phối được người nghe SỬ DỤNG THUẬT HÙNG BIỆN HOẶC PHÉP TU TỪ Thuật hùng biện là nghệ thuật sử dụng ngôn ngữ trau chuốt nhằm gây ấn tượng mạnh mẽ, tạo sức thuyết phục lớn với khán thính giả. Phép so sánh, ví von Phép ẩn dụ Phép cường điệu/ ngoa dụ Câu hỏi tu từ