Bài giảng kinh tế Vi mô

110 Nguồn gốc của độc quyền?
Kinh tế: Lợi thế kinh tế theo qui mô. Nếu doanh nghiệp có được đặc điểm này sẽ dẫn đến độc quyền tự nhiên.
Pháp lý: Quyền sở hữu trí tuệ, giấy phép của chính phủ, Hoai Bao 219 Nguyên tắc tối đa hoá lợi nhuận của một hãng độc quyền thuần tuý.
Vẫn nguyên tắc cơ bản: MR = MC
Song: – Đường cầu đối diện với doanh nghiệp chính là đường cầu của toàn ngành (xem hình bên)
Ví dụ: P = a- bQ thì:
MR = a – 2bQ. Hoai Bao 220 Q0 $/q D (AR) MR KILOBOOK.com The EUH 111 Tối đa hoá lợi nhuận khi MR = MC Hoai Bao 221 Lợi nhuận giảm P1 Q1 Lợi nhuận giảm Q $/Q D = AR MR P* Q* P2 Q2 MR # MC ?
Nếu Q < Q* khi đó MC < MR và nếu Q tăng thì lợi nhuận sẽ tăng thêm
Nếu Q > Q* khi đó MC > MR và nếu Q tăng thì lợi nhuận sẽ giảm đi
Khi Q = Q* khi đó MC = MR thì lợi nhuận của doanh nghiệp độc quyền đạt tối đa. Hoai Bao 222 KILOBOOK.com The EUH 112 Ví dụ
Hãy xác định sản lượng đạt được tối đa hoá lợi nhuận của một doanh nghiệp độc quyền có TC = αQ + βQ2 và đường cầu thị trường là P = a – bQ
Kế quả (điều kiện a>α): Q* = (a – α)/2(β+b) và P* = a- b(a-α)/2(β+b) Hoai Bao 223 Hoai Bao 224 Bài 8 Phân tích thị trường cạnh tranh và sự can thiệp của chính phủ Nguyễn Hoài Bảo November 2, 2007 KILOBOOK.com The EUH 113 Hoai Bao 225 Nội dung hôm nay
Hiệu quả của một thị trường cạnh tranh
Sự can thiệp của chính phủ: – Giá tối đa; giá tối thiểu – Thuế và trợ cấp – Trợ giá và hạn ngạch sản xuất – Thuế nhập khẩu và hạn ngạch nhập khẩu – Thuế xuất khẩu và hạn ngạch xuất khẩu Một số thuật ngữ
Consumer Surplus (thặng dư người tiêu dùng)
Producer Surplus (thặng dư nhà sản xuất)
Deadweight Loss (Mất mát xã hội)
Minimum and Maximum Prices (giá tối thiểu và giá tối đa)
Price support (trợ giá)
Production quotas (hạn ngạch sản xuất)
Tax (thuế); unit tax (thuế đơn vị)
Subsidy (trợ cấp)
Import and Export quotas (hạn ngạch nhập và xuất khẩu)
Tariff (thuế quan) Hoai Bao 226 KILOBOOK.com The EUH 114 Thuật ngữ Hoai Bao 227 Hoai Bao 228 Thị trường cạnh tranh LượngQ Thặng dư nhà sản xuất (PS) Thặng dư người tiêu dùng (CS) 0 Giá S D P A B CS = A PS = B NW = A + B KILOBOOK.com The EUH 115 Two things in this life are certain: dead and tax! Hoai Bao 229 Trên đời này chỉ có hai điều chắc chắn: cái chết và đóng thuế! Tại sao chính phủ phải kiểm soát giá?
Bảo vệ người tiêu dùng
Tạo nên sự thiếu hụt
Cần có một cơ chế phân phối phi giá cả
(là cở sở để tồn tại tiêu cực) Hoai Bao 230 KILOBOOK.com The EUH 116 Giá tối đa Hoai Bao 231 231 BA C DWL Q P S D P0 Q0 Pmax Q1 Q2 D Thiếu hụt Hoai Bao 232 Giá tối đa khi cầu ít co dãn
Khi D ít co dãn, tam giác B có thể lớn hơn C. Vì thế người tiêu dùng có thể bị thiệt B CPma x D S D Q P P0 Q0 A ∆CS = C - B KILOBOOK.com The EUH 117 Hoai Bao 233 Giá tối thiểu (Mininmu Price) Pmin Q2 A B D Q3 Khi giá qui định không được thấp hơn Pmin lượng cầu là Q2 , DWL là diện tích tam giác B và D Q P S D P0 Q0 C Hoai Bao 234 Giá tối thiểu B A Thay đổi trong thặng dư sản xấut là (A - D – E). Phúc lợi của NSX bị giảm. DWL = B,D và E D E Q P S D P0 Q0Q2 Q3 Nếu NSX sản xuất ở Q3, lượng sản phẩm Q3 – Q2 sẽ không bán được C KILOBOOK.com The EUH 118 Hoai Bao 235 Trợ giá và hạn ngạch sản xuất
Phần lớn các chính sách về nông nghiệp thường được thực hiện trên cơ sở trợ giá. – Chính sách trợ giá là quy định giá cả cao hơn giá cân bằng thị trường và chính phủ sẽ mua hết sản lượng thừa.
Chính sách này đôi khi còn kết hợp với chính sách khuyến khích giảm sản lượng hoặc giới hạn hạn ngạch sản xuất. Hoai Bao 236 Trợ giá B D A Nếu duy trì ở mức giá Ps Chính phủ phải mua số luợng là : Qg = Q2 – Q1 ∆CS = - A – B ∆PS = A + B + D D + Qg Qg Q P S D P0 Q0 Ps Q2Q1 KILOBOOK.com The EUH 119 Hoai Bao 237 Trợ giá D + Qg Qg B A Q P S D P0 Q0 Ps Q2Q1 Chi phí của chính phủ là hình chữ nhật = PS (Q2 - Q1) D DWL Hoai Bao 238 Hạn ngạch sản xuất B A • ∆CS = - A - B • ∆ PS = A - C • DWL = - B - CC D Q P D P0 Q0 S PS S’ Q1 • Cung giới hạn ở mức Q1 • Đường cung chuyển sang S’ = Q1 KILOBOOK.com The EUH 120 Hoai Bao 239 Thuế và trợ cấp
Gánh nặng thuế (hay lợi ích do trợ cấp) một phần do người tiêu dùng chịu, một phần do nhà sản xuất gánh.
Chúng ta sẽ xem xét một loại thuế đặc thù là loại thuế tính bằng một số tiền trên mỗi đơn vị sản phẩm. Hoai Bao 240 Tác động của thế đơn vị D S B C A D Q P P0 Q0Q1 PD1 t * Sản lượng giảm * Giá cầu tăng * Giá cung giảm ∆CS = - A – B ∆PS = -C – D ∆G = A + C DWL = -B -D PS1 KILOBOOK.com The EUH 121 Hoai Bao 241 Tác động của thuế tuỳ thuộc và độ co dãn của cung và cầu Q Q P P S D S D Q0 P0 P0 Q0Q1 PD1 PS1 t Q1 t Gánh nặng thuế rơi vào người mua Gánh nặng thuế rơi vào người bán PD1 PS1 Hoai Bao 242 Trợ cấp D S Q P P0 Q0 Q1 s Giống như thuế, lợi ích của trợ cấp được chia ra cho cả người mua và người bán. Nhiều hay ít tuỳ vào độ co dãn của mỗi bên. PS1 PD1 * Sản lượng tăng * Gía cầu giảm * Gía cung tăng ∆CS = C + D ∆PS = A + B ∆G = -A -B - C -D -E DWL = -E A B DC E KILOBOOK.com The EUH 122 Hoai Bao 243 Lợi ích của chính sách tự do hoá nhập khẩu QS QD PW QIM A B C Q P D P0 Q0 S * Giá trong nước giảm * Lượng cầu tăng * Lượng cung giảm ∆CS = A + B + C ∆PS = - A ∆NW = B + C ST Hoai Bao 244 Mục đích của hạn ngạch và thuế nhập khẩu
Bảo hộ sản xuất trong nước
Là công cụ kinh tế để khuyến khích/hạn chế người dân tiêu dùng một mặt hàng nào đó.
Tạo ra nguồn thu cho ngân sách chính phủ KILOBOOK.com The EUH 123 Hoai Bao 245 Thuế nhập khẩu D CB QS QDQS1 QD1 A PW (1+ t) PW Q P D ST
Diện tích A là diện tích thu được của nhà sản xuất trong nước
Người tiêu dùng mất mát phần diện tích A + B + C + D.
Chính phủ thu được phần thuế là D S ST1 Hoai Bao 246 Hạn ngạch
Nếu áp dụng biện pháp đánh thuế nhập khẩu, chính phủ sẽ thu được D, do đó mất mát ròng trong nước là B + C.
Nếu áp dụng biện pháp hạn ngạch nhập khẩu, hình chữ nhật D sẽ trở thành lợi nhuận của nhà nhập khẩu sản phẩm, và mất mát ròng trong nước là B + C D CB QS QDQS1 QD1 A Pq PW Q D SP S+quot a KILOBOOK.com The EUH 124 Hoai Bao 247 Thuế quan vs Hạn ngạch Quota Tariff Löôïng haøng vaø ngoaïi teä ñeå nhaäp khaåu Bieát chính xaùc Khoù bieát chính xaùc Ñoái töôïng höôûng lôïi ngoaøi nhaø saûn xuaát Ngöôøi coù quota Ngaân saùch chính phuû Khi caàu trong nöôùc taêng Giaù trong nöôùc taêng, nhaø saûn xuaát trong nöôùc ñöôïc lôïi Giaù trong nöôùc khoâng taêng, nhaø saûn xuaát trong nöôùc khoâng ñöôïc lôïi Khi giaù theá giôùi thay ñoåi Giaù trong nöôùc khoâng thay ñoåi Giaù trong nöôùc thay ñoåi Neáu coù ñoäc quyeàn baùn trong nöôùc Coøn söùc maïnh ñoäc quyeàn Heát söùc maïnh ñoäc quyeàn Hoai Bao 248 Thuế xuất khẩu và hạn ngạch xuất khẩu
Tự do hoá xuất khẩu sẽ làm: giá trong nước tăng, lượng cung tăng, lượng cầu giảmtăng thặng dư xã hội
Khi đánh thuế hoặc dùng hạn ngạch lên hàng xuất khẩu: tất cả đều làm giảm phúc lợi.
Hiện nay hầu hết các nước đều tự do hoá xuất khẩu. KILOBOOK.com The EUH 125 Hoai Bao 249 Tóm tắt
Các mô hình đơn giản của cung và cầu có thể được sử dụng để phân tích các chính sách khác nhau của chính phủ.
Ở mỗi trường hợp, thặng dư của người tiêu dùng và nhà sản xuất được sử dụng để xác định được và mất của người tiêu dùng và nhà sản xuất Hoai Bao 250 Tóm tắt
Khi chính phủ thực hiện việc đánh thuế hay trợ cấp, giá cả sẽ không tăng lên hay giảm xuống bằng với lượng thuế hay trợ cấp.
Các chính sách can thiệp của chính phủ thường dẫn đến mất mát xã hội (DWL).
Can thiệp của chính phủ vào thị trường cạnh tranh không phải lúc nào cũng là điều xấu. KILOBOOK.com The EUH 126 Hoai Bao 251 Bài tập: thuế đơn vị
Đường cung và cầu của sản phẩm X được thể hiện bởi các phương trình sau : PS = (1/4)QS + 10. PD = (-1/4)QD + 60.
Vẽ hai đường cung, cầu lên cùng một đồ thị và xác định trạng thái cân bằng.
Khi chính phủ đánh thuế đơn vị 10$/sp thì sản lượng cân bằng, giá cung và giá cầu là bao nhiêu?
Xác định khoản mất mát vô ích do thuế gây ra.
Giả sử cầu co giãn hơn và phương trình đường cầu là : PD = (- 3/20)QD + 50.
Anh/chị hãy vẽ đường cầu mới lên cùng đồ thị trên. Giả sử mức thuế vẫn như cũ. Theo Anh/ chị, mất mát vô ích cao hay thấp hơn trước? Tiền thuế chính phủ thu được nhiều hay ít hơn trước ? Đáp án Hoai Bao 252 KILOBOOK.com The EUH 127 Đáp án
Khi chưa có thế: (100;35)
Khi có thuế: Ps+t = Pd
Hay (¼)Q+ 10 + 10 = (-1/4)Q + 60: (80; Ps = 30;Pd = 40)
DWL = 100 Hoai Bao 253 Hoai Bao 254 Bài tập: hạn chế ngoại thương
Đường cung và cầu của sản phẩm Y được thể hiện bởi các phương trình sau : PS = (1/8)QS + 2. PD = (-1/10)QD + 20.
Hiện tại hàng Y không được phép trao đổi ngoại thương. Hãy vẽ hai đường cung, cầu lên cùng một đồ thị và xác định trạng thái cân bằng.
Mức giá trên thị trường thế giới của mặt hàng này là 16$ một đơn vị. Nếu hạn chế ngoại thương được bãi bỏ thì lượng xuất khẩu là bao nhiêu?
Khi có trao đổi ngoại thương, người tiêu dùng trong nước được lợi hay mất? Tại sao? Mức thay đổi về lượng cầu là bao nhiêu?
Anh/chị hãy tính mức thay đổi về thặng dư người tiêu dùng.
Khi có trao đổi ngoại thương, các nhà sản xuất được hay mất? Tại sao? Mức thay đổi về lượng cung là bao nhiêu?
Anh/chị hãy tính mức thay đổi về thặng dư nhà sản xuất.
Tổng tác động đối với xã hội của việc bãi bỏ hạn chế ngoại thương là gì? KILOBOOK.com The EUH 128 Hoai Bao 255 Tiếp theo câu trên
Trong kế hoạch tăng thu ngân sách và hạn chế xuất khẩu hàng thô, chính phủ đánh thuế xuất khẩu mặt hàng Y với mức 2 $ / đơn vị.
Mức thay đổi về lượng cầu, lượng cung là bao nhiêu? Tổng tác động đối với lượng xuất khẩu là bao nhiêu?
Anh/chị hãy tính mức thay đổi về thặng dư nhà sản xuất và thặng dư người tiêu dùng.
Anh/chị hãy tính số tiền thuế chính phủ thu được từ mặt hàng Y.
Tổng tác động đối với phúc lợi xã hội của chính sách thuế này là gì ? Đáp án: đồ thị Hoai Bao 256 KILOBOOK.com The EUH 129 Đáp án
Khi chưa có ngoại thương (80;12)
Khi ngoại thương: Pdomestic = Pworld = 16. Khi đó: – Qs= 112 – Qd = 40 – Qex = 72 – Thặng dư tiêu dùng giảm: -240 – Thặng dư của nhà sản xuất tăng: 384 – Tổng tác động: 384-240 = 144
Khi có thế Tex = 2. Khi đó giá trong nước giảm xuống còn: P = Pw – T = 16-2 = 14. Khi đó: – Cầu: 60; Cung: 96 và xuất khẩu là 36 – PS giảm: -208; CS tăng 100; Số thuế chính phủ thu được = 72. Như vậy: DWL = -36. Hoai Bao 257 KILOBOOK.com The UOE 1 Hoai Bao 1 Lý thuyết trò chơi (Game Theory) Nguyễn Hoài Bảo November 6, 2007 Nội dung hôm nay
Những tình huống mà chúng ta phải ứng xử hàng ngày
Lý thuyết trò chơi là gi?
Trò chơi tĩnh với thông tin đầy đủ
Trò chơi động với thông tin đầy đủ
Phân tích tình huống. Hoai Bao 2 KILOBOOK.com The UOE 2 Lưu ý: Những hình ảnh sử dụng trong bài giảng này được lấy về từ và chỉ có tính minh hoạ. Hoai Bao 3 Hồ Ngọc Hà vs Đức Trí Hoai Bao 4 Tiếp tục hợp tác hay không? Tiếp tục hợp tác hay không? KILOBOOK.com The UOE 3 Ai gọi ai? Hoai Bao 5 Tuổi Trẻ vs Thanh Niên Hoai Bao 6 Chọn tin gì để đăng trên trang bìa hôm nay??? KILOBOOK.com The UOE 4 Attila Elizabeth (SYM) vs. Air Blade (Honda) Hoai Bao 7 Ghen hay không? Hoai Bao 8 KILOBOOK.com The UOE 5 Trả tiền nhậu hay Karaoke? Hoai Bao 9 Làm thế nào để có câu trả lời cho các tình huống trên?
Mình phải biết mình,
và cũng phải biết người – Người là ai? – Họ đang nghĩ gì? – Mục tiêu của họ là gì? – Họ có những lựa chọn nào?
Trả lời các câu hỏi trên và đưa ra quyết định cho chính mình đó là “một trò chơi”
Biết mình biết người, trăm trận trăm thắng. Hoai Bao 10 KILOBOOK.com The UOE 6 Lý thuyết trò chơi là gì?
Game Theory: Nghiên cứu các tình huống ra quyết định có liên quan đến nhiều người và các quyết định của mỗi người ảnh hưởng đến quyết định của người khác.
Hay nói các khác: Lý thuyết trò chơi sẽ xác định xác suất thành công khi cho trước một không gian chiến lược. Nghĩa là mỗi người đều có hơn 1 sự lựa chọn và lựa chọn của họ ảnh hưởng lẫn nhau.
Ví dụ: Hồ Ngọc Hà sẽ đoán xem Đức Trí có hợp tác với mình nữa hay không. Nếu có thì mình được gì và mất gì, nếu không thì được gì và mất gì. Đức Trí cũng toan tính như vậy.
Ví dụ: Nếu hai người cùng gọi, thì máy của cả hai đều bận. Tốt nhất là một người gọi và một người thì đợi. Vấn đề là ai đợi? Lý thuyết trò chơi là gì?
Ví dụ: Ban Biên tập báo Thanh Niên sẽ phải có một cuộc họp kín để quyết định chọn tin gì đưa lên trang 1 của báo ngày hôm nay. Và họ cũng biết ban Biên tập báo Tuổi Trẻ cũng họp ở đâu đó để bàn về việc này.
Ví dụ: Có hai dòng xe, một dòng dành cho “phái yếu” và một dòng dành cho “phái mạnh”. Với ngân sách có hạn, bản thân Honda lẫn SYM đề không thể đầu tư cùng một lúc cả hai dòng này và họ lại là đối thủ cạnh tranh của nhau. Nếu cả hai cùng tung ra cùng lúc 1 dòng xe cho phái mạnh (hoặc phái yếu) thì cả hai đều thiệt. Chiến lược tốt nhất là mỗi hãng chọn dòng xe để đầu tư. Vấn đề là làm sao biết đối thủ của mình đang đầu tư dòng xe nào? Hoai Bao 12 KILOBOOK.com The UOE 7 Lý thuyết trò chơi là gì?
Ví dụ: Nên ghen ra mặt hay không? Nó tuỳ thuộc vào “cô kia” có “để ý” anh ấy hay không? Nếu cô kia đang để ý thì mình ghen và mất tình bạn (được tìn yêu); còn ngược lại thì không cần ghen (được cả tình yêu lẫn tình bạn). Và ngược lại.
Ví dụ: Ai là người sẽ trả tiền trong buổi họp mặt hôm nay. Nếu hội “con gái” dành trả tiền cho buổi tiệc nhậu thì “hội con trai” trả tiền cho chầu karaoke; và người lại. Hội nào sẽ hành động trước? Tiền trả cho nhậu (bình quân đầu người) là ít hay nhiều hơn tiền trả cho karaoke (bình quân đầu người)? Hoai Bao 13 Những khái niệm cơ bản
Người chơi (Players): Là những người tham gia vào một hay nhiều trò chơi. Ví dụ: Hà và Trí, Honda và SYM; hai cô gái
Luật chơi (Rules): Là những nguyên tắc và chế tài trong một cuộc chơi.
Kế cục (Payoff): Là lượng hữu dụng (thường là tiền) mà một người chơi khi thắng hoặc thua của một chiên lược cụ thể trong trò chơi.
Chiến lược (Strategy): Là một tập các phải ứng của người chơi có thể xảy ra trong một trò chơi. Một chiến lược phải trọn vẹn, xác định rõ ràng trong các tình huống bất ngờ.
Chiến lược áp đảo (Dominant Strategy): Là chiến lược có kết cục tốt nhất bất chấp các chiến lược của đối thủ
Chiến lược bị áp đảo (Dominated Strategy): Là chiến lược có kết cục tệ nhất bất chấp các chiến lược của đối thủ KILOBOOK.com The UOE 8 Những khái niệm cơ bản
Chiến lược thuần tuý (Pure Strategy): Là chiến lược dự trên phán đoán các chiến lược của đối thủ
Chiến lược hỗn hợp (Mixed Strategy): Là chiến lược khi không dự đoán được chiến lược của đối thủ.
Cân bằng (Equilibrium): Là một kết quả (outcome) mà trong đó các bên tham gia cuộc chơi không muốn thay đổi.
Cân bằng áp đảo (Dominant Strategy Equilibrium): Là một cân bằng mà trong đó mỗi người chơi đều sử dụng chiến lược áp đảo của mình.
Cân bằng Nash (Nash Equilibrium): Là cân bằng mà trong đó các người chơi hành động điều tốt nhất mà họ có thể làm khi đối với hành động của đối phương.
Tình thế lưỡng nan của người tù (Prinsoner’s dlemma): Là một kết cục mà mặc dù mọi người hành động khoan ngoan theo tư lợi của mình nhưng kết nhận được thì không khôn ngoan Hoai Bao 15 Các dạng trò chơi
Trò chơi đồng thời (Simultaneous-move game): hay còn gọi là trò chơi tĩnh: là dạng trò chơi mà các nguời chơi phải hành động cùng lúc. – Ban biên tập báo Thanh Niên và Tuổi Trẻ phải ra quyết định đồng thời. – Hai cô gái phải cùng quyết định
Trò chơi luôn phiên (Sequential-move game): hay còn gọi là trò chơi động, là dạng trò chơi có nhiều giai đoạn và mỗi người chơi sẽ hành động ở mỗi giai đoạn. – Nếu Honda ra quyết định trước thì SYM sẽ rất dễ dàng có quyết định. – Trả tiền nhậu hay karaoke là trò chơi luôn phiên. Hoai Bao 16 KILOBOOK.com The UOE 9 Các dạng trò chơi Căn cứ vào thông tin
Trò chơi với thông tin đầy đủ (complete information): là mỗi người chơi có thể tính toán được kết cục (payoff) của các người chơi còn lại.
Trò chơi với thông tin không đầy đủ (incomplete information). Khả năng hợp tác:
Trò chơi hợp tác (cooperative games): các người chơi cùng lập chương trình hành động và có biện pháp chế tài cho những thoả thuận chung.
Trò chơi bất hợp tác (non- cooperative games): không có hợp đồng (khế ước), hoặc nếu có thì rất khó chế tài. Hoai Bao 17 Trong bài giảng này: Trò chơi có thông tin hoàn hảo; Trò chơi không hợp tác; và Trò chơi luôn phiên và đồng thời. Hoai Bao 18 KILOBOOK.com The UOE 10 Năm giả định quan trọng 1. Mỗi người ra quyết định (người chơi – player) luôn có hai hay nhiều lựa chọn. 2. Mỗi lựa chọn phải dẫn đến một kết cục rõ ràng (thắng, thua hay hoà) khi kế thúc cuộc chơi. 3. Kết cục cụ thể cho mỗi người chơi phải gắn với mỗi giai đoạn kết thúc (một trò chơi có tổng bằng không – zero sum game nhgĩa là tổng tất cả các kết cục của các người chơi là bằng zero khi kết thúc mỗi giai đoạn chơi). 4. Các người chơi đều có kiến thức hoàn hảo vầ trò chơi cũng như về đối phương của họ. Nghĩa là anh ta/chị ta biết đầy đủ chi tiết các luật lệ của trò chơi cũng như kết cục của tất cả các người khác. 5. Tất cả những quyết định của người chơi là duy lý (rational), mỗi người chơi, chẳng hạn có hai lựa chọn, thì khi đó họ sẽ lựa chọn cái nào đem lại kết cục tốt nhất. Trò chơi luôn phiên (Sequential-move game) Hoai Bao 20 KILOBOOK.com The UOE 11 Tình huống của Honda vs. SYM Honda Nam SYM Nam (-5; -5) Nữ (10;20) Nữ SYM Nam (20;10) Nữ (-5-5) Hoai Bao 21 Qui luật 1: Nhìn xa hơn và suy luận ngược về (Look ahead and reason backward) Hoai Bao 22 KILOBOOK.com The UOE 12 Người tiên phong là người khôn? Không chắc!
Trong chợ, nếu gian hàng của bạn là người niêm yết giá cố định trước, đối thủ của bạn sẽ có cơ hội hạ giá để dành khách hàng.
Trong một trận đánh, nếu một bên ra quân trước có thể bọc lộ yếu điểm và bia kia sẽ khai thác.
Khi công ty quyết định tung ra một sản phẩm mới trên thị trường. Bạn phải đầu tư để người tiêu dùng hiểu nó là gì, công dụng mới, chức năng vượt trột so với các sản phẩm hiện hànhngười đi sau không cần phải làm như vậy nữa! Họ sẽ cưỡi trên lưng (piggyback) trên lưng của người đi trước). Hoai Bao 23 Chiến thuật
Đe doạ (a threat): là chiến lược tác động vào chi phí để đối phương thay đổi hành vi hay niềm tin.
Lời hứa (a promise): là chiến lược tác động vào lợi ích để đối phương thay đổi hành vi hay niềm tin.
Mức độ tin cậy (credibility) của “đe doạ” hay “lời hứa” trong trò chơi là yếu tố then chốt.
Ví dụ: đội mũ bảo hiểm hay không? Hoai Bao 24 KILOBOOK.com The UOE 13 Đe doạ không tin cậy và tin cậy XYZ Gia nhập Không gia nhập ABC Tấn công $30 (ABC) $-10 (XYX) $40 (ABC) $0 (XYX) Không tấn công $50 (ABC) $10 (XYX) $100 (ABC) $0 (XYX) Hoai Bao 25 XYZ Gia nhập Không gia nhập ABC Tấn công $30 (ABC) $-10 (XYX) $40 (ABC) $0 (XYX) Không tấn công $20 (ABC) $10 (XYX) $70 (ABC) $0 (XYX) Trò chơi đồng thời (Simultaneously-move game) Hoai Bao 26 KILOBOOK.com The UOE 14 “Quay bài” hay không? Hoai Bao 27 Những sinh viên khác Quay Không “Mình” Quay 8 (Mình) 6 (Khác) 10 (Mình) 4 (Khác) Không 4 (Mình) 8 (Khác) 5 (Mình) 5 (Khác) Qui luật 2: Nếu có chiến lược áp đảo, hãy sử dụng. (If you have a dominant strategy, use it) Hoai Bao 28 KILOBOOK.com The UOE 15 Tình thế lưỡng nan của người tù Linh Khai Không khai Việt Khai 5 năm Thả (Việt) 20 năm (Linh) Không khai 20 năm (Việt) Thả (Linh) Phục hồi nhân phẩm Nhận xét:
Mặc dù mọi người hành động khoan ngoan, nhưng kết quả chung lại không khôn ngoan.
Mọi người vứt rác bừa bãi, hệ quả là ai cũng chiệt thiệt do đường phố bẩn thiểu.
Tất cả các tỉnh đều ưu đãi đầu tư và cạnh tranh nhau, tất cả đều có kết cục xấu (chạy đua xuống đáy)
Ai cũng cố vượt lên khi đến ngã tư, không chịu nhường, hậu quả là tất cả bị kẹt lại. Hoai Bao 30 KILOBOOK.com The UOE 16 Chiến lược của A và B Công ty B Giảm giá Không làm gì cả Cải tiến chất lượng Công ty A Giảm giá 90 (A) 90 (B) 120 (A) 110 (B) 150 (A) 110 (B) Không làm gì cả 100 (A) 110 (B) 150 (A) 150 (B) 200 (A) 140 (B) Cải tiến chất lượng 110 (A) 150 (B) 140 (A) 120 (B) 170 (A) 170 (B) Hoai Bao 31 Chiến lược của A và B Đối với công ty A:
Không có chiến lược áp đảo
“Giảm giá” là chiến lược bị áp đảo bởi chiến lược hai chiến lược còn lại.
Hãy loại bỏ chiến lược “giảm giá” ra khỏi trò chơi cho dù B chọn chiến lược gì đi chăng nữa Đối với công ty B
Không có chiến lược thống trị
“Giảm giá” là chiến lược bị áp đảo bởi chiến lược “cải tiến chất lượng”
Lưu ý, giảm giá không phải là chiến lược bị áp đảo bởi chiến lược “không làm gì cả”. Hoai Bao 32 KILOBOOK.com The UOE 17 Chiến lược lập lại Hoai Bao 33 Công ty B Giảm giá Không làm gì cả Cải tiến chất lượng Công ty A Giảm giá 90 (A) 90 (B) 120 (A) 110 (B) 150 (A) 110 (B) Không làm gì cả 100 (A) 110 (B) 150 (A) 150 (B) 200 (A) 140 (B) Cải tiến chất lượng 110 (A) 150 (B) 140 (A) 120 (B) 170 (A) 170 (B) Qui luật 3: Nếu không có chiến lược áp đảo, cố tìm một chiến lược áp đảo lặp lại khác. (If you do not have any dominant strategy, try to find an iterated dominant strategy) Hoai Bao 34 KILOBOOK.com The UOE 18 Khi không có chiến lược áp đảo Uniliver Quảng cáo Không P&G Quảng cáo 10 (P&G) 5 (Uni) 15 (P&G) 0 (Uni) Không 6 (P&G) 8 (Uni) 20 (P&G) 2 (Uni) Uniliver chọn chiến lược áp đảo, P&G phải chọn chiến lược dựa theo: Không. Qui luật 4: Nếu không có chiến lược áp đảo, giả sử đối phương của mình họ sử dụng chiến lược áp đảo của họ, khi đó chọn chiến lược phù hợp tiếp theo. (If you do not have any dominant strategy, then assume that your rival will use this dominant strategy and choose your strategy accordingly) Hoai Bao 36 KILOBOOK.com The UOE 19 Pepsi vs. Coke Hoai Bao 37 Pepsi Giá thấp Giá trung bình Giá cao Coke Giá thấp 100 (C) 75 (P) 120 (C) 70 (P) 140 (A) 60 (B) Giá trung bình 95 (C) 90 (P) 130 (C) 95 (P)) 150 (C) 110 (P) Giá cao 90 (C) 110 (P) 120 (C) 120 (P) 160 (C) 110 (P) Không ai có chiến lược áp đảo! Nếu không có chiến lược áp đảo
Khi đó, chiến lược tốt nhất cho mỗi người chơi là hành xử dựa trên các chiến lược mà họ nghĩ rằng đối thủ của mình sẽ sử dụng.
Trong tình huống trên: Coke chọn “giá thấp” thì Pepsi nên chọn “giá thấp”. Ngược lại, nếu Pepsi chọn “giá thấp” thì Coke cũng chọn “giá thấp”. Cân bằng này có tên gọi là cân bằng Cân bằng Nash. Hoai Bao 38 KILOBOOK.com The UOE 20 Một ví dụ khác về cân bằng Nash Hoai Bao 39 Kinh Đô Giá thấp Quảng cáo Đức Phát Giá thấp 60 (ĐP) 60 (KĐ) 60 (ĐP) 80 (KĐ) Quảng cáo 80 (ĐP) 60 (KĐ) 50 (ĐP) 50 (KĐ) Có hai cân bằng Nash ở tình huống trên Qui luật 5: Nếu cả hai đều không có chiến lược áp đảo, nên chọn một tình huống cân bằng chung. (If neither firms has a dominant strategy, you should choose the equilibrium) Hoai Bao 40 KILOBOOK.com The UOE 21 Nếu không có cân bằng Nash Hoai Bao 41 Kinh Đô Giá thấp Quảng cáo Đức Phát Giá thấp 15 (ĐP) 15 (KĐ) 17 (ĐP) 14 (KĐ) Quảng cáo 17 (ĐP) 14 (KĐ) 15 (ĐP) 15 (KĐ) Không có cân bằng nào trong tình huống này. Chiến lược hỗn hợp
Gọi p là xác suất Đức Phát chọn chiến lược “giá thấp”; khi đó (1-p) là xác suất của chiến lược “quảng cáo”.
Gọi q là xác suất Kinh Đô chọn chiến lược “giá thấp”; khi đó (1-q) là xác suất của chiến lược “quảng cáo”.
(p; q <1)
Khi đó (xem hình bên) Hoai Bao 42 KILOBOOK.com The UOE 22 Lợi nhuận kỳ vọng Kinh Đô (q) Giá thấp Quảng cáo Đức Phát (p) Giá thấp 15 (ĐP) 15 (KĐ) 17 (ĐP) 14 (KĐ) 15q+17(1-q) 15q+14(1-q) Quảng cáo 17 (ĐP) 14 (KĐ) 15 (ĐP) 15 (KĐ) 17q+15(1-q) 14q+15(1-q) 15p+17(1-p) 15p+14(1-p) 17p+15(1-p) 14p+15(1-p) Hoai Bao 43 Trong bảng trên, các ô cập nhật lợi nhuận kỳ vọng (expected profit) cho mỗi chiến lược của từng công ty. Giải thích thêm Hoai Bao 44 Kinh Đô (q) Giá thấp Quảng cáo Đức Phát (p) Giá thấp 15 (ĐP) 15 (KĐ) 17 (ĐP) 14 (KĐ) 15q+17(1-q) 15q+14(1-q) Quảng cáo 17 (ĐP) 14 (KĐ) 15 (ĐP) 15 (KĐ) 17q+15(1-q) 14q+15(1-q) 15p+17(1-p) 15p+14(1-p) 17p+15(1-p) 14p+15(1-p) Lợi nhuận kỳ vọng của Đức Phát khi họ chọn giá thấp Lợi nhuận kỳ vọng của Kinh Đô