Bài giảng Kiểm toán - Chương 5: Bằng chứng kiểm toán (Mới)

Prepared by Doan Van Hoat 1 Bằng chứng kiểm toán Ch ươ ng 5 Prepared by Doan Van Hoat 2 Mục đích & nội dung  Mục đích: Giúp ng ư ời học hiểu rõ việc thu thập và đánh giá bằng chứng kiểm toán. Chuẩn bị Thực hiện Hoàn thành 1. Khái niệm và yêu cầu bằng chứng 2. Các ph ươ ng pháp thu thập bằng chứng ● Nội dung: Prepared by Doan Van Hoat 3 KHÁI NIỆM (Theo VSA 500) Là tất cả những tài liệu, thông tin do KTV thu thập đ ư ợc liên quan đến cuộc kiểm toán và dựa trên các thông tin này KTV hình thành nên ý kiến của mình. Bằng chứng kiểm toán bao gồm : Các tài liệu Các chứng từ Các sổ sách kế toán Báo cáo tài chính Các tài liệu thông tin từ những nguồn khác Prepared by Doan Van Hoat 4 YÊU CẦU CỦA BẰNG CHỨNG Theo chuẩn mực chúng tôi phải thu thập đầy đủ các bằng chứng kiểm toán thích hợp cho mỗi loại ý kiến. Prepared by Doan Van Hoat 5 YÊU CẦU CỦA BẰNG CHỨNG Thích hợp Đáng tin cậy Phù hợp MTKT = + ■ Nguồn gốc. ■ Dạng bằng chứng. ■ Hệ thống kiểm soát nội bộ. ■ Sự kết hợp các loại bằng chứng. ■ Năng lực và sự hiểu biết của ng ư ời cung cấp thông tin. (Chất l ư ợng) Prepared by Doan Van Hoat 6 Thích hợp Đ ơ n vị lập và luân chuyển bên trong đ ơ n vị. Đ ơ n vị lập, luân chuyển ra bên ngoài sau đó trở về đ ơ n vị và đ ư ợc l ư u giữ tại đ ơ n vị. Bên ngoài lập và đ ư ợc l ư u giữ tại đ ơ n vị. Bên ngoài lập và gửi trực tiếp cho kiểm toán viên. ■ Nguoàn goác ■ Daïng baèng chöùng Vật chất và sự hiểu biết trực tiếp của KTV. Tài liệu. Phỏng vấn Prepared by Doan Van Hoat 7 Thích hợp ■ Heä thoáng kieåm soaùt noäi boä Hệ thống kiểm soát đ ư ợc đánh giá là “mạnh” -> bằng chứng đáng tin cậy và ng ư ợc lại. ■ Söï keát hôïp cuûa caùc loaïi baèng chöùng Bằng chứng kiểm toán thu thập từ nhiều nguồn, nhiều dạng cùng chứng minh cho 1 vấn đề -> độ tin cậy rất cao. Prepared by Doan Van Hoat 8 Thích hợp Để chứng minh sự hiện hữu của tài sản chúng ta phải kiểm kê , còn chứng minh quyền sở hữu phải kiểm tra chứng từ và tài liệu . ■ Phuø hôïp vôùi muïc tieâu kieåm toaùn Prepared by Doan Van Hoat 9 YÊU CẦU CỦA BẰNG CHỨNG Đầy đủ (Số l ư ợng): Tính trọng yếu. Mức rủi ro. BAO NHIÊU MỚI GỌI LÀ ĐỦ ? Cân nhắc giữa chi phí –- lợi ích Prepared by Doan Van Hoat 10 CÁC PH ƯƠ NG PHÁP THU THẬP BẰNG CHỨNG Theo VSA 500 ª Kiểm tra ª Quan sát ª Điều tra ª Xác nhận ª Tính toán ª Quy trình phân tích Prepared by Doan Van Hoat 11 CÁC PH ƯƠ NG PHÁP THU THẬP BẰNG CHỨNG Kiểm tra Kiểm tra vật chất : Aùp dụng cho tài sản hữu hình. Bằng chứng vật chất Kiểm tra tài liệu : Aùp dụng đối với chứng từ, sổ sách, tài liệu Bằng chứng tài liệu. Prepared by Doan Van Hoat 12 CÁC PH ƯƠ NG PHÁP THU THẬP BẰNG CHỨNG Quan sát Là việc theo dõi một hiện t ư ợng, một chu trình hoặc một thủ tục do ng ư ời khác thực hiện Chất l ư ợng của bằng quan sát phụ thuộc vào bản chất của đối t ư ợng quan sát, trình độ và kinh nghiệm của ng ư ời quan sát. Prepared by Doan Van Hoat 13 CÁC PH ƯƠ NG PHÁP THU THẬP BẰNG CHỨNG Điều tra (Phỏng vấn) Là việc tìm kiếm thông tin từ những ng ư ời có hiểu biết ở bên trong hoặc bên ngoài đ ơ n vị. Điều tra đ ư ợc thực hiện bằng việc chính thức gửi văn bản, phỏng vấn hoặc trao đổi kết quả điều tra, sẽ cung cấp cho kiểm toán viên những thông tin ch ư a có, hoặc những thông tin bổ sung để củng cố các bằng chứng đã có. Ôâng có thể cho chúng tôi biết cách thức kiểm soát hàng mua trong công ty của ông? Prepared by Doan Van Hoat 14 CÁC PH ƯƠ NG PHÁP THU THẬP BẰNG CHỨNG Post office Xác nhận Là sự trả lời cho một yêu cầu cung cấp thông tin nhằm xác minh lại những thông tin đã có trong các tài liệu kế toán Bằng chứng có độ tin cậy cao nh ư ng tốn nhiều chi phí. Prepared by Doan Van Hoat 15 CÁC PH ƯƠ NG PHÁP THU THẬP BẰNG CHỨNG Tính toán Là việc kiểm tra tính chính xác về mặt toán học của số liệu trên chứng từ, sổ kế toán, báo cáo tài chính và các tài liệu liên quan khác hay việc thực hiện các tính toán độc lập của kiểm toán viên. Trong thủ tục tính toán còn bao gồm cả công việc chỉnh hợp. Prepared by Doan Van Hoat 16 CÁC PH ƯƠ NG PHÁP THU THẬP BẰNG CHỨNG Quy trình phân tích Là việc phân tích các số liệu, thông tin, các tỷ suất quan trọng, qua đó tìm ra những xu h ư ớng, biến động và tìm ra những mối quan hệ có mâu thuẫn với các thông tin liên quan khác hoặc có sự chênh lệch lớn so với giá trị đã dự kiến. Theo VSA 520 Prepared by Doan Van Hoat 17 Quy trình phân tích Các ph ươ ng pháp phân tích Phân tích dự báo (tính hợp lý) Phân tích tỷ suất Phân tích xu h ư ớng Prepared by Doan Van Hoat 18 Quy trình phân tích Giữa các thông tin tài chính - So sánh thông tin t ươ ng ứng trong kỳ này với các kỳ tr ư ớc - So sánh giữa thực tế với kế hoạch của đ ơ n vị - So sánh giữa thực tế với ư ớc tính của kiểm toán viên - So sánh giữa thực tế của đ ơ n vị với các đ ơ n vị trong cùng ngành có cùng quy mô hoạt động, hoặc với số liệu thống kê, định mức cùng ngành Giữa các thông tin tài chính với các thông tin phi tài chính Prepared by Doan Van Hoat 19 Phu ơ ng pháp phân tích Phân tích dự báo (tính hợp lý) KTV ư ớc tính số liệu cần kiểm tra rồi đối chiếu số liệu trên báo cáo để kiểm tra sự hợp ly.ù Phân tích tỷ suất KTV tính các tỷ suất để nhận định tình hình hoặc có thể so sánh với kỳ tr ư ớc. Phân tích xu h ư ớng KTV xem xét sự biến động theo thời gian để đánh giá xu h ư ớng đó có hợp lý không. Prepared by Doan Van Hoat 20 Quy trình phân tích VÍ DỤ 1: Trong năm 200X, chi phí lãi vay phải trả theo sổ sách là 390 triệu đồng. Tình hình d ư nợ vay nh ư sau (tỷ đồng). Tháng 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Dư nợ 2 3 4 2 1 4 2 3 2 1 4 8 Lãi suất 20% năm. Hãy xem xét sự hợp lý của chi phí lãi vay sổ sách. Prepared by Doan Van Hoat 21 Quy trình phân tích Saûn phaåm Doanh thu SP A 20.000 SP B 28.000 Khaùc 2.000 Coäng 50.000 VÍ DỤ 2: Theo số liệu năm tr ư ớc Doanh thu năm nay: 63.200 Saûn phaåm Saûn löôïng Giaù baùn A Taêng 20% Taêng 10% B Taêng 30% Giaûm 3% Khaùc Taêng 10% -> 15% Taêng 1% -> 7% Dữ liệu của phòng kinh doanh về tình hình tiêu thụ năm nay (Kết hợp giữa các ph ươ ng pháp phân tích) Prepared by Doan Van Hoat 22 Quy trình phân tích Tình huống 1 Sau khi phỏng vấn Ban giám đốc, kiểm toán viên biết đ ơ n vị có một số khoản vay ư u đãi với lãi suất thấp là 10% năm. Kết quả tính toán lại : Lãi suất 20% : D ư nợ vay bình quân là 1 tỷ, chi phí lãi vay ư ớc tính là 200 triệu Lãi suất 10% : D ư nợ vay bình quân là 2 tỷ, chi phí lãi vay ư ớc tính là 200 triệu Tổng chi phí lãi vay ư ớc tính là 400 triệu Kết luận : Chi phí lãi vay 390 triệu hợp lý Tình huống 2 Kết quả kiểm tra cho thấy một số khoản chi phí lãi vay của Ngân hàng X ch ư a ghi chép là 195 triệu. Sau khi điều chỉnh sai sót này, chi phí lãi vay đã điều chỉnh: 390 triệu + 195 triệu = 585 triệu thì hợp lý . Prepared by Doan Van Hoat 23 Quy trình phân tích Ư u điểm của thủ tục phân tích Chi phí thấp và tốn ít thời gian. Cung cấp bằng chứng về sự đồng bộ, chuẩn xác và có giá trị của số liệu kế toán, đánh giá đ ư ợc những nét tổng thể và không sa vào những nghiệp vụ cụ thể. Điều kiện áp dụng (hạn chế) Tính trọng yếu Mối quan hệ giữa những thông tin dùng để phân tích Rủi ro tiềm tàng và rủi ro kiểm soát Prepared by Doan Van Hoat 24 Quy trình phân tích Các nhân tố ảnh h ư ởng đến sự đánh giá của KTV về độ tin cậy của các dữ liệu dùng để phân tích Sự độc lập của thông tin : thông tin bên trong hay bên ngoài, thông tin đó có độc lập với cá nhân chịu trách nhiệm về số liệu đó không? Thông tin từ hệ thống kiểm soát nội bộ có hữu hiệu không? Prepared by Doan Van Hoat 25 Thank You for listening !