Bài giảng Hệ thống thông tin kinh tế và quản lý - Chương 1, Bài 1: Tổng quan về hệ thống thông tin

TỔNG QUAN VỀ HỆ THỐNG THÔNG TIN Chương1 22/07/2014 Bài giảng HTTT KT&QL - Bộ môn CNTT 2 22/07/2014 Bài giảng HTTT KT&QL - Bộ môn CNTT 3 • Trang bị kiến thức tổng quan: • Các khái niệm: dữ liệu, thông tin, hệ thống, HTTT, các thành phần của HTTT • Ý nghĩa, vai trò và vị trí của HTTT đối với doanh nghiệp MỤC TIÊU Bài 1 22/07/2014 Bài giảng HTTT KT&QL - Bộ môn CNTT 5 1.1. Các khái niệm 1.2. Vai trò của hệ thống thông tin trong doanh nghiệp 1.3. Mô hình hệ thống thông tin NỘI DUNG 1.1. Các khái niệm 1.1.1. Dữ liệu và thông tin 1.1.2. Hệ thống 1.1.3. Hệ thống thông tin (QL) 22/07/2014 Bài giảng HTTT KT&QL - Bộ môn CNTT 7 a. Dữ liệu (Data) • Dữ liệu là các giá trị phản ánh về sự vật, hiện tượng trong thế giới khách quan. • Dữ liệu là các giá trị thô, chưa có ý nghĩa với người sử dụng. Có thể là một tập hợp các giá trị mà không biết được sự liên hệ giữa chúng • Ví dụ: Nguyễn Văn Nam, 845102, 14 / 10 / 02, 18 • Dữ liệu có thể biểu diễn dưới nhiều dạng khác nhau (âm thanh, văn bản, hình ảnh, v.v...) 1.1.1. Dữ liệu và thông tin 22/07/2014 Bài giảng HTTT KT&QL - Bộ môn CNTT 8 b. Thông tin (Information) • Thông tin là ý nghĩa được rút ra từ dữ liệu thông qua quá trình xử lý (phân tích, tổng hợp, v.v..), phù hợp với mục đích cụ thể của người sử dụng. • Thông tin có thể gồm nhiều giá trị dữ liệu được tổ chức sao cho nó mang lại một ý nghĩa cho một đối tượng cụ thể, trong một ngữ cảnh cụ thể. • Ví dụ với dữ liệu trên có thông tin như sau:Thủ kho Nguyễn Văn Nam xuất mặt hàng có danh mục là 845102 vào ngày 14/10/ 02 với số lượng 18. 1.1.1. Dữ liệu và thông tin 22/07/2014 Bài giảng HTTT KT&QL - Bộ môn CNTT 9 1.1.1. Dữ liệu và thông tin • Thông tin giá trị có các đặc điểm : - Chính xác, xác thực - Đầy đủ, chi tiết - Rõ ràng (dễ hiểu) - Đúng lúc, thường xuyên - Thứ tự, có liên quan - ... 22/07/2014 Bài giảng HTTT KT&QL - Bộ môn CNTT 10 1.1.1. Dữ liệu và thông tin c. Phân biệt dữ liệu và thông tin • Thông tin = Dữ liệu + Xử lý • Xử lý thông tin ~ Xử lý dữ liệu 22/07/2014 Bài giảng HTTT KT&QL - Bộ môn CNTT 11 a. Khái niệm • Hệ thống là một tập hợp có tổ chức gồm nhiều phần tử có các mối quan hệ ràng buộc lẫn nhau và cùng hoạt động hướng tới một mục tiêu chung. • Ví dụ • Khái niệm hệ thống được sử dụng trong cuộc sống hàng ngày: Hệ thống giao thông, hệ thống truyền thông, hệ thống các trường đại học v.v.. • Phần tử có thể là vật chất hoặc phi vật chất: Con người, máy móc, thông tin, dữ liệu, phương pháp xử lý, qui tắc, quy trình xử lý. 1.1.2. Hệ thống 22/07/2014 Bài giảng HTTT KT&QL - Bộ môn CNTT 12 1.1.2. Hệ thống b. Hệ thống mở và đặc trưng của hệ thống mở • Hệ thống mở: có tương tác với môi trường >< Hệ thống đóng: không tương tác với môi trường (chỉ có trên lý thuyết). • Mục tiêu của hệ thống là lý do tồn tại của hệ thống. Để đạt được mục tiêu, hệ thống tương tác với môi trường bên ngoài của nó (các thực thể tồn tại bên ngoài hệ thống) 22/07/2014 Bài giảng HTTT KT&QL - Bộ môn CNTT 13 1.1.2. Hệ thống • Đặc trưng của hệ thống mở • Hệ thống chấp thuận các đầu vào, biến đổi theo các phương thức đã định để tạo kết quả đầu ra. Đầu vào Đầu raXử lý Phản hồi 22/07/2014 Bài giảng HTTT KT&QL - Bộ môn CNTT 14 1.1.2. Hệ thống c. Hệ thống cha và hệ thống con • Hệ thống có thể tồn tại theo nhiều cấp độ khác nhau. Một hệ thống có thể là một thành phần trong một hệ thống khác (cha) và được gọi là hệ thống con. • Các hệ thống con có thể có phương thức hoạt động và mục tiêu khác nhau nhưng đều vận động để đạt được mục tiêu chung của hệ thống cha. 22/07/2014 Bài giảng HTTT KT&QL - Bộ môn CNTT 15 Hệ thống kinh doanh/dịch vụ và các hệ thống con của nó HT QUYẾT ĐỊNH HT THÔNG TIN HT TÁC NGHIỆP Thông tin vào từ môi trường ngoài Thông tin ra môi trường ngoài Quyết định Báo cáo Thông tin Điều hành Thông tin Kiểm tra Nguyên vật liệu Tiền, sức lao động Sản phẩm Tiền 22/07/2014 Bài giảng HTTT KT&QL - Bộ môn CNTT 16 a. Khái niệm • Hệ thống thông tin được xác định như một tập hợp các thành phần được tổ chức (người, thủ tục, và các nguồn lực) để thu thập, xử lý, lưu trữ, truyền và phát thông tin trong tổ chức. • Hệ thống thông tin có thể là thủ công nếu dựa vào các công cụ như giấy, bút. • Hệ thống thông tin hiện đại là hệ thống tự động hóa dựa vào máy tính (phần cứng, phần mềm) và các công nghệ thông tin khác. 1.1.3. Hệ thống thông tin 22/07/2014 Bài giảng HTTT KT&QL - Bộ môn CNTT 17 1.1.3. Hệ thống thông tin • HTTT được xây dựng trên nền tảng công nghệ hiện đại (CNTT). • HTTT được cấu thành bởi nhiều hệ thống con. • HTTT có mục tiêu là cung cấp thông tin cho việc ra quyết định và kiểm soát • Là một kết cấu hệ thống mềm dẻo và có khả năng tiến hóa. 22/07/2014 Bài giảng HTTT KT&QL - Bộ môn CNTT 18 • Ví dụ: Hệ thống thông tin quản lý khách sạn: • Hệ thống thông tin Quản lý tiền sảnh • Hệ thống thông tin Quản lý buồng, phòng • Hệ thống thông tin Quản lý nhà hàng • Hệ thống thông tin Quản lý tổng đài • Hệ thống thông tin Quản lý khu Sauna - Massage • Hệ thống thông tin Quản lý bể bơi • Hệ thống thông tin Quản lý sân Tennis 22/07/2014 Bài giảng HTTT KT&QL - Bộ môn CNTT 19 1.1.3. Hệ thống thông tin Đầu vào Đầu raXử lý Phản hồi Dữ liệu Thông tin b. Xử lý thông tin trong doanh nghiệp 22/07/2014 Bài giảng HTTT KT&QL - Bộ môn CNTT 20 1.1.3. Hệ thống thông tin • Dữ liệu đầu vào gồm hai loại: • Tự nhiên: giữ nguyên dạng khi nó phát sinh: (tiếng nói, công văn, hình ảnh v.v..) • Có cấu trúc: được cấu trúc hoá với khuôn dạng nhất định (sổ sách, bảng biểu v.v..) • Thông tin đầu ra: • Được phân tích, tồng hợp v.v.. từ dữ liệu vào và tùy thuộc vào từng nhu cầu của các đối tượng cụ thể trong từng trường hợp cụ thể, (báo cáo tổng hợp, thống kê, thông báo v.v..) 22/07/2014 Bài giảng HTTT KT&QL - Bộ môn CNTT 21 1.1.3. Hệ thống thông tin • Xử lý tự động chỉ được thực hiện trên các dữ liệu có cấu trúc. • Hoạt động của httt: • Thu thập: Lọc, cấu trúc hoá dữ liệu để có thể khai thác trên các phương tiện tin học. • Xử lý • Phân tích, tổng hợp, tính toán trên các nhóm chỉ tiêu, tạo thông tin kết quả (theo thể thức quy định hoặc thông tin hỗ trợ quyết định) • Cập nhật, sắp xếp, lưu trữ dữ liệu • V.v.. • Phân phát thông tin cho từng đối tượng 22/07/2014 Bài giảng HTTT KT&QL - Bộ môn CNTT 22 Thu thập->Xử lý->Phân phát Hoạt động của hệ thống thông tin trong doanh nghiệp Nguồn bên trong Nguồn bên ngoài Thu thập thông tin XỬ LÝ Áp dụng quy tắc ql định sẵn Diễn ra theo một trật tự định sẵn PHÂN PHÁTNSD ngoài dn NSD trong dn Lọc, cấu trúc hóa 22/07/2014 Bài giảng HTTT KT&QL - Bộ môn CNTT 23 Câu hỏi • Mối tương quan giữa dữ liệu và thông tin ? • Thông tin có giá trị có đặc điểm gì? Giải thích các đặc điểm đó. • Các dạng thông tin trong doanh nghiệp (phân theo tiêu chí mục đích sử dụng) là gì ? Gợi ý : Thông tin chiến thuật, thông tin chiến lược, thông tin điều hành (tác nghiệp) • Doanh nghiệp dưới cách thức tiếp cận hệ thống được hiểu như thế nào ? • Việc phân chia hệ thống kinh doanh/dịch vụ thành 3 hệ thống con (quyết định, tác nghiệp, httt) có phải là một sự phân chia vật lý về mặt tổ chức? Giải thích và cho ví dụ • Thế nào là một hệ thống thông tin? Một hệ thống thông tin có nhất thiết phải sử dụng máy tính hay không? Nêu và lý giải các đặc điểm của một hệ thống thông tin hiện đại • Giải thích hình vẽ mô tả hoạt động hệ thống thông tin trong doanh nghiệp