Bài giảng Dính thắng lưỡi - Lê Phong Vũ

BS.CKII-LÊ PHONG VŨ TRƯỞNG KHOA BỆNH VIỆN ĐA KHOA TRUNG TÂM TIỀN GIANG KHOA: RĂNG HÀM MẶT BS.CKII-LÊ PHONG VŨ TRƯỞNG KHOA 3BS.CKII.LÊ PHONG VŨ 4BS.CKII.LÊ PHONG VŨ 5BS.CKII.LÊ PHONG VŨ  Dính thắng lưỡi là một tật bẩm sinh nhẹ do dây thắng lưỡi (lớp màng mỏng niêm mạc dưới lưỡi) ngắn làm hạn chế cử động bình thường của đầu lưỡi.  Tỷ lệ dính lưỡi ở trẻ sơ sinh là 1,72 - 10,7%, thanh thiếu niên hoặc người lớn là 0,1 - 2,08%, gặp nam nhiều hơn nữ tỉ lệ 3:1.  Ngay sau khi sinh, trẻ có thể được phát hiện bị dính thắng lưỡi qua khám lâm sàng. Tuy nhiên cũng có trường hợp trẻ được phát hiện trễ hơn sau vài tháng khi thấy trẻ bú hoặc phát âm khó, lên cân chậm.  Dính thắng lưỡi có thể gặp dạng dính hoàn toàn hoặc dính một phần.  Nguyên nhân không xác định, có giả thuyết cho di truyền nên không thể phòng ngừa. 6BS.CKII.LÊ PHONG VŨ 7BS.CKII.LÊ PHONG VŨ 8BS.CKII.LÊ PHONG VŨ Phân loại mức độ dính thắng lưỡi dựa theo chiều dài thắng lưỡi được đo từ nơi bám ở sàn miệng đến vị trí bám vào lưỡi :  Mức độ 1: dính thắng lưỡi nhẹ từ 12-16 mm  Mức độ 2: dính thắng lưỡi trung bình từ 8-11 mm  Mức độ 3: dính thắng lưỡi nặng từ 3-7 mm  Mức độ 4: dính thắng lưỡi hoàn toàn dưới 3 mm 9BS.CKII.LÊ PHONG VŨ Những dấu hiệu sau đây giúp nhận biết trẻ có thể bị dính thắng lưỡi :  Đầu núm vú mẹ bị biến dạng sau khi cho trẻ bú.  Có một lằn vết chèn ép ở đầu núm vú mẹ sau khi cho trẻ bú.  Khi miệng trẻ bú mẹ nghe thấy có tiếng kêu, trẻ bú lâu.  Trẻ chậm lên cân. 10BS.CKII.LÊ PHONG VŨ 11BS.CKII.LÊ PHONG VŨ Tùy thuộc lứa tuổi và mức độ dính thắng lưỡi nhiều hay ít, biểu hiện lâm sàng dính thắng lưỡi như sau:  Thắng lưỡi ngắn, cử động lưỡi bị hạn chế.  Đầu lưỡi không thè ra ngoài môi được.  Đầu lưỡi không thể đụng nóc khẩu cái.  Điển hình của dính thắng lưỡi thường gặp là khi trẻ khóc, đầu lưỡi trẻ hình trái tim do cử động ra phía trước và ra sau của lưỡi bị giới hạn.  Đầu lưỡi khi thè lưỡi thay vì thấy nhọn thì có vẻ phẳng hay vuông.  Các răng cửa hàm dưới có thể bị nghiêng hoặc làm giữa 2 răng cửa hàm dưới bị hở.  Trẻ bú khó và phát âm cũng khó khăn. 12BS.CKII.LÊ PHONG VŨ  Ảnh hưởng tới vận động của lưỡi.  Ảnh hưởng tới chức năng phát âm: Chức năng phát âm bị ảnh hưởng do sự hạn chế vận động của lưỡi, đặc biệt khi bệnh nhân phát âm các từ như: “t, l, ch, d,...” và khó khăn hơn khi uốn cong lưỡi để phát âm chữ “r”.  Ảnh hưởng tới quá trình nuốt.  Ảnh hưởng tới việc nuôi con bằng sữa mẹ trong thời kỳ sơ sinh.  Ảnh hưởng tới sự đều đặn của bộ răng.  Ảnh hưởng của tật dính lưỡi tới nha chu. 13BS.CKII.LÊ PHONG VŨ 14BS.CKII.LÊ PHONG VŨ Khi phát hiện trẻ bị dính thắng lưỡi ngay sau khi sinh nên đưa trẻ đến Bác Sĩ chuyên khoa Răng Hàm Mặt để được đánh giá chính xác trẻ mức độ bị dính thắng lưỡi nhiều hay ít và có cần phải cắt hay không vì có những trường hợp trẻ bị dính thắng lưỡi ít với dây thắng lưỡi mỏng thì không cần phải can thiệp phẩu thuật. Do đó có những trẻ bị dính thắng lưỡi ngay sau khi sinh chỉ cần theo dõi và chỉ can thiệp sớm khi nào trẻ bú khó. 15BS.CKII.LÊ PHONG VŨ Cắt thắng lưỡi bằng gây tê hay gây mê, dùng máy cắt đốt, máy Laser hay dao mổ để tạo hình bằng những đường rạch ngang hoặc đường rạch hình chữ Z,V,Y. Trẻ có thể được bú ngay sau khi cắt thắng lưỡi. 16BS.CKII.LÊ PHONG VŨ 17BS.CKII.LÊ PHONG VŨ 18BS.CKII.LÊ PHONG VŨ 19BS.CKII.LÊ PHONG VŨ 20BS.CKII.LÊ PHONG VŨ 21BS.CKII.LÊ PHONG VŨ Diode laser unit (810) 22BS.CKII.LÊ PHONG VŨ 23BS.CKII.LÊ PHONG VŨ 24BS.CKII.LÊ PHONG VŨ Dính thắng lưỡi là một tật bẩm sinh trong RHM, cần được phát hiện sớm và theo dõi. Chỉ định cắt thắng lưỡi tùy thuộc mức độ dính thắng lưỡi nhiều hay ít và có ảnh hưởng đến việc bú, phát âm của trẻ. Nguy cơ do tác dụng phụ của gây tê, mê, chảy máu và nhiễm trùng sau mỗ. 25BS.CKII.LÊ PHONG VŨ 26BS.CKII.LÊ PHONG VŨ