Bài giảng Đầu tư nước ngoài:

CHƯƠNG 2: DỰ ÁN ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP NƯỚC NGOÀI Một số lý luận cơ bản về dự án đầu tư Nội dung dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài Phân tích tài chính dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài Phân tích kinh tế, xã hội dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài 1. MỘT SỐ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ DỰ ÁN ĐẦU TƯ 1.1. Khái niệm 1.1.1. Khái niệm dự án đầu tư Định nghĩa Dự án đầu tư là tổng thể các giải pháp sử dụng các nguồn tài nguyên hữu hạn hiện có để tạo ra những lợi ích thiết thực cho nhà đầu tư và cho xã hội. Đặc điểm Có tính cụ thể và mục tiêu xác định Tạo nên một thực thể mới Có sự tác động tích cực của con người Có độ bất định và rủi ro Có giới hạn về thời gian và các nguồn lực 1.1.2. Khái niệm dự án FDI Khái niệm Dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài là loại dự án đầu tư theo quy định của Luật đầu tư nước ngoài hoặc các văn bản pháp lý có liên quan đến FDI. Đặc điểm Có nguồn vốn từ các nước khác nhau; Công nghệ quản lý khác nhau bởi hình thành từ nhiều nguồn khác nhau; Có thể chịu sự điều chỉnh của nguồn luật riêng. 1.2. Yêu cầu đối với một dự án Tính khoa học và tính hệ thống Tính hợp pháp Tính thực tiễn Tính chuẩn mực Tính phỏng định 1.3. Phân loại dự án Căn cứ vào người khởi xướng: Dự án cá nhân, Dự án tập thể, Dự án quốc gia, Dự án quốc tế. Căn cứ vào nguồn vốn: Dự án sử dụng vốn trong nước, dự án có vốn nước ngoài, … Căn cứ vào tính chất hoạt động: Dự án sản xuất, Dự án dịch vụ thương mại, Dự án cơ sở hạ tầng, Dự án dịch vụ xã hội. Căn cứ vào địa chỉ khách hàng của dự án: xuất khẩu hay tiêu thụ nội địa, … Căn cứ vào thời gian hoạt động của dự án Căn cứ vào qui mô của dự án: lớn, vừa, nhỏ (tùy thuộc VĐT, DT, LĐ) Căn cứ vào mức độ chi tiết của dự án: Dự án tiền khả thi, Dự án khả thi 1.4. CHU TRÌNH DỰ ÁN Chu trình của một dự án là trình tự các bước nhằm sử dụng có hiệu quả các nguồn lực cho trước theo trật tự thời gian xác định. Ý tưởng dự án Chuẩn bị & lập DA Thẩm định Triển khai, thực hiện Đánh giá Kết thúc 2. NỘI DUNG DỰ ÁN FDI 2.1. Chủ đầu tư 2.2. Doanh nghiệp xin thành lập Tên Hình thức đầu tư Thời gian hoạt động Mục tiêu hoạt động chính Vốn đầu tư Tổng vốn đầu tư: Vốn cố định + Vốn lưu động Nguồn vốn: Vốn CSH (vốn góp (vốn pháp định) + Lợi nhuận chưa phân phối + Các quỹ) + Vốn vay 2. NỘI DUNG DỰ ÁN FDI (tiếp) 2.3. Sản phẩm, dịch vụ và thị trường Mô tả sản phẩm, dịch vụ: Tên, ký mã hiệu, thông số kỹ thuật chủ yếu, tiêu chuẩn chất lượng; Nghiên cứu lựa chọn thị trường: Dự kiến vùng thị trường; Đánh giá nhu cầu hiện tại của vùng thị trường; Dự báo nhu cầu tương lai của vùng thị trường; Phân tích đối thủ cạnh tranh; Phân tích khả năng cạnh tranh và chiếm lĩnh thị trường; Nghiên cứu các biện pháp thúc đẩy bán hàng. 2. NỘI DUNG DỰ ÁN FDI (tiếp) 2.4. Qui mô sản phẩm và dự kiến thị trư/ờng tiêu thụ Dự kiến sản xuất: Cơ cấu sản phẩm Lịch trình sản xuất Số lượng sản phẩm sản xuất hàng năm Thị trường tiêu thụ Thị trường nội địa Xuất khẩu Định giá bán sản phẩm 2. NỘI DUNG DỰ ÁN FDI (tiếp) 2.4. Qui mô sản phẩm và dự kiến thị trường tiêu thụ Bảng: Dự kiến doanh thu sản phẩm 2. NỘI DUNG DỰ ÁN FDI (tiếp) 2.5. Công nghệ, máy móc thiết bị và môi trường Bảng: Danh mục máy móc thiết bị 2. NỘI DUNG DỰ ÁN FDI (tiếp) 2.6. Các nhu cầu cho sản xuất Nguyên liệu và bán thành phẩm Nhiên liệu, năng lượng, nước và các dịch vụ 2. NỘI DUNG DỰ ÁN FDI (tiếp) Nhu cầu lao động 2. NỘI DUNG DỰ ÁN FDI (tiếp) 2.7. Mặt bằng, địa điểm và xây dựng, kiến trúc Bảng: Các hạng mục xây dựng 2. NỘI DUNG DỰ ÁN FDI (tiếp) 2.8. Tổ chức quản lý, lao động và tiền lương Sơ đồ tổ chức doanh nghiệp Quỹ lương hàng năm Kế hoạch tuyển dụng và đào tạo 2. NỘI DUNG DỰ ÁN FDI (tiếp) 2.9. Tiến độ thực hiện dự án Hoàn thành thủ tục đăng ký thành lập doanh nghiệp Thuê địa điểm Khởi công xây dựng Lắp đặt thiết bị Vận hành thử Sản xuất chính thức 2. NỘI DUNG DỰ ÁN FDI (tiếp) 2.10. Cơ cấu vốn đầu tư theo năm thực hiện Vốn lưu động 2. NỘI DUNG DỰ ÁN FDI (tiếp) 2.10. Cơ cấu vốn đầu tư theo năm thực hiện Nhu cầu Vốn lưu động 2. NỘI DUNG DỰ ÁN FDI (tiếp) 2.10. Cơ cấu vốn đầu tư theo năm thực hiện Vốn cố định II. NỘI DUNG DỰ ÁN FDI (tiếp) 2.11. Báo cáo tài chính dự kiến Doanh thu II. NỘI DUNG DỰ ÁN FDI (tiếp) Chi phí II. NỘI DUNG DỰ ÁN FDI (tiếp) Dự kiến lỗ, lãi II. NỘI DUNG DỰ ÁN FDI (tiếp) 2.12. Đánh giá hiệu quả 2.12.1. Hiệu quả tài chính Thời gian hoàn vốn (Payback Period) Điểm hòa vốn (Break Even Point) Hiện giá thuần (NPV – Net Present Value) Tỷ suất hoàn vốn nội bộ (IRR – Internal Rate of Return) Phân tích độ nhạy của dự án Khả năng cân đối ngoại tệ 2.12.2. Hiệu quả kinh tế xã hội Các loại thu và khoản nộp cho Nhà nước Việt Nam Mức độ tiên tiến của sản phẩm và công nghệ áp dụng Giá trị sản phẩm tạo ra trong đó có giá trị xuất khẩu Số việc làm được tạo ra bởi dự án II. NỘI DUNG DỰ ÁN FDI (tiếp) 2.13. Tự nhận xét, đánh giá và kiến nghị Tính khả thi và hiệu quả của dự án Các kiến nghị về ưu đãi và các biện pháp mà Nhà nước Việt Nam cần áp dụng liên quan đến dự án. III. PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH DỰ ÁN ĐẦU TƯ Mục đích Vai trò Yêu cầu Nội dung III. PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH DỰ ÁN ĐẦU TƯ Mục đích: Đánh giá tính khả thi của dự án về mặt tài chính Xem xét nhu cầu và sự đảm bảo các nguồn lực tài chính cho việc thực hiện hiệu quả dự án đầu tư Dự tính chi phí, doanh thu, hiệu quả hoạt động của dự án Đánh giá độ an toàn về mặt tài chính của dự án đầu tư: nguồn vốn, khả năng thanh toán, kết quả tính toán III. PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH DỰ ÁN ĐẦU TƯ 2. Vai trò Đối với chủ đầu tư: Cung cấp thông tin cần thiết  Ra quyết định đầu tư Đối với các cơ quan quản lý Nhà nước: Cấp phép đầu tư?? Đối với các tổ chức tài trợ vốn cho DA: Ra quyết định tài trợ (khả năng thu hồi vốn, thời gian thu hồi vốn?) Đối với dự án: Là cơ sở tiến hành phân tích kinh tế - xã hội dự án III. PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH DỰ ÁN ĐẦU TƯ 3. Yêu cầu Nguồn số liệu: Đầy đủ và đảm bảo độ tin cậy cao Phương pháp phân tích: Phù hợp, đầy đủ và chính xác Kết quả: Phải đưa ra được nhiều phương án để CĐT lựa chọn phương án tối ưu nhất III. PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH DỰ ÁN ĐẦU TƯ 4. Nội dung 4.1. Xác định tổng vốn đầu tư, cơ cấu vốn và nguồn vốn 4.2. Lập báo cáo tài chính dự kiến 4.3. Đánh giá hiệu quả tài chính dự án III. PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH DỰ ÁN ĐẦU TƯ 4.1. Xác định tổng vốn đầu tư, cơ cấu vốn và nguồn vốn Tổng vốn đầu tư, cơ cấu vốn Vốn đầu tư: là các nguồn lực được sử dụng vào hoạt động sản xuất kinh doanh với mục đích sinh lợi cho chủ đầu tư và cho xã hội Ý nghĩa: Nội dung đầu tiên + Vai trò quan trọng Thành phần TỔNG VỐN ĐẦU TƯ Quan điểm 1: Vốn cố định + Vốn lưu động Vốn cố định: là biểu hiện bằng tiền của các tài sản cố định của dự án. Vốn lưu động: là biểu hiện bằng tiền của các tài sản lưu động của dự án. Tài sản cần thỏa mãn điều kiện: Doanh nghiệp kiểm soát được Đem lại lợi ích kinh tế trong tương lai Xác định được chi phí Tài sản cố định vs tài sản lưu động Cơ cấu vốn cố định TỔNG VỐN ĐẦU TƯ Vốn cố định TỔNG VỐN ĐẦU TƯ Vốn lưu động TỔNG VỐN ĐẦU TƯ Quan điểm 2: Vốn cố định + Nhu cầu vốn lưu động (Quan điểm tài chính hiện đại) * Quan điểm: Vốn phải có mục đích tạo tài sản để thu lợi Tiền: không phải là vốn vì không phản ánh mục đích của hđ đầu tư Tài sản lưu động sản xuất: là chi phí chứ không phải tài sản, k tạo nên tài sản, k mang lại lợi ích  không phải vốn Phải trả: NĐT chiếm dụng vốn của đối tác  không cần tìm nguồn tài trợ * Nhu cầu Vốn lưu động = Tồn kho + Phải thu – Phải trả III. PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH DỰ ÁN ĐẦU TƯ 4.1. Xác định tổng vốn đầu tư, cơ cấu vốn và nguồn vốn b. Nguồn vốn Thành phần: Vốn góp và Vốn vay Đánh giá khả năng đảm bảo về vốn: cơ sở pháp lý và cơ sở thực tế Tiến độ huy động vốn hàng năm: dựa trên nhu cầu vốn, tiến độ thực hiện công việc đầu tư, cơ cấu nguồn vốn III. PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH DỰ ÁN ĐẦU TƯ 4.2. Lập báo cáo tài chính dự kiến Báo cáo kết quả kinh doanh Bảng cân đối kế toán Báo cáo lưu chuyển tiền tệ 4.2. Lập báo cáo tài chính dự kiến Báo cáo kết quả kinh doanh Định nghĩa: Là báo cáo tài chính phản ánh tổng quát doanh thu, chi phí và kết quả lãi lỗ Ý nghĩa: phản ánh kết quả hđ sản xuất-kd của dự án Thành phần: Doanh thu BÁO CÁO KẾT QUẢ KINH DOANH 2. Chi phí BÁO CÁO KẾT QUẢ KINH DOANH 3. Dự kiến lãi, lỗ 4.2. Lập báo cáo tài chính dự kiến 2. Bảng cân đối kế toán Định nghĩa: Là báo cáo tài chính phản ánh tình trạng tài chính của một doanh nghiệp tại một thời điểm nhất định thông qua: Kết cấu của tài sản và nguồn hình thành nên tài sản dưới hình thức tiền tệ Ý nghĩa: tính cho từng năm hoạt động của DA, mô tả tình trạng tài chính hđ của dự án thông qua việc cân đối giữa tài sản và nguồn vốn  đánh giá khả năng cân bằng tài chính của dự án Cơ cấu: Gồm 2 phần luôn có giá trị bằng nhau: Tài sản và Nguồn vốn 4.2. Lập báo cáo tài chính dự kiến Bảng cân đối kế toán 4.2. Lập báo cáo tài chính dự kiến Bảng cân đối kế toán 4.2. Lập báo cáo tài chính dự kiến 3. Báo cáo lưu chuyển tiền tệ (Báo cáo ngân lưu) - Thể hiện lưu lượng tiền vào, tiền ra (cash inflows/ outflows) của doanh nghiệp. Phản ánh các dòng tiền thực thu và thực chi của doanh nghiệp theo đúng thời điểm phát sinh các dòng tiền này - Dòng tiền của dự án (Cash-flows): CF = Thực thu (thu có nhập quĩ) – Thực chi (chi có xuất quĩ) trong một giai đoạn nhất định Chi phí trong Báo cáo ngân lưu Những chi phí không được tính trong Báo cáo ngân lưu Các lưu ý khác trong Báo cáo ngân lưu * Kết cấu của một báo cáo ngân lưu Bài tập Một chủ đầu tư dự kiến đầu tư vào một dự án với các dữ kiện tài chính như sau: Tổng vốn ĐT: 80 triệu USD bỏ ra 1 lần khi mới thành lập DA, trong đó: + Đầu tư cho TSCĐ: 56 triệu USD + Đầu tư cho ts lưu động = tài trợ NCVLĐ: 24 triệu USD Theo quy định kế toán hiện hành, các tài sản của dự án sẽ được khấu hao đều và hết trong 8 năm Dự kiến thời gian hoạt động của DA là 6 năm Sau 6 năm, các TSCĐ sẽ được thanh lý với giá 15 triệu USD Tổng chi phí hàng năm gồm cả chi phí khấu hao là 70 triệu USD Thuế suất thuế TNDN của DA là 25% Hãy lập bảng lưu chuyển tiền tệ cho dự án Bài tập 2. Một chủ đầu tư nước ngoài dự kiến đầu tư vào 1 DA ở VN. Tính toán sơ bộ cho thấy chủ đầu tư phải bỏ ra 60 triệu USD để mua sắm tài sản cố định. Các tài sản cố định sẽ được mua và thanh toán 1 lần khi mới thành lập dự án và sẽ được khấu hao đều và hết trong vòng 5 năm. Sau 5 năm, gia thanh lý các TSCĐ là 2,5 triệu USD. Dự kiến lãi ròng hàng năm là 15% doanh thu. Thuế suất thuế TNDN áp dụng cho DA là 20%. Nhu cầu VLĐ hàng năm là 20% doanh thu và phải chuẩn bị sẵn từ năm trước. Doanh thu dự kiến như sau (triệu USD): Tỷ suất hoàn vốn tối thiểu mà các chủ đầu tư yêu cầu là 10%. 1, Lập bảng lưu chuyển tiền tệ của DA 2, Hãy xđ vốn đầu tư mà chủ đầu tư phải huy động cho DA này 4.3. ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ TÀI CHÍNH CỦA DỰ ÁN Các chỉ tiêu không tính đến hiện giá (thời gian không tác động đến giá trị các dòng tiền) Các chỉ tiêu có tính tới hiện giá (thời gian tác động đến giá trị các dòng tiền) A. Các chỉ tiêu không tính tới hiện giá A.1. Thời gian hoàn vốn (PP – Payback Period) A.2. Điểm hòa vốn (BEP – Break Even Point) A.3. Mức hoạt động hòa vốn B. Các chỉ tiêu tính tới hiện giá B.1. Giá trị hiện tại ròng (NPV) B.2. Tỷ suất chiết khấu nội bộ (IRR) B.3. Chỉ số doanh lợi (PI - Profitability Index) B.4. Thời gian hoàn vốn có chiết khấu (Discounted Payback Period) A. CÁC CHỈ TIÊU KHÔNG TÍNH ĐẾN HIỆN GIÁ Chỉ tiêu A1: Thời gian hoàn vốn (Payback Period) - Khái niệm: là khoảng thời gian cần thiết để tổng thu nhập của dự án vừa đủ bù đắp các chi phí đầu tư. - Công thức: Nếu TR không đổi: TRi: Thu nhập trong năm i Ci: Chi phí đầu tư trong năm i LR: Lãi ròng (Net Profit) KH: Khấu hao (Amortization/Depreciation) LV: Lãi vay (Interest Expense) TR = LR+ KH+ LV + Thu hồi NCVLĐ LR = DT – CP – Thue TNDN THỜI GIAN HOÀN VỐN (tiếp) Ý nghĩa: Sau bao nhiêu lâu sẽ thu hồi được toàn bộ vốn đầu tư Độ linh hoạt của vốn đầu tư Cách sử dụng: Mốc để so sánh Được đánh giá cao trong 2 trường hợp: Dự án có độ rủi ro cao Cần thay đổi cơ cấu tài chính Hạn chế: Không tính đến phần thu nhập sau khi hoàn vốn Chưa phản ánh đúng mục tiêu tối đa hóa lợi nhuận của chủ đầu tư Không tính đến quy mô, tuổi thọ của DA, không phân biệt giữa 1 DA có thu nhập ban đầu cao với 1 DA có thu nhập ban đầu thấp Không tính đến ảnh hưởng của thời gian đến các dòng tiền THỜI GIAN HOÀN VỐN (tiếp) Ví dụ: Một dự án đầu tư dự kiến tổng vốn đầu tư là 30 triệu USD trong đó đầu tư mua sắm tài sản cố định là 20 triệu USD. Tài sản cố định được khấu hao đều và khấu hao hết trong 10 năm (đây chính là thời gian hoạt động của dự án). Doanh thu của DA là 20 triệu USD/năm. CP hàng năm (chưa tính khấu hao) là 15 triệu USD. Thuế suất thuế TNDN là 30%. Giả sử DA không sử dụng vốn vay. 1. Hãy tính thời gian hoàn vốn của dự án. 2. Nếu khấu hao tài sản cố định có sự thay đổi như sau: 2 triệu USD khấu hao với tỷ lệ 50%/năm 10 triệu USD khấu hao đều và hết trong 5 năm Số tài sản cố định còn lại khấu hao đều với tỷ lệ khấu hao 10%/năm. Hỏi thời gian hoàn vốn của dự án có gì thay đổi? 3. Hãy tư vấn cho chủ đầu tư nên lựa chọn phương án tính khấu hao nào? Chỉ tiêu A2: Điểm hòa vốn (BEP) Khái niệm: Điểm hòa vốn của dự án là điểm mà tại đó doanh thu của dự án vừa đủ để trang trải các khoản chi phí bỏ ra để thực hiện dự án. TC = TS TC (Total cost) = FC (fixed cost) + VC (variable cost) TS (Total Sales): P (price) * Q (quantity) Mục đích nghiên cứu: Biểu thị mức hoạt động, công suất của dự án hoạt động mà thu nhập đủ bù đắp chi phí Lãi, lỗ ĐIỂM HÒA VỐN (tiếp) Trường hợp 1: Doanh thu và chi phí có quan hệ tuyến tính với sản lượng Giả thuyết: Giá bán sản phẩm không thay đổi TS = PQ Chi phí cố định không thay đổi khi qui mô sản xuất thay đổi Chi phí biến đổi cho một đơn vị sản phẩm (v) không thay đổi  TC = vQ + FC Vậy điểm hòa vốn sẽ là: TS* = TC* PQ* = vQ* + FC Q V FC VC TC TS Điểm hòa vốn Q* TS*=TC* Lỗ Lãi ĐIỂM HÒA VỐN (tiếp) Ưu điểm: Đơn giản, dễ tính toán Nhược điểm: Không sát với thực tế ĐIỂM HÒA VỐN (tiếp) Ví dụ: Bài tập (tiếp) ĐIỂM HÒA VỐN (tiếp) Trường hợp 2: Doanh thu và chi phí được biểu diễn dưới dạng những hàm phi tuyến tính Q V TR TC lãi Điểm hòa vốn Điểm hòa vốn Q*1 Q*2 ĐIỂM HÒA VỐN (tiếp) Ví dụ: Công ty liên doanh trong lĩnh vực sản xuất hoá chất có công suất thiết kế là 7.500 tấn/năm. Công ty dự kiến giá bán sản phẩm trên thị trường là 85.000 USD/tấn. Qua phân tích chi phí nhận thấy các chi phí của công ty được chia thành 3 loại : - Chi phí cố định : 80 triệu USD/năm - Chi phí biến đổi tỷ lệ thuận với sản lượng : 35.000 USD/tấn - Chi phí biến đổi tỷ lệ thuận với bình phương của sản lượng với hệ số tỷlệ là 5. Câu hỏi 1. Hãy viết phương trình biểu diễn doanh thu, tổng chi phí và lợi nhuận của công ty theo sản lượng. 2. Hãy cho biết khi nào công ty có lãi? Công ty phải sản xuất và bán một lượng hàng là bao nhiêu sẽ thu được lợi nhuận tối đa? Lợi nhuận đó là bao nhiêu? A.3. MỨC HOẠT ĐỘNG HÒA VỐN - Công thức: Tỷ lệ giữa doanh thu hòa vốn và doanh thu lý thuyết - Ý nghĩa: M càng nhỏ càng tốt TS*: Doanh thu hòa vốn TST: Doanh thu lý thuyết Gi¸ trÞ thêi gian cña tiÒn Time Value of Money TiÒn tÖ cã tÝnh thêi gian. Gi¸ trÞ cña mét ®ång thu ®­îc ngµy h«m nay ch¾c ch¾n ph¶i mang gi¸ trÞ kh¸c víi gi¸ trÞ mét ®ång sÏ thu ®­îc ë mét n¨m sau v× nã lu«n g¾n liÒn víi mét l·i suÊt nhÊt ®Þnh. Gi¸ trÞ cña mét ®ång th× kh¸c nhau ë c¸c thêi ®iÓm kh¸c nhau. TiÒn cã gi¸ trÞ vÒ mÆt thêi gian theo 3 nghÜa: (1) Gi¸ trÞ cña tiÒn thÓ hiÖn ë l­îng cña c¶i vËt chÊt cã thÓ mua ®­îc ë nh÷ng thêi gian kh¸c nhau do ¶nh h­ëng cña l¹m ph¸t. (2) ThÓ hiÖn ë nh÷ng gi¸ trÞ gia t¨ng (Value Added-VA) do sö dông tiÒn vµo ho¹t ®éng nµy mµ kh«ng sö dông vµo ho¹t ®éng kh¸c hay cÊt tr÷ ®Ó dµnh. C¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh VA lµ chi phÝ c¬ héi Thu nhËp tõ dù ¸n – Chi phÝ c¬ héi = VA (3) BiÓu hiÖn ë gi¸ trÞ gia t¨ng hoÆc gi¶m ®i theo thêi gian do ¶nh h­ëng cña c¸c yÕu tè ngÉu nhiªn, rñi ro hay may m¾n. V× vËy Khi so s¸nh, tæng hîp hoÆc tÝnh to¸n c¸c chØ tiªu cña c¸c kho¶n tiÒn ph¸t sinh trong nh÷ng thêi gian kh¸c nhau cÇn ph¶i tÝnh chuyÓn chóng vÒ cïng mét mÆt b»ng thêi gian. mçi quan hÖ t­¬ng ®èi C¸c nhµ kinh tÕ quy ­íc gäi: N¨m ®Çu cña thêi kú ph©n tÝch lµ hiÖn t¹i (Present-P), c¸c n¨m tiÕp theo lµ thêi kú t­¬ng lai (Future-F) N¨m cuèi cña thêi kú ph©n tÝch lµ t­¬ng lai (F), c¸c n¨m tr­íc ®ã lµ hiÖn t¹i (P) P F F P Pi i Fi 1. Gi¸ trÞ t­¬ng lai (future value) Ta göi vµo ng©n hµng sè tiÒn 100 víi l·i suÊt 10%/n¨m. Mét n¨m sau, ta sÏ nhËn vÒ sè tiÒn gèc vµ l·i lµ: 100+100x10%= 100 (1+10%)=110 NÕu ta tiÕp tôc göi c¶ sè tiÒn vèn gèc vµ l·i ®ã (ghÐp l·i vµo gèc), ®Õn n¨m thø 2 ta sÏ nhËn ®­îc c¶ tiÒn gèc vµ l·i lµ: 110 (1+10%)=100x(1+10%)2=121 1. Gi¸ trÞ t­¬ng lai (future value) Ta gäi: 100 lµ gi¸ trÞ hiÖn t¹i (PV: present value) 121 (gi¸ trÞ t­¬ng lai sau 2 n¨m cña 100) lµ FV2 (FV:future value) 10% lµ l·i suÊt r Ta cã thÓ viÕt: PVx(1+r)2=FV2 Ta ®­a ra c«ng thøc tæng qu¸t ®Ó tÝnh gi¸ trÞ t­¬ng lai cña tiÒn tÖ (C«ng thøc 1) lµ: FVn=PVx(1+r)n Bµi tËp 1: Cã mét dù ¸n ®Çu t­ cÇn kho¶n chi phÝ 200 triÖu VND. Sau 5 n¨m dù ¸n høa hÑn mang l¹i sè l·i lµ 140 triÖu VND. Doanh nghiÖp cã nªn ®Çu t­ kh«ng? BiÕt r»ng l·i suÊt tiÒn göi ng©n hµng hiÖn t¹i lµ 12%/n¨m, kú ghÐp l·i lµ n¨m (compounded yearly). FVn=PVx(1+r)n 2. Gi¸ trÞ hiÖn t¹i (present value) Tõ c«ng thøc tÝnh gi¸ trÞ t­¬ng lai suy ra c«ng thøc tÝnh gi¸ trÞ hiÖn t¹i (C«ng thøc 2) lµ: Trong ®ã, 1/(1+r)n lµ gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña mét ®ång víi thêi gian lµ n giai ®o¹n vµ víi l·i suÊt mçi giai ®o¹n lµ r. PV=FVn x1/(1+r)n Bµi tËp 3: Mét sinh viªn n¨m thø nhÊt, muèn cã sè tiÒn 1000USD ®Ó c­íi vî sau khi ra tr­êng (cuèi n¨m thø 4) th× anh ta ph¶i b¾t ®Çu göi vµo ng©n hµng ngay ®Çu n¨m häc thø nhÊt lµ bao nhiªu? BiÕt r»ng l·i suÊt ng©n hµng lµ 15%/n¨m. PV=FVn x1/(1+r)n 3. Gi¸ trÞ t­¬ng lai cña mét lo¹t tiÒn b»ng nhau (future value of annuity) NÕu ta gäi A (annutiy) lµ kho¶n tiÒn b»ng nhau sÏ chi trong t­¬ng lai vµo ®Çu c¸c n¨m (beginning of year) víi thêi gian lµ 5 n¨m, ta cã thÓ biÓu diÔn chóng trªn s¬ ®å sau: 0 1 2 3 4 N¡M Kho¶ng c¸ch thêi gian cña c¸c dßng chi (4 n¨m) A A A A A 5 FV=? NOTE: - Gi¸ trÞ t­¬ng lai cña lo¹t tiÒn chi ra b»ng nhau A ®­îc tÝnh vÒ ®Çu n¨m thø 5 (lÇn chi cuèi cïng) Kho¶ng c¸ch thêi gian cña kho¶n tiÒn chi ë ®Çu n¨m thø i ®Õn ®Çu n¨m thø 5 lµ 5-i Tãm l¹i, gi¸ trÞ t­¬ng lai cña dßng tiÒn chi ra b»ng nhau A víi thêi gian n n¨m vµ l·i suÊt r sÏ bao gåm n lÇn mãn tiÒn A g¾n víi c¸c lòy thõa kh¸c nhau mµ trong ®ã mãn tiÒn A chi ë n¨m thø nhÊt sÏ lµ A(1+r)n-1 vµ mãn tiÒn A chi ë n¨m cuèi cïng sÏ lµ A(1+r)0=A v× kh«ng cã kho¶ng c¸ch thêi gian gi÷a thêi ®Óm chi tiÒn vµ thêi ®iÓm tÝnh to¸n (cïng vµo ®Çu n¨m n) ThiÕt lËp c«ng thøc: Tõ c«ng thøc Ta cã gi¸ trÞ t­¬ng lai cña läat tiÒn b»ng nhau A víi thêi gian n vµ l·i suÊt r ®­îc tæng hîp nh­ sau: FVn=A(1+r)0+A(1+r)1+ A(1+r)2+...+A(1+r)n-1 (i) FVn=PVx(1+r)n FVn=A(1+r)0+A(1+r)1+ A(1+r)2+...+A(1+r)n-1 (i) Nh©n 2 vÕ víi (1+r) ta cã: FVn(1+r)=A(1+r)1+A(1+r)2+A(1+r)3+...+A(1+r)n (ii) LÊy (ii) trõ ®i (i) ta cã: FVn(1+r)-FVn= A(1+r)n – A FVn x r = A[(1+r)n-1] =>C«ng thøc 3: FVn=A[(1+r)n-1]/r =>C«ng thøc 3: FVn=A x [(1+r)n-1]/r HÖ sè gi¸ trÞ t­¬ng lai cña mét ®ång ®Òu nhau (B¶ng 3) Bµi tËp 4: Cã mét dù ¸n trÞ gi¸ 5000 USD ®Çu t­ ®Òu trong 5 n¨m. Víi l·i suÊt chiÕt khÊu lµ 10%/n¨m. TÝnh gi¸ trÞ t­¬ng lai cña lo¹t ®Çu t­ ®ã. Gi¶i theo 2 c¸ch: Theo c«ng thøc th«ng th­êng vµ c«ng thøc cho sè tiÒn b»ng nhau. Bµi tËp 5: Dù ¸n cÇn 200.000 USD, chia lµm 5 lÇn ®Çu t­ b»ng nhau trong 5 n¨m. Sau 5 n¨m dù kiÕn vèn vµ l·i thu ®­îc lµ 250.000 USD. Doanh nghiÖp cã nªn ®Çu t­ kh«ng? BiÕt l·i suÊt ng©n hµng 12%/n¨m, kú ghÐp l·i lµ 1 n¨m. Gi¶i theo 2 c¸ch: Theo c«ng thøc th«ng th­êng vµ c«ng thøc cho sè tiÒn b»ng nhau. Bµi tËp 6: Cã ng­êi muèn cã sè tiÒn häc phÝ lµ 20.000 USD cho con trai ®i du häc vµo 5 n¨m sau th× anh ta ph¶i göi tiÕt kiÖm hµng n¨m ®Òu nhau vµo ng©n hµng lµ bao nhiªu? BiÕt r»ng l·i suÊt tiÒn göi lµ 10%/n¨m. Gi¶i theo 2 c¸ch: Theo c«ng thøc th«ng th­êng vµ c«ng thøc cho sè tiÒn b»ng nhau. Bµi tËp 7: Mét hîp ®ång b¶o hiÓm thêi h¹n 5 n¨m víi mÖnh gi¸ 20 triÖu ®ång, sè phÝ ph¶i nép mçi n¨m lµ 4,3 triÖu ®ång. Khi ®¸o h¹n, chñ hîp ®ång sÏ nhËn l¹i 22 triÖu ®ång. Nh­ vËy, sau 5 n¨m, sè tiÒn nhËn ®­îc sÏ t¨ng lªn so víi sè tiÒn ®ãng lµ 500 ngh×n ®ång. VËy ph¶i ch¨ng c¸c b¹n ®­îc b¶o hiÓm miÔn phÝ, vµ sè phÝ b¶o hiÓm cña c¸c b¹n sinh lêi? Chi phÝ thùc sù cho mét hîp ®ång b¶o hiÓm lµ bao nhiªu? BiÕt r»ng l·i suÊt tiÒn göi tiÕt kiÖm lµ 8%/n¨m vµ tû lÖ l¹m ph¸t b×nh qu©n lµ 2%/n¨m. Gi¶i theo 2 c¸ch: Theo c«ng thøc th«ng th­êng vµ c«ng thøc cho sè tiÒn b»ng nhau. 4. Gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña mét lo¹t tiÒn b»ng nhau (future value of annuity) NÕu ta gäi A (annutiy) lµ kho¶n tiÒn b»ng nhau sÏ thu trong t­¬ng lai vµo cuèi c¸c n¨m (ending of year) víi thêi gian lµ 5 n¨m, ta cã thÓ biÓu diÔn chóng trªn s¬ ®å sau: 1 2 3 4 5 0 Kho¶ng c¸ch thêi gian cña c¸c dßng thu (5 n¨m) A A A A A NOTE: - Gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña lo¹t tiÒn thu b»ng nhau A (thu ë cuèi n¨m) ®­îc tÝnh vÒ n¨m thø 0 (®Çu n¨m thø 1) - Kho¶ng c¸ch thêi gian cña kho¶n tiÒn thu ë cuèi n¨m thø i ®Õn n¨m thø 0 hay ®Çu n¨m thø 1 lµ i Tãm l¹i, gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña dßng tiÒn thu vµo b»ng nhau A víi thêi gian n n¨m vµ l·i suÊt r sÏ bao gåm n lÇn mãn tiÒn A g¾n víi c¸c lòy thõa kh¸c nhau mµ trong ®ã mãn tiÒn A ®Çu tiªn thu ë cuèi n¨m thø nhÊt sÏ lµ A/(1+r)1 vµ mãn tiÒn A thu ë n¨m cuèi cïng sÏ lµ A/(1+r)n v× cã kho¶ng c¸ch thêi gian gi÷a thêi ®Óm thu tiÒn vµ thêi ®iÓm tÝnh to¸n lµ n n¨m. ThiÕt lËp c«ng thøc: Tõ C«ng thøc 2 vµ C«ng thøc3 =>C«ng thøc 4 FVn=A[(1+r)n-1]/r PV=FVn x1/(1+r)n PV= A[(1+r)n-1]/[r(1+r)n] ThiÕt lËp c«ng thøc: =>C«ng thøc 4 PV= A x [(1+r)n-1]/[r(1+r)n] HÖ sè gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña mét ®ång ®Òu nhau (B¶ng 4) ThiÕt lËp c«ng thøc: =>C«ng thøc 4  C«ng thøc 5 PV= A[(1+r)n-1]/[r(1+r)n] A= PV r(1+r)n/[(1+r)n-1] Bµi tËp 8: Cã mét ng«i nhµ cho thuª víi møc tiÒn thuª nha hµng n¨m lµ 1000 USD/n¨m trong vßng 5 n¨m. Víi l·i suÊt chiÕt khÊu lµ 10%/n¨m. TÝnh gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña lo¹t thu nhËp ®ã. Gi¶i theo 2 c¸ch: Theo c«ng thøc th«ng th­êng vµ c«ng thøc cho sè tiÒn b»ng nhau. Bµi tËp 9: Gi¸ cña mét c¨n nhµ lµ 30000 USD. NÕu b¸n tr¶ gãp víi l·i suÊt 10%/n¨m vµ thêi gian lµ 5 n¨m th× sè tiÒn mçi lÇn tr¶ gãp lµ bao nhiªu? Sè l·i chªnh lÖch cña tæng sè tiÒn tr¶ gãp so víi gia c¨n nhµ lµ bao nhiªu? Gi¶i theo 2 c¸ch: Theo c«ng thøc th«ng th­êng vµ c«ng thøc cho sè tiÒn b»ng nhau. Bµi tËp 10: Dßng thu ®Òu nhau dù kiÕn cña mét dù ¸n hµng n¨m lµ 50.000 USD, víi gi¶ ®Þnh thêi gian ho¹t ®éng kh«ng thêi h¹n vµ suÊt chiÕt khÊu lµ 10%/n¨m. TÝnh gi¸ trÞ cña dù ¸n. Gi¶i theo 2 c¸ch: Theo c«ng thøc th«ng th­êng vµ c«ng thøc cho sè tiÒn b»ng nhau. Bµi tËp 11: Gi¸ cña mét c¨n nhµ lµ 30000 USD. NÕu b¸n tr¶ gãp víi l·i suÊt 10%/n¨m vµ thêi gian lµ v« tËn th× sè tiÒn mçi lÇn tr¶ gãp lµ bao nhiªu? Gi¶i theo 2 c¸ch: Theo c«ng thøc th«ng th­êng vµ c«ng thøc cho sè tiÒn b»ng nhau. ThiÕt lËp c«ng thøc: =>C«ng thøc 4 PV= A[(1+r)n-1]/[r(1+r)n] PV=A/r x [1+r)n-1]/(1+r)n PV=A/r x [1-1/(1+r)n] A= P x r PV=A/r x [1-1/(1+r)n] §èi víi mét dßng thu (hay dßng tiÒn tr¶ gãp) ®Òu nhau kÐo dµi ®Õn v« tËn (eternal cash flows), khi Êy ta cã: 1/(1+r)n 0 C«ng thøc 4 sÏ trë thµnh Vµ C«ng thøc 5 trë thµnh P = A / r B. CÁC CHỈ TIÊU CÓ TÍNH ĐẾN HIỆN GIÁ B1. NPV (Net Present Value) – Giá trị hiện tại thuần/Hiện giá thuần Khái niệm: NPV của một dự án đầu tư là chênh lệch giữa tổng giá trị hiện tại của các dòng thu nhập của dự án với tổng giá trị hiện tại của các dòng chi phí của dự án theo một tỷ suất chiết khấu nào đó. Hoặc NPV là tổng giá trị hiện tại của các dòng tiền của dự án. Bµi tËp 1 Doanh nghiÖp dù tÝnh mua mét m¸y Photocopy, gi¸ m¸y lµ 3000 USD, cã thêi gian sö dông lµ 5 n¨m vµ gi¶ sö sau ®ã kh«ng cßn gi¸ trÞ tËn dông. Nhê vµo m¸y nµy, doanh nghiÖp tiÕt kiÖm ®­îc kho¶ng chi phÝ thuª ngoµi la 1100 USD mçi n¨m. SuÊt sinh lêi mong muèn cña doanh nghiÖp lµ 15%/n¨m. Cã nªn ®Çu t­ hay kh«ng? Bµi Gi¶i: NhËn xÐt: Q&A: NÕu suÊt sinh lêi mong muèn cña dù ¸n lµ 8%/n¨m th× sao? Vµ nÕu suÊt sinh lêi mong muèn ®èi víi mét doanh nghiÖp kh¸c lµ 30% ch¼ng h¹n th× ®iÒu g× sÏ x¶y ra? L­u ý: * Gi¸ trÞ cña NPV cßn tïy thuéc vµo suÊt chiÕt khÊu r ®· sö dông. - SuÊt chiÕt khÊu nµo l¹i tïy thuéc vµo tõng doanh nghiÖp vµ tõng dù ¸n cô thÓ, nã kh«ng thuéc quan ®iÓm chñ quan hay thËm chÝ lµ c¶m tÝnh cña nhµ ®Çu t­. - Kh«ng cã mét suÊt chiÕt khÊu nµo-VD nh­ l·i suÊt ng©n hµng hay mét l·i suÊt thÞ tr­êng nµo ®ã, cã thÓ “dïng chung” cho tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp hoÆc cho mäi dù ¸n cña mét doanh nghiÖp. * SuÊt chiÕt khÊu dïng ®Ó ®¸nh gi¸ mét dù ¸n lÖ thuéc vµo rÊt nhiÒu yÕu tè mang s¾c th¸i kh¸c nhau, tõ phÝa chñ ®Çu t­ ®Õn chñng lo¹i ®Çu t­; tõ nh÷ng th­íc ®o tiªu biÓu cña ngµnh nghÒ ®Õn suÊt chiÕt khÊu chung cña thÞ tr­êng hay tÝnh m¹o hiÓm mµ dù ¸n ph¶i chÊp nhËn ®¸nh ®æi. KÕt luËn: NPV 0 : ¦u, nh­îc ®iÓm cña NPV: ¦u ®iÓm cña NPV: -TÝnh trªn dßng ng©n l­u -XÐt tíi gi¸ trÞ thêi gian cña tiÒn tÖ -Tháa m·n yªu cÇu tèi ®a hãa lîi nhuËn, phï hîp quan ®iÓm nguån cña c¶i rßng ®­îc t¹o ra ph¶i lµ lín nhÊt. ¦u, nh­îc ®iÓm cña NPV: Nh­îc ®iÓm cña NPV: - CÇn x¸c ®Þnh chÝnh x¸c tỷ suÊt chiÕt khÊu - Là chỉ tiªu tuyÖt ®èi  kh«ng chÝnh x¸c trong mét sè tr­êng hîp khi cÇn ph¶i so s¸nh lùa chän dù ¸n: cã quy m« vèn ®Çu t­ kh¸c nhau, cã thêi gian ho¹t ®éng kh¸c nhau, cã r kh¸c nhau  Sö dông N