Bài giảng Cách mạng xã hội chủ nghĩa và con đường lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam - Lê Hanh Thông

I.CÁCH MẠNG XHCN 1.Tính tất yếu của cách mạng XHCN a. Khái niệm CMXHCN - Cách mạng xã hội: CMXH là sự cải biến căn bản chế độ xã hội , thay thế chế độ xã hội này bằng chế độ xã hội khác tiến bộ hơn phù hợp với trình độ và nhu cầu phát triển của xã hội. - Cách mạng XHCN: Là cuộc cách mạng xã hội nhằm thay thế chế độ TBCN lỗi thời bằng chế độ XHCN khi những điều kiện vật chất và tinh thần cho sự thay thế đó đã ở mức độ nhất định và khi đã hình thành tình thế cách mạng. CMXHCN là một quá trình cải biến cách mạng toàn diện , triệt để ,lâu dài của gc công nhân và nhân dân lao động dưới sự lãnh đạo của ĐCS nhằm lật đổ gc tư sản, giành lấy chính quyền, thiết lập chính quyền mới, sử dụng chính quyền mới để cải tạo xã hội cũ, xây dựng xã hội mới. Giống nhau: Cùng là một cuộc CMXH nhằm thay thế chế độ xã hội cũ bằng một chế độ xã hội mới tiến bộ hơn. Khác nhau: CMXH chỉ thực hiện thay thế chính quyền xã hội cũ bằng chính quyền xã hội mới với nền tảng KT-XH giữ nguyên. CMXHCN là cuộc cách mạng toàn diện,triệt để, lâu dài nhằm thay đổi xã hội cũ từ gốc đến ngọn, từ cơ sở hạ tầng đến kiến trúc thượng tầng. Sự giống và khác nhau giữa CMXH và CMXHCN b.Nguyên nhân, điều kiện của CMXHCN Nguyên nhân : - Tất cả các cuộc CMXH diễn ra trong lịch sử đều bắt nguồn từ nhu cầu khách quan giải phóng lực lượng sản xuất thoát khỏi sự kìm hãm của quan hệ sản xuất đã lỗi thời. - Cách mạng xhcn tất yếu nổ ra để giải quyết mâu thuẫn giữa llsx mang tính chất xã hội hóa cao với qhsx TBCN dựa trên chế độ chiếm hữu tư nhân tlsx đã lỗi thời Điều kiện của CMXHCN : - Khách quan - Chủ quan Khách quan • Trong xã hội TBCN , khi llsx phát triển mang tính chất xã hội hóa cao sẽ mâu thuẫn với qhsx dựa trên chế độ chiếm hữu tư nhân tlsx • Mỗi bước phát triển của CNTB mâu thuẫn này sẽ càng trở nên gay gắt tất yếu phải bùng nổ cách mạng để xóa bỏ qhsx cũ đã lỗi thời Chủ quan • Sự trưởng thành lớn mạnh về chính trị của giai cấp công nhân • Sự ra đời của chính đảng của giai cấp công nhân - Xây dựng khối liên minh công nông -Thống nhất , đoàn kết các giai cấp tầng lớp trong xã hội tạo nên sức mạnh 2. Mục tiêu,động lực, nội dung - Mục tiêu - Động lực - Nội dung Mục tiêu • Giải phóng cho các giai cấp bị áp bức bóc lột , các dân tộc bị nô dịch • Giải phóng xã hội thoát khỏi sự trì trệ để tiếp tục phát triển trên con đường văn minh tiến bộ Động lực • Liên minh công nông trí thức , trong đó giai cấp công nhân giữ vai trò lãnh đạo • Động lực tổng hợp - Khối đoàn kết toàn dân tộc - Sự ủng hộ của các lực lựợng tiến bộ trên thế giới Nội dung • Trên lĩnh vực chính trị • Trên lĩnh vực kinh tế • Trên lĩnh vực văn hóa 3.Lý luận về sự chuyển biến từ CMDC lên CMXHCN a.Tư tưởng cách mạng không ngừng và mối quan hệ giữa CMDC với CMXHCN - Tư tưởng cách mạng không ngừng của chủ nghĩa Mác-lênin. - Mối quan hệ giữa CMDC và CMXHCN b.Sự vận dụng tư tưởng cách mạng không ngừng vào cách mạng Việt Nam a.Tư tưởng cách mạng không ngừng của chủ nghĩa Mác - Lê nin: - C.Mác – Ăngghen - Lê Nin • Quan hệ giữa cmdc và cmxh : - Cmdc và cmxhcn là 2 giai đoan của một cuộc cách mạng thực hiện sự nghiêp giải phóng cho gc công nhân và nh.dân lđộng - Dchủ phải theo định hướng xhcn, xhcn chỉ có thể ra đời từ nền tảng dchủ - Cmdc phải là sự chuẩn bị tiền đề cho cmxhcn; cmxhcn phải hoàn thành nốt nhiệm vụ của cmdc b.Sự vận dụng tư tưởng cm không ngừng vào cm Việt Nam - Căn cứ vào đk cụ thể của nước ta, trong luận cươngchính trị Đảng ta xác định: “Làm tư sản dân quyền cm và thổ địa cm để đi tới xã hội cộng sản” - Thực hiện cm Dtộc dchủ( cm Dcts kiểu mới) + Do gc công nhân lãnh đạo thông qua ĐCS + Đưa cm Dtộc dchủ lên cmxhcn II.CON ĐƯỜNG LÊN CNXH Ở VIỆT NAM 1.Đi lên CNXH - sự lựa chọn do lịch sử qui định a.Xuất phát từ điều kiện lịch sử cụ thể b.Tư tưởng của Hồ Chí Minh về giải phóng dân tộc • Điều kiện lịch sử : Cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX nước ta bị thực dân Pháp xâm lược trở thành nước thuộc địa nửa pkiến. Dưới ách thống trị,áp bức bóc lột của th.dân pkiến nổi lên 2 mthuẫn cơ bản : + Mthuẫn giữa toàn thể dân tộc với thực dân Pháp + Mthuẫn giữa gc nông dân với địa chủ pkiến • Tư tưởng Hồ Chí Minh về giải phóng dân tộc : - Với bản chất phản động của nó,cn thực dân đã trở thành kẻ thù chung của các dân tộc - Cm giải phóng dân tộc phải là một bộ phận của cm thế giới - Cm giải phóng dân tộc và cmvs phải quan hệ chặt chẽ với nhau • Hồ Chí Minh khẳng định : - “ Muốn cứu nước giải phóng dân tộc không có con đường nào khác con đường cmvs” - “ Cm giải phóng dân tộc phải phát triển thành cmxhcn thì mới giành được thắng lợi hoàn toàn” 2. Con đường đi lên CNXH ở nước ta a. Sự hình thành đường lối cách mạng XHCN ở Việt Nam - Chánh cương vắn tắt của Đảng 1930 nêu rõ : “ Làm tư sản dân quyền cách mạng, thổ địa cách mạng để đi tới CSCN” - Quan điểm của Đảng về CNXH qua các kỳ Đại hội - Mô hình xây dựng CNXH ở Việt Nam b.Phương hướng xây dựng cnxh trong thời kỳ quá độ - Một, Đẩy mạnh CNH,HĐH đất nước gắn với phát triển kinh tế tri thức, bảo vệ tài nguyên môi trường - Hai, Phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa - Ba, Xây dựng nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, xây dựng con người mới, nâng cao đời sống nhân dân, thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội. - Bốn, Bảo đảm vững chắc quốc phòng và an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hộị. - Năm, Thực hiện đường lối đối ngoại độc lập tự chủ,hòa bình, hữu nghị,hợp tác và phát triển, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế - Sáu,Xây dựng nền dân chủ XHCN, thực hiện đoàn kết toàn dân tộc, tăng cường và mở rộng mặt trận dân tộc thống nhất - Bảy,Xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân. - Tám, Xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh. III.Thực trạng và xu hướng phát triển của XHCN 1. Thực trạng của XHCN - Sự sụp đổ chế độ XHCN ở LX và các nước Đông Âu làm cho hệ thống XHCN lâm vào khủng hoảng, thoái trào - Nguyên nhân: có nhiều, song tập trung ở một số ngnhân sau: chủ quan,duy ý chí,duy trì quá lâu chế độ bao cấp,ko đấu tranh chống CN cơ hội - Hiện nay chỉ còn 4 nước CNXH: Trung Quốc ,CuBa, Việt Nam, Triều Tiên 2.Xu hướng phát triển của CNXH - Các nước XHCN còn tồn tại đổi mới và tiếp tục phát triển - Một số nước mới giành được độc lập đã lựa chọn con đường lên CNXH .Các nước Bắc Âu lựa chọn conđường CNXH DC - CNTB đang tìm mọi cách điêù tiết để duy trì sự tồn tại. Hiện nó vẫn có đk để ptriển, song tất yếu bị sụp đổ. CNMác vẫn giữ nguyên giá trị