Bài giảng Bảo trì hệ thống điện trong công nghiệp - Phần 6: Động cơ điện - Nguyễn Ngọc Phúc Diễm

Presenter: NGUYỄN NGỌC Phúc Diễm Hoang-Hon Trinh Industrial and Civil Automation Lab Tel: 0903767041 trinhhoanghon09@gmail.com www.icalabhcmut.edu.vn Điện Công nghiệp – kiến thức cơ bản P06: Động cơ Điện 16/07/2015 8:01 SA Định nghĩa * Là một thiết bị điện Biến đổi điện sang cơ 16/07/2015 8:01 SA Trịnh Hoàng Hơn ICA Lab 2 Không đồng bộ Máy điện Đồng Bộ Máy điện DC Đặc điểm chung * Cấu tạo: 3 phần Stator Rotor Các bộ phận khác 16/07/2015 8:01 SA Trịnh Hoàng Hơn ICA Lab 3 Đặc điểm chung * Các bộ phận khác Chân đế Võ máy: mội trường làm việc •Phân loại –Kiểu hở (IP23) »Nước và bụi vào được bên trong động cơ –Kiểu kín (IP44) »Giọt nước và bụi kích thước F1mm không vào được 16/07/2015 8:01 SA Trịnh Hoàng Hơn ICA Lab 4 Đặc điểm chung •Chức năng –Bảo vệ máy –An toàn cho người lao động –Làm mát »Cánh tản nhiệt •Mốc dùng để vận chuyển –Lifting lug •Hộp ra dây ? •Nhãn máy ? 16/07/2015 8:01 SA Trịnh Hoàng Hơn ICA Lab 5 Động cơ không đồng bộ kiểu hở Đặc điểm chung •Quạt làm mát •Ổ bi, bạc đạn 16/07/2015 8:01 SA Trịnh Hoàng Hơn ICA Lab 6 Động cơ không đồng bộ kiểu hở Stator: KĐB và ĐB * Hình trụ rỗng Nhiều lá thép mỏng ghép lại Mặt trong •Răng •Rãnh –Bộ dây quấn »3 pha »2 pha (KĐB) 16/07/2015 8:01 SA Trịnh Hoàng Hơn ICA Lab 7 Stator: KĐB và ĐB * Khi cấp nguồn điện cân bằng, đối xứng Ba pha Hai pha * Tạo ra từ trường quay Từ trường 1 pha: đập mạch Từ trường tổng hợp: quay tròn 16/07/2015 8:01 SA Trịnh Hoàng Hơn ICA Lab 8 TTQ 2 pha TTQ 3 pha Stator: KĐB và ĐB * Định lượng Tốc độ quay từ trường •Với, – n1: tốc độ quay của từ trường (vòng/phút) – f: tần số của nguồn điện (50 – 60 Hz) – p: số đôi cực (phụ thuộc vào cách quấn dây) 16/07/2015 8:01 SA Trịnh Hoàng Hơn ICA Lab 9 TTQ 4 cực TTQ 6 cực 1 60 f n p  Stator đứng yên – từ trường quay tròn Stator: KĐB và ĐB * Định lượng Từ thông 1 pha trong mạch từ •Nhận xét –Phụ thuộc vào điện áp –Tổn hao lõi thép (nóng lên) 16/07/2015 8:01 SA Trịnh Hoàng Hơn ICA Lab 10 1 1 1 14.44 dq mU E fN K  Rotor: Không đồng bộ * Lồng sóc hoặc dây quấn 16/07/2015 8:01 SA Trịnh Hoàng Hơn ICA Lab 11 Rotor: Không đồng bộ * Khi từ trường stator quay Gởi qua khung dây rotor biến thiên Sinh ra từ trường ngược •Tương tác với từ trường stator –Bắc hút nam –Nam hút bắc •Rotor quay theo – s là độ trượt 16/07/2015 8:01 SA Trịnh Hoàng Hơn ICA Lab 12   11n s n  Rotor: máy đồng bộ * Cực ẩn hoặc cực lồi 16/07/2015 8:01 SA Trịnh Hoàng Hơn ICA Lab 13 Rotor: máy đồng bộ * Cho dòng điện một chiều Chạy vào rotor qua vành trượt Các cực từ nhiễm từ •Hút và quay theo từ trường stator 16/07/2015 8:01 SA Trịnh Hoàng Hơn ICA Lab 14 Tổn hao và hiệu suất * Tổn hao đồng Dây quấn stator, rotor Phụ thuộc vào •Tải và dòng điện •Nhiệt độ của động cơ 16/07/2015 8:01 SA Trịnh Hoàng Hơn ICA Lab 15 Lắp đặt động cơ nơi thông thoáng Vệ sinh võ máy hàng tuần, hàng ngày Tổn hao và hiệu suất * Tổn hao thép (trong mạch từ) Phụ thuộc • Điện áp • Sự già hóa của mạch từ 16/07/2015 8:01 SA Trịnh Hoàng Hơn ICA Lab 16 Điều chỉnh điện áp cấp vào thích hợp với tải (thường dùng biến tần) Tổn hao và hiệu suất * Tổn hao ma sát + quạt gió  Phụ thuộc vào •Chế độ bảo trì, bảo dưỡng * Tổn hao phụ Tổn hao trong cách điện 16/07/2015 8:01 SA Trịnh Hoàng Hơn ICA Lab 17 Bảo trì bảo dưỡng định kỳ Khi tuổi thọ máy cao thì tổn hao phụ tăng lên đáng kể Tổn hao và hiệu suất * Hiệu suất 16/07/2015 8:01 SA Trịnh Hoàng Hơn ICA Lab 18 2 2 1 0 2j j mq P P P P P P       Động cơ một chiều * Có dòng điện phần cảm, phần ứng đều là điện một chiều Bộ chổi than + cổ góp •Tia lửa điện * Có nhiều loại Song song, nối tiếp, độc lập, hỗn hợp Các dạng động cơ khác nhau có đặc tính khác nhau 16/07/2015 8:01 SA Trịnh Hoàng Hơn ICA Lab 19 Đặc tính Đặc tính Động cơ KĐB Động cơ ĐB Ứng dụng Rộng rãi Chuyên dụng Khởi động Tự khởi động Không tự khởi động Dòng khởi động lớn Phải dùng biến tần hỗ trợ Moment khởi động nhỏ Hoặc dùng cuộn đệm B. trì B. dưỡng Dễ dàng Khó khăn, đắt tiền Điều khiển chính xác Vòng kín Vòng hở Giá thành Thấp cao Khối lượng Bé Lớn 16/07/2015 8:01 SA Trịnh Hoàng Hơn ICA Lab 20 Đặc tính Đặc tính Động cơ KĐB Động cơ DC Ứng dụng Rộng rãi Khá phổ biến + chuyên dụng Khởi động Khởi động phức tạp Tương đối đơn giản Moment khởi động nhỏ Moment khởi động tương đối B. trì B. dưỡng Dễ dàng Khó khăn, đắt tiền Điều khiển chính xác Vòng kín Lập trình phức tạp Vòng kín Dễ điều khiển Đặc tính cơ Đa dạng Khối lượng Bé Lớn 16/07/2015 8:01 SA Trịnh Hoàng Hơn ICA Lab 21 Thanks! 16/07/2015 8:01 SA Trịnh Hoàng Hơn ICA Lab 22