Bài giảng An toàn lao động và môi trường - Chương 3: Kỹ thuật an toàn trong xây dựng

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TRƯỜNG CĐ CN&QT SONADEZI KHOA XÂY DỰNG Môn học AN TOÀN LAO ĐỘNG VÀ MÔI TRƯỜNG Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Chương 3: Kỹ thuật an toàn trong xây dựng Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Mục tiêu bài học Sau khi học xong bài học này, sinh viên có khả năng: - Trình bày được các kỹ thuật an toàn trong xây dựng; - Xác định các nguyên nhân và giải pháp phòng ngừa tai nạn trong kỹ thuật xây dựng; - Hiểu và thực hiện đúng các quy trình làm việc một cách an toàn. 3 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Nội dung chương 3 3.1 Nội dung an toàn trong thiết kế và thi công xây dựng; 3.2 Phòng ngừa ngã cao trong xây dựng; An toàn khi sử dụng giàn giáo và thang; 3.3 Kỹ thuật an toàn trong khi sử dụng máy XD; 3.4 Kỹ thuật an toàn trong công tác đào hố sâu và khai thác đá; 3.5 Kỹ thuật an toàn trong công tác bê tông và bê tông cốt thép; 3.6 Kỹ thuật an toàn trong thi công lắp ghép. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. 3.1 Nội dung an toàn trong thiết kế và thi công xây dựng 3.1.1 An toàn lao động khi lập tiến độ thi công: - Trình tự và thời gian thi công đảm bảo nhịp nhàng; - Xác định kích thước các công đoạn hợp lý, tránh để công nhân phải di chuyển xa; - Tránh bố trí làm việc nhiều tầng trên một phương đứng nếu không có sàn bảo vệ; Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. 3.1.1 An toàn lao động khi lập tiến độ thi công: - Không bố trí công nhân làm việc dưới tầm làm việc của cần trục; - Các tổ, đội làm việc nên phối hợp nhịp nhàng tránh chồng chéo, gây trở ngại khi làm việc. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. 3.1.2 An toàn khi lập mặt bằng thi công Mặt bằng công trường: - Trình tự công việc, chú ý đến các khu vực nguy hiểm; - Lối đi cho công nhân có rào chắn bảo vệ; - Xe ra vào cần là đường 1 chiều; - Vật liệu là nơi dễ lấy, dễ vận chuyển; - Sắp xếp ngăn nắp các khu vực đảm bảo an ninh, vệ sinh. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. 3.1.2 An toàn khi lập mặt bằng thi công Sự ngăn nắp của công trường: - Cất dọn vật liệu, thiết bị khi chưa cần dùng; - Dọn phế liệu, rác vào nơi quy định; - Nhổ bỏ hoặc đập bằng những vật nhọn, dễ gây nguy hiểm; - Vệ sinh khu vực làm việc và thân thể trước khi nghỉ ngơi. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Thảo luận nhóm Thảo luận 3 phút Tai nạn ngã cao Nguyên nhân? Biện pháp phòng ngừa? Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. 3.2. Phòng ngừa ngã cao trong xây dựng; An toàn khi sử dụng giàn giáo và thang; 3.2.1 Phòng ngừa ngã cao trong xây dựng Nguyên nhân chính gây tai nạn: - Nguyên nhân về tổ chức: + Bố trí nhân sự không phù hợp; + Thiếu kiểm tra giám sát thường xuyên; + Thiếu các phương tiện bảo hộ cá nhân. - Nguyên nhân về kỹ thuật: + Không sử dụng các phương tiện làm việc trên cao; + Sử dụng các phương tiện làm việc trên cao không đảm bảo yêu cầu an toàn. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Sự cố ngã cao Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. 3.2.1 Phòng ngừa ngã cao trong xây dựng Biện pháp phòng ngừa tai nạn ngã cao: - Hạn chế, giảm công việc làm ở trên cao: + Nâng cao chất lượng sản xuất, gia công các cấu kiện lắp ghép; + Kiểm tra giám sát thường xuyên, kiểm tra sức khỏe; + Cung cấp đầy đủ các phương tiện BHLĐ, dây đai; + Tổ chức công tác lao động hợp lý; + Sử dụng các phương tiện làm cẩu nâng đảm bảo yêu cầu an toàn. - Nghiên cứu, ứng dụng các thiết bị treo buộc kết cấu có khóa tự động để tháo kết cấu khỏi móc cẩu. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Các bước đeo đai an toàn Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. 3.2.2 An toàn khi sử dung thang và giàn giáo Điều kiện an toàn: - Sử dụng người LĐ làm việc trên cao hợp lý (đủ sức khỏe, được huấn luyện ATLĐ) - Thường xuyên kiểm tra, giám sát - Trang bị đầy đủ phương tiện BHLĐ Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. 3.2.2 An toàn khi sử dung thang và giàn giáo Điều kiện an toàn - Trang bị đầy đủ các phương tiện làm việc trên cao (thang, giáo ghế, giáo cao, giáo treo, dây đeo an toàn, giày chống trượt) - Tận dụng các phương tiện cẩu nâng (tời, palăng, cần trục, thăng tải,) Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. 3.2.2 An toàn khi sử dung thang và giàn giáo Giàn giáo - Sơ đồ tính cho 1 cột giàn giáo: P: lực tác dụng ở từng tầng bao gồm lực thường xuyên, lực tạm thời (kg) h: chiều cao của tầng giàn giáo (m) eo: độ lệch tâm giữa điểm đặt lực và bộ phận liên kết (m) Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. 3.2.2 An toàn khi sử dung thang và giàn giáo Giàn giáo - Lực tác dụng lên cột của giàn giáo Ptt = K(n(Ptx + Pg) + 3Ptth) Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. 3.2.2 An toàn khi sử dung thang và giàn giáo Giàn giáo - Kiểm tra lực tới hạn của giàn giáo Điều kiện E, J: mô đun đàn hồi và momen quán tính của tiết diện cột Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. 3.2.2 An toàn khi sử dung thang và giàn giáo Giàn giáo - Chiều cao tối đa cho phép của giàn giáo Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Các loại thang trong xây dựng Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. www.themegallery.com Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. An toàn khi sử dụng thang  Kiểm tra thang có đủ an toàn hay không;  Khi trèo lên hoặc xuống thang nên quay mặt về phía thang;  Trước khi trèo lên thang, phải chắc chắn rằng thang đã được tựa chắc cả đầu và chân;  Đảm bảo thang đủ dài cho việc thi công;  Không cầm theo dụng cụ hay vật liệu khi lên xuống;  Chùi sạch đế giày, dép trước khi trèo lên thang. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only.  Đảm bảo thang không chạm đường dây tải điện bên trên.  Không dùng thang quá ngắn so với yêu cầu; không được kê thang bằng gạch, các thùng gỗ hoặc thùng dầu để tăng tầm với của thang;  Các loại thang gỗ có các bậc dưới chằng gia cố để tăng cứng vững bằng kim loại thì nên để phía dây chằng xuống dưới, không thò lên trên các bậc thang;  Góc kê thang an toàn vào khoảng 75° so với phương nằm ngang, tức là thang làm thành cạnh huyền một tam giác vuông có cạnh đáy là 1m;  Phải lắp thanh vịn chắc chắn để đề phòng mất thăng bằng khi ra vào đỉnh thang; Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. 3.3 An toàn khi sử dụng máy XD Máy xây dựng: - Là những máy móc sử dụng trong quá trình thực hiện công tác xây dựng; - Trong quá trình xây dựng cần rất nhiều loại máy móc. Các mối nguy hiểm thường xảy ra khi không được cảnh báo, máy bị hư hỏng hoặc người lao động thao tác thiếu an toàn. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Máy xây dựng Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. 3.3 An toàn khi sử dụng máy XD Nguyên nhân chính gây tai nạn: - Máy sử dụng không tốt; - Máy bị mất cân bằng ổn định gây lật, đổ gãy; - Thiếu các thiết bị che chắn, rào ngăn nguy hiểm; - Sự cố tai nạn cho điện; - Do người vận hành chưa đảm bảo an toàn; - Thiếu trách nhiệm trong quản lý; Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Biện pháp an toàn khi sử dụng máy thi công nâng hạ - Không cẩu quá tải làm tăng momen lật; - Nền, ray không dốc quá quy định; - Không phanh đột ngột khi hạ cẩu; - Không quay cần trục và tay cần nhanh; - Không hạ tay cần nhanh; - Không làm việc khi gió lớn trên cấp 6. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Các sự cố tai nạn Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. 3.3.1 Kỹ thuật an toàn khi sử dụng máy thi công nâng hạ Đảm bảo sự cố định của máy: - Đảm bảo máy ổn định khi đang hoạt động, di chuyển hay không hoạt động - Sự mất ổn định do: + Nơi làm việc quá dốc; + Nền đất không chắc chắn; + Làm việc quá tải trọng cho phép; + Lực quán tính và lực ly tâm lớn, gặp gió to, Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. 3.3.1 Kỹ thuật an toàn khi sử dụng máy thi công nâng hạ Hệ số ổn định K: tính toán độ ổn định của máy (chống lật) K: hệ số ổn định Mg: mômen giữ M1: mômen lật Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. An toàn khi di chuyển máy - Lực quán tính khi hãm tàu: Q: trọng lượng máy được di chuyển (kg) v: tốc độ di chuyển của tàu khi bắt đầu hãm (km/h) g: gia tốc trọng trường 9,81 m/s2 L: chiều dài đường hãm (m) Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. 3.3.2 An toàn khi sử dụng thiết bị nâng hạ - Cáp: là chi tiết quan trọng cần sử dụng loại có khả năng chịu tải tốt Cáp Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Cáp + Cáp phải phù hợp với tính năng của nó + Cáp phải đủ chiều dài cần thiết + Loại bỏ cáp sau khi đã sử dụng bị mòn, gỉ, gẫy, đứt, hư hỏng. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Tính toán tính chịu tải của cáp Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Khi dây cáp thẳng đứng Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Khi dây cáp nằm nghiêng Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Lực kéo trong mỗi nhánh Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Độ dài nhánh dây L: độ dài của nhánh dây cáp (m) h: chiều cao tam giác tạo thành bởi các nhánh (m) b: khoảng cách giữa các điểm cố định dây cáp theo đường chéo (m) Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Các phương pháp buộc cáp Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Tời Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Nguyên nhân sự mất ổn định máy xây dựng + Quá tải; + Chân chống không ổn định; + Mặt bằng làm việc dốc quá mức quy định; + Phanh đột ngột khi nâng, quay tải tốc độ lớn; + Không sử dụng kẹp ray. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Sự cố tai nạn Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Biện pháp phòng ngừa sự mất ổn định máy xây dựng - Kiểm tra kỹ tình trạng kỹ thuật; - Đặt biển báo, tín hiệu; - Cấm đưa tải qua đầu người; - Cấm dùng thiết bị nâng để tháo dây đang bị đè nặng; - Cấm kéo hoặc đẩy tải khi đang treo. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. 3.4 Kỹ thuật an toàn trong công tác đào hố sâu và khai thác đá Nguyên nhân tai nạn: - Sụp đổ mái đất khi đào hố, hào sâu nhỏ hơn 3m; - Do đất đá lăn rơi từ trên bờ hố xuống (có người làm việc dưới hố); - Người ngã khi làm việc ở mái dốc quá đứng; - Không theo dõi tình trạng hố đào liên tục trong điều kiện thời tiết xấu, tối, sương mù; - Do bị nhiễm hơi, khí độc; - Bị chấn thương do sức ép, đất đá văng; Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Tai nạn sụp hố sâu, bị đá văng Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Điều kiện của mái dốc ổn định T ≤ Qsinθ = c.l(AC) +cosθ tagφ Q: trọng lượng khối lăng trụ C: lực dính của đất lAC: chiều dài mặt trượt θ: góc giữa mặt phẳng trượt và mặt phẳng ngang T: lực gây trượt Khi độ ẩm tăng thì lực dính và lực ma sát giảm Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Các biện pháp phòng ngừa tai nạn Khi hố đào sâu hơn giới hạn cho phép thì phải đào giật cấp, gia cố thành hố Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Gia cố hố đào Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. Các biện pháp phòng ngừa tai nạn - Phải có rào ngăn, biển cắm đèn báo hiệu; - Không cho ngồi dưới mái dốc khi đào; - Các đống vật liệu trên bờ phải để cách mép hở lớn hơm 1m, khi đào phải có bậc lên xuống, hoặc thang; - Khi lấp hố có chống tường đất phải tháo dỡ từ dưới lên; - Thi công bằng máy móc phải kiểm tra cáp ngầm, đường ống, Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. 3.5 Kỹ thuật an toàn trong bê tông và bê tông cốt thép - An toàn khi cạo gỉ cốt thép: + Thao tác bằng tay: phải có kính phòng hộ, khẩu trang và găng tay; + Phun cát: bao kín, có biển báo; + Sử dụng máy cạo gỉ: che chắn bộ phận truyền động và kiểm tra kỹ các bulông. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. 3.5 Kỹ thuật an toàn trong bê tông và bê tông cốt thép - An toàn khi cắt cốt thép: + Thao tác bằng máy: kiểm tra máy, lưỡi dao, dầu mỡ; + Thao tác bằng tay: sử dụng búa có cán chắc chắn. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. 3.5 Kỹ thuật an toàn trong bê tông và bê tông cốt thép - An toàn khi hàn cốt thép: + Nguồn điện: đủ nguồn điện, tránh sử dụng dây đã bị hở, đứt nối, nối đất; + Nơi làm việc: bố trí riêng biệt, che chắn, sơn màu xanh để giảm ánh sáng phản xạ, buồng làm việc phải dùng vật liệu chống cháy; + Khi thao tác: sử dụng mặt nạ, kính phòng hộ tránh tác hại của tia bức xạ hàn. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. 3.5 Kỹ thuật an toàn trong bê tông và bê tông cốt thép - An toàn khi lắp dựng cốt thép: + Không để cốt thép quá gần dây điện trần; + Vận chuyển cốt thép an toàn; + Khi thao tác: sử dụng găng tay. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. 3.5 Kỹ thuật an toàn trong bê tông và bê tông cốt thép - An toàn khi đổ, trộn và lắp dựng bê tông: + Đổ theo máng nghiêng, các ống vòi; + Máy trộn gần khu vật liệu, nguồn nước; + Bê tông chịu kéo kém chú ý gác các cấu kiện lên điểm đỡ, điểm treo; + Sử dụng vòi tưới tự động trong dưỡng độ; + Vận chuyển bê tông an toàn; Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. 3.6 Kỹ thuật an toàn trong lắp ghép Các tai nạn chủ yếu: rơi, đổ cấu kiện, người ngã cao, máy móc hỏng, - Nguyên nhân gây tai nạn: + Do thiếu sót trong thiết kế kiến trúc, kết cấu; + Do thiếu sót trong thiết kế thi công; + Vi phạm nội quy an toàn; Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. 3.6 Kỹ thuật an toàn trong lắp ghép - Biện pháp phòng ngừa tai nạn: + Chọn thiết bị treo buộc chắc chắn, an toàn; Thiết bị treo 2 nhánh Thiết bị treo 4 nhánh Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. 3.6 Kỹ thuật an toàn trong lắp ghép - Biện pháp phòng ngừa tai nạn: + Sử dụng giáo cao, giáo treo, thang, dây đeo an toàn; Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only.