Bài giảng AFTA

Khu vùc mËu dÞch tù do Asean asean free trade area I. Sù thµnh lËp Hội nghị Thượng đỉnh ASEAN lần thứ 4 tháng 1/1992 tại Singapore. Kế hoạch ban đầu AFTA được hoàn thành vào năm 2008 với mục đích cơ bản là "tăng cường khả năng cạnh tranh của ASEAN như một cơ sở quốc tế nhằm cung cấp hàng hóa ra thị trường thế giới". Tuy nhiên, trước sự phát triển và cạnh tranh mạnh mẽ của các liên kết kinh tế toàn cầu khác, cũng như do sự tiến bộ của chính các quốc gia ASEAN, năm 1994, khối này quyết định đẩy nhanh thời hạn lên năm 2003 T×nh h×nh xuÊt nhËp khÈu cña ASEAN (1993-2002) II. Môc tiªu Thóc ®Èy bu«n b¸n gi÷a c¸c n­íc trong khu vùc nhê chÕ ®é ­u ®·i thuÕ quan (CEPT) vµ c¸c ­u ®·i kh¸c. T¨ng c­êng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña ASEAN trªn tr­êng quèc tÕ. T¨ng søc hÊp dÉn cña m«i tr­êng ®Çu t­ nh»m thu hót vèn FDI. X©y dùng c¬ chÕ vµ ®iÒu kiÖn chung thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ cña c¸c n­íc thµnh viªn. III. Common Effective Preferential TariffCEPt CEPT lµ g× ? Ch­¬ng tr×nh CEPT thùc hiÖn theo bèn danh môc Ch­¬ng tr×nh CEPT ®èi víi hµng rµo phi thuÕ quan 1. CEPt (1/1/1993-1/1/2003) §èi víi thuÕ quan, trong vßng 10 n¨m, c¸c n­íc thµnh viªn ASEAN ph¶i ®¹t møc gi¶m thuÕ quan chung xuèng cßn 0-5 % §èi víi hµng rµo phi thuÕ quan: lo¹i bá h¹n chÕ sè l­îng nhËp khÈu, vµ c¸c hµng rµo phi thuÕ quan kh¸c C¸c s¶n phÈm thuéc CEPT do c¸c n­íc thµnh viªn tù ®Ò nghÞ c¨n cø vµo ®iÒu kiÖn kinh tÕ cña mçi n­íc. 2. Ch­¬ng tr×nh CePT thùc hiÖn theo bèn danh môc Ch­¬ng tr×nh c¾t gi¶m nhanh Ch­ong tr×nh c¾t gi¶m th«ng th­êng Danh môc s¶n phÈm t¹m thêi ch­a gi¶m thuÕ (TEL- Temporary Exclusion List) Danh môc s¶n phÈm lo¹i trø hoµn toµn (GEL- General Exclusion List) Danh môc n«ng s¶n ch­a chÕ biÕn (SL-Sensitive List) Danh môc s¶n phÈm cept 2.1 Danh môc gi¶m thuÕ nhËp khÈu-IL Do c¸c n­íc thµnh viªn ASEAN tuú ®iÒu kiÖn kinh tÕ cña m×nh mµ tù nguyÖn ®Ò nghÞ IL n»m trong 2 cÊp ®é c¾t gi¶m: CT c¾t gi¶m nhanh (®èi víi sp cã thuÕ NK ≤20%) gåm 2 b­íc CT c¾t gi¶m th«ng th­êng (®v sp cã thuÕ NK > 20%) gåm 2 b­íc 2.2 Danh môc c¸c s¶n phÈm t¹m thêi ch­a gi¶m thuÕ- TEL Môc ®Ých: gióp c¸c n­íc thµnh viªn cã thêi gian æn ®Þnh vµ chuyÓn h­íng ®èi víi 1 sè sp t­¬ng ®èi träng yÕu. Danh môc nµy chØ cã tÝnh t¹m thêi vµ sau 1 tgian nhÊt ®Þnh c¸c quèc gia ph¶i ®­a toµn bé c¸c s¶n phÈm thuéc TEL vµo danh môc thuÕ. Qu¸ tr×nh chuyÓn nµy kÐo dµi trong vßng 5 n¨m (1/1/1996-1/1/2000) 2.3 Danh môc s¶n phÈm lo¹i trõ hoµn toµn-GEL Danh môc nµy gåm nh÷ng s¶n phÈm kh«ng tham gia CEPT Sp: ¶nh h­ëng ®Õn an ninh quèc gia, ®¹o ®øc x· héi; cuéc sèng, søc khoÎ con ng­êi… 2.4 Danh môc s¶n phÈm n«ng s¶n ch­a chÕ biÕn nh¹y c¶m- SL Gåm: Danh môc n«ng s¶n ch­a chÕ biÕn nh¹y c¶m Danh môc n«ng s¶n ch­a chÕ biÕn nh¹y c¶m cao. Víi dm nµy, khung thêi gian c¾t gi¶m thuÕ quan dµi h¬n (tõ 0-5% vµo 2010); tuy nhiªn vÉn cã nh÷ng linh ho¹t ®iÒu chØnh nhÊt ®Þnh tuú t×nh h×nh kinh tÕ. 3. CEPT ®èi víi hµng rµo phi thuÕ quan §­îc quy ®Þnh ë ®iÒu 5, hiÖp ®Þnh CEPT (1992) Ngoµi thuÕ quan, CEPT cßn ®Ò cËp ®Õn viÖc lo¹i bá h¹n chÕ sè l­îng nhËp khÈu vµ c¸c hµng rµo phi thóª quan kh¸c. 4. Bèn ®iÒu kiÖn ®Ó s¶n phÈm ®­îc h­ëng chÕ ®é thuÕ quan ­u ®·i theo CEPT Sp ph¶i n»m trong danh môc c¾t gi¶m cña 2 quèc gia XK vµ NK; ph¶i cã møc thuÕ quan NK ≤ 20% Sp cã CT gi¶m thuÕ ®­îc AFTA th«ng qua Sp thuéc khèi ASEAN (t.l hµm l­îng xuÊt xø ≥ 40%) Sp nhËp khÈu ®­îc vËn chuyÓn th¼ng tíi n­íc XK IV. TiÕn tr×nh thùc hiÖn CEPTTheo thèng kª cña ban th­ ký ASEAN, CEPT ®· ®­îc c¸c n­íc thµnh viªn thùc hiÖn nh­ sau: Thùc hiÖn CEPT (c¾t gi¶m thuÕ tõ 0-5%) ASEAN 6 ®¹t 99,59% ASEAN 4 ®¹t 66,74% Campuchia: 7,9% Lµo: 5,86% ViÖt Nam: 6,22% Myanmar: 4,61% Môc tiªu c¾t gi¶m thuÕ suÊt xuèng cßn 0-5% Môc tiªu c¾t gi¶m thuÕ suÊt xuèng cßn 0% V. T×nh h×nh thùc hiÖn AFTA ë ViÖt Nam Ngày 28/7/1995, Việt Nam chính thức trở thành thành viên thứ 7 của ASEAN và cam kết tham gia AFTA. Thời hạn hoàn thành AFTA của Việt Nam năm 2006. Việt Nam bắt đầu thực hiện lộ trình giảm thuế quan tham gia AFTA từ ngày 1/1/1996, khi đưa 875 mặt hàng đầu tiên vào thực hiện CEPT. Tất cả những mặt hàng này đều đã nằm ở khung thuế suất 0-5% 1.Vn c«ng bè danh môc c¸c hµng ho¸ tham gia CEPT IL: gåm 1633 nhãm (53% biÓu thuÕ NK) chñ yÕu lµ c¸c mÆt hµng ®¹ng cã thuÕ suÊt nhá h¬n 20% TEL: gåm 1345 nhãm (39,2% biÓu thuÕ NK) chñ yÕu gåm c¸c mÆt hµng ®­îc b¶o hé thuÕ suÊt >20% hoÆc ®ang ®­îc ¸p dông c¸c bp b¶o hé phi thuÕ quan GEL: gåm 213 nhãm (6,2% biÓu thuÕ nhËp khÈu) SL: gåm 23 nhãm, chñ yÕu lµ c¸c mÆt hµng n«ng s¶n ®­îc b¶o hé cao 2.®¸nh gi¸ sù t¸c ®éng cña AFTA §ÕN NÒN KINH TÕ viÖT nAM T¸c ®éng tÝch cùc T¸c ®éng tiªu cùc 2.1. T¸c ®éng tÝch cùc Tham gia vµo AFTA gióp VN ®Èy m¹nh qu¸ tr×nh héi nhËp víi kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi KÝch thÝch m¹nh mÏ VN thay ®æi c¬ cÊu kinh tÕ theo h­íng: ®Èy m¹nh c«ng cuéc CNH phôc vô XK T¹o ®/k thuËn lîi ®Ó VN ®Èy nhanh tèc ®é thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi Gãp phÇn kÝch thÝch sù hoµn thiÖn vµ ®æi míi T¹o c¬ héi cho VN më réng tt XK trong c¸c n­íc trong khu vùc vµ trªn thÞ tr­¬ng thÕ giíi 2. T¸c ®éng tiªu cùc Cã nguy c¬ nhiÒu doanh nghiÖp VN bÞ ph¸ s¶n, thÊt nghiÖp gia t¨ng Hµng ho¸ khã c¹nh tranh víi hµng nhËp khÈu cã ­u thÕ tõ c¸c n­íc ASEAN kh¸c DÔ bÞ t¸c ®éng bëi sù biÕn ®éng kh«ng thuËn lîi cña c¸c n­íc trong khu vùc (khñng ho¶ng 97-98) ¶nh h­ëng ®Õn nguån thu ng©n s¸ch