6_ngan_hang_trung_uong_7151_391929_20180729_052416

1CHÖÔNG VI NGAÂN HAØNG TRUNG ÖÔNG ØØ I . Quaù trình ra ñôøi cuûa NHTW Quaù trình ra ñôøi cuûa NHTW qua 2 giai ñoaïn : • Giai ñoaïn 1: Giai ñoaïn ra ñôøi ngaân haøng phaùt haønh ñoäc quyeàn . • Giai ñoaïn 2: Giai ñoaïn ngaân haøng phaùt haønh ñoäc quyeàn phaùt trieån thaønh NHTW Giai ñoaïn 1: Giai ñoaïn ra ñôøi ngaân haøng phaùt haønh ñoäc quyeàn. Töø cuoái theá kyû 17 trôû veà tröôùc, hoaït ñoäng ngaân haøng mang 2 ñaëc tröng: ƒ Caùc ngaân haøng hoaït ñoäng ñoäc laäp, khoâng raøng buoäc laãn nhau. ƒ Moãi ngaân haøng ñeàu coù chöùc naêng: nhaän kyù thaùc, cho vay, chieát khaáu thöông phieáu, phaùt haønh giaáy baïc Ñeán theá kyû 18, saûn xuaát phaùt trieån, löu thoâng haøng hoùa ñöôïc môû roäng laøm cho caùc ngaân haøng phaùt trieån laøm 2 loaïi : ƒNgaân haøng trung gian . ƒNgaân haøng phaùt haønh . 2Giai ñoaïn 2: Giai ñoaïn ngaân haøng phaùt haønh ñoäc quyeàn phaùt trieån thaønh NHTW . Luùc ñaàu vieäc phaùt haønh giaáy baïc taäp trung vaøo ngaân haøng duy nhaát - ngaân haøng phaùt haønh ñoäc quyeàn - thuoäc sôû höõu tö nhaân. Sau cuoäc khuûng hoaûng 1929 – 1933 caùc nöôùc laàn löôït quoác höõu hoùa ngaân haøng phaùt haønh ñoäc quyeàn. Canaña quoác höõu hoùa ngaân haøng phaùt haønh naêm 1938, Ñöùc naêm 1939, Phaùp quoác höõu hoùa ngaân haøng phaùt haønh theo ñaïo luaät 2/12/1945 (hieäu löïc töø ngaøy 1/1/1946), Anh quoác höõu hoùa ngaân haøng phaùt haønh theo ñaïo luaät 14/2/1946 Khaùi nieäm “Ngaân haøng trung öông” ñaõ ra ñôøi thay theá cho khaùi nieäm “Ngaân haøng phaùt haønh ñoäc quyeàn”. Ngoaøi chöùc naêng phaùt haønh, NHTW coù chöùc naêng quaûn lyù Nhaø nöôùc veà hoaït ñoäng tieàn teä –tín duïng - ngaân haøng. II. Moâ hình toå chöùc NHTW 1. Ngaân haøng trung öông ñoäc laäp vôùi chính phuû • Chính phuû khoâng coù quyeàn can thieäp vaøo hoaït ñoäng cuûa NHTW, ñaëc bieät laø trong vieäc xaây döïng vaø thöïc thi chaùnh saùch tieàn teä. • Tieâu bieåu cho moâ hình naøy laø Heä Thoáng Döï Tröõ Lieân Bang Hoa Kyø vaø Ngaân Haøng Döï Tröõ Lieân Bang Ñöùc. 32. NHTW tröïc thuoäc Chính phuû • Chính phuû coù aûnh höôûng raát lôùn ñoái vôùi NHTW thoâng qua vieäc boå nhieäm caùc thaønh vieân cuûa boä maùy quaûn trò vaø ñieàu haønh ngaân haøng trung öông, thaäm chí Chính phuû coøn can thieäp tröïc tieáp vaøo vieäc xaây döïng vaø thöïc thi chaùnh saùch tieàn teä. • Moâ hình naøy ñöôïc aùp duïng ôû nhieàu nöôùc, ví duï Nhaät baûn, Anh ,Vieät nam III . Chöùc naêng cuûa NHTW 1 . NHTW laø trung taâm phaùt haønh tieàn vaø ñieàu tieát löu thoâng tieàn teä • Giaáy baïc ngaân haøng do ngaân haøng trung öông ñoäc quyeàn phaùt haønh. • Hoaït ñoäng cung öùng tieàn cuûa NHTW taùc ñoäng moät caùch tröïc tieáp ñeán ñoä taêng, giaûm cuûa toång cung tieàn teä trong neàn kinh teá. ƒ Phaùt haønh qua keânh ngaân saùch Nhaø nöôùc ƒ Phaùt haønh qua thò tröôøng môû baèng vieäc tham gia mua baùn chöùng khoùan treân thò tröôøng tieàn teä. ƒ Phaùt haønh qua caùc giao dòch thò tröôøng vaøng vaø ngoaïi teä 42. NHTW laø ngaân haøng cuûa caùc ngaân haøng ƒ Môû taøi khoaûn vaø nhaän tieàn gôûi cuûa caùc ngaân haøng trung gian ƒ Caáp tín duïng cho caùc ngaân haøng trung gian ƒ Quaûn lyù nhaø nöôùc ñoái vôùi heä thoáng ngaân haøng 3. NHTW laø ngaân haøng cuûa Nhaø nöôùc ƒ NHTW thuoäc sôõ höõu nhaø nöôùc. ƒ NHTW nhaän tieàn gôûi cuûa kho baïc nhaø nöôùc. ƒ Laøm ñaïi lyù phaùt haønh caùc loaïi traùi phieáu nhaø nöôùc. ƒ Quaûn lyù döï tröõ quoác gia vaø ƒ Cho chính phuû vay ñeå caân baèng thu – chi ngaân saùch . IV. Chính saùch tieàn teä vaø vai troø quaûn lyù vó moâ cuûa NHTW 1 . Khaùi nieäm veà chính saùch tieàn teä (Money Policy) Laø toång hoøa nhöõng phöông thöùc maø ngaân haøng trung öông thoâng qua caùc coâng cuï tieàn teä taùc ñoäng ñeán khoái löôïng tieàn trong löu thoâng, nhaèm phuïc vuï cho vieäc thöïc hieän caùc muïc tieâu kinh teá - xaõ hoäi cuûa ñaát nöôùc trong moät thôøi kyø nhaát ñònh. 52 . Muïc tieâu cuûa chính saùch tieàn teä Muïc tieâu cuoái cuøng (goal, target): - Phaùt trieån kinh teá - Taïo coâng aên vieäc laøm - Kieåm soaùt laïm phaùt Thöïc hieän muïc tieâu cuoái cuøng, NHTW phaûi xaùc ñònh caùc muïc tieâu trung gian cuûa chiùnh saùch tieàn teä. Muïc tieâu trung gian thöôøng ñöôïc caùc NHTW söû duïng laø caùc khoái tieàn teä M1, M2, M3 vaø laõi suaát. Caùc muïc tieâu trung gian naøy laïi ñöôïc chi tieát hoùa baèng nhöõng muïc tieâu hoaït ñoäng . Döï tröõ baét buoäc Thò tröôøng môû Laõi suaát taùi chieát khaáu Cô soá tieàn MB M1 M2 M3 Laõi suaát Tyû leä laïm phaùt Tyû leä thaát nghieäp Tyû leä GDP Nhöõng coâng cuï Nhöõng muïc tieâu hoaït ñoäng Nhöõng muïc tieâu trung giann Muïc tieâu cuoái cuøng 63. Caùc keânh truyeàn daãn cuûa chính saùch tieàn teä - Keânh laõi suaát - Keânh giaù caû taøi saûn M i I Y↑⇒ ↓⇒ ↑⇒ ↑ 3. Caùc keânh truyeàn daãn cuûa chính saùch tieàn teä + Tyû giaù hoái ñoaùi • Xuaát nhaäp khaåu: • Baûng caân ñoái taøi saûn cuûa coâng ty: Ñoàng noäi teä maát giaù =>gia taêng gaùnh naëng nôï => giaûm gaùi trò taøi saûn vay möôïn => giaûm ñaàu tö => giaûm taêng tröôûng ↑↑=↑=>↑=> YNXEM ↓↓=>↓=>↓=>↑=> YILNWM 3. Caùc keânh truyeàn daãn cuûa chính saùch tieàn teä + Giaù caû chöùng khoaùn • Ñaàu tö: • Baûng caân ñoái taøi saûn cuûa coâng ty: • Caùc hoä gia ñình: ↑↑=>↓=>↑=>=>↑=> YIcqPM s ↑↑=↑=>↑=>↑=>↑=> YILNWPM s ↑↑=>↑=>↑=>↑=> YCWPM s 73. Caùc keânh truyeàn daãn cuûa chính saùch tieàn teä + Giaù caû baát ñoäng saûn • Chi tieâu nhaø ôû : • Söï giaøu coù hoä gia ñình : • Baûng caân ñoái TS cuûa ngaân haøng : ↑↑=>↑=>↑=> YHPM h ↑↑=>↑=>↑=>↑=> YCWPM h ↑↑=>↑=>↑=>↑=> YINWPM r 4. Nhöõng coâng cuï 4.1. Döï tröõ baét buoäc Döï tröõ baét buoäc laø phaàn tieàn gôûi maø caùc ngaân haøng trung gian phaûi ñöa vaøo döï tröõ taïi NHTW theo luaät ñònh. Taêng hoaëc giaûm tyû leä döï tröõ baét buoäc, NHTW coù theå haïn cheá hoaëc baønh tröôùng khoái tieàn teä maø heä thoáng ngaân haøng coù khaû naêng cung öùng cho neàn kinh teá. 4.2. Laõi suaát Baèng caùch quy ñònh: ƒ Laõi suaát tieàn gôûi vaø laõi suaát cho vay theo töøng kyø haïn; hoaëc ƒ Saøn laõi suaát tieàn gôûi vaø traàn laõi suaát cho vay ñeå taïo neân khung laõi suaát giôùi haïn. ƒ Coâng boá laõi suaát cô baûn coäng vôùi bieân ñoä giao dòch 8- Ngaân haøng trung öông aùp duïng chính saùch töï do hoaù : ƒ Coâng boá laõi suaát cô baûn ñeå höôùng daãn laõi suaát thò tröôøng. ƒ Söû duïng coâng cuï laõi suaát taùi caáp voán vaø keát hôïp vôùi laõi suaát thò tröôøng môû ñeå can thieäp vaø ñieàu chænh laõi suaát thò tröôøng. 4.3. Thò tröôøng môû (Open market) Phaûn aùnh vieäc ngaân haøng trung öông mua hoaëc baùn chöùng töø coù giaù treân thò tröôøng taøi chính, nhaèm ñaït ñeán muïc tieâu ñieàu chænh löôïng tieàn trong löu thoâng. Thò tröôøng môû coù moät soá öu ñieåm : ƒ NHTW coù theå chuû ñoäng tieán haønh maø khoâng phaûi phuï thuoäc vaøo nhu caàu cuûa caùc ngaân haøng trung gian . ƒ Nghieäp vuï naøy töông ñoái linh hoaït vaø chính xaùc, coù theå ñöôïc söû duïng ôû baát kyø möùc ñoä naøo. ƒ Deã daøng ñöôïc ñaûo ngöôïc laïi khi coù moät sai laàm xaûy ra trong luùc tieán haønh. ƒ Coù theå ñöôïc hoaøn thaønh nhanh choùng, khoâng gaây neân nhöõng chaäm treã veà maët haønh chính. 94.4. Tyû giaù hoái ñoaùi • NHTW coù theå aán ñònh tyû giaù coá ñònh, hoaëc thaû noåi tyû giaù vaän ñoäng theo quan heä cung – caàu ngoaïi hoái treân thò tröôøng hoái ñoaùi.