10 thắc mắc đáng quan tâm về hiếm muộn – vô sinh

10 thắc mắc đáng quan tâm về hiếm muộn – vô sinh Vô sinh – hiếm muộn đã không còn quá hiếm gặp trong xã hội ngày nay, từ khi nào nó đã trở thành nỗi phiền muộn của rất nhiều cặp vợ chồng. Chính bởi thế, mỗi ngày trang Tư vấn sức khỏe của Webtretho nhận được không ít những thắc mắc, lo lắng của các độc giả gởi về, và tất cả đếu được các bác sĩ chuyên khoa Sản, Trung tâm chăm sóc sức khỏe sinh sản TP. Hồ Chí Minh trả lời một cách thấu đáo. Hãy tham khảo 10 câu hỏi sau, có thể chúng phần nào giải tỏa được những lo âu, thắc mắc ở bạn. 1. Những điều kiện cần và đủ để có thể thụ thai là gì? - Người nam và người nữ còn trong độ tuổi sinh sản. - Thời điểm giao hợp thích hợp cho việc thụ tinh. Bên cạnh đó, khi tuổi cao dần thì khả năng sinh con sẽ giảm dần, nhất là đối với nữ giới. - Người nam và người nữ không có vấn đề bất thường về cơ quan sinh dục, bao gồm cả các về hình thái, cơ học và cả về chức năng như sinh tinh trùng, noãn, nội tiết sinh dục, khả năng làm tổ và phát triển của phôi trong tử cung…. - Người nam và người nữ không có bất thường về các yếu tố di truyền. Những yếu tố di truyền ngẫu nhiên có thể gây ra hiện tượng không thể hình thành phôi thai trong tử cung. - Người nam và người nữ không có các bệnh viêm nhiễm cơ quan sinh dục. Những vi trùng, siêu vi gây ra các bệnh viêm nhiễm có thể khiến quá trình thụ tinh, di chuyển và làm tổ của phôi thai bị đình trệ. Ảnh: Inmagine 2. Thời điểm thích hợp cho việc giao hợp để có con là thời điểm nào? Nếu chu kỳ kinh nguyệt của người nữ thật sự đều đặn, cấu tạo buồng trứng hoàn toàn bình thường và có rụng trứng thì khả năng dễ thụ thai nhất là giao hợp vào những ngày gần thời điểm rụng trứng từ 3 đến 5 ngày. Ngày rụng trứng thường là trước kỳ kinh tiếp theo 14 ngày. Ví dụ: Kỳ kinh tiếp theo vào ngày 14 của tháng sau, thì thời gian trứng rụng sẽ vào rơi vào các ngày 29, 30, của tháng này và ngày 1 của tháng sau. Để dễ biết thời gian rụng trứng và cũng là để biết có sự rụng trứng hay không, người nữ có thể: - Dùng các que thử rụng trứng nhanh LH (Ovustick) để tìm ngày rụng trứng. Que thử rụng trứng này có bán ở các nhà thuốc tây, có đính kèm hướng dẫn sử dụng và rất dễ sử dụng. - Đến cơ sở y tế chuyên Sản phụ khoa để được siêu âm khảo sát noãn và sự rụng trứng. 3. Như thế nào là hiếm muộn – vô sinh? Hai vợ chồng được xác định là hiếm muộn – vô sinh khi hai người mong muốn có con, quan hệ tình dục thường xuyên không sử dụng một biện pháp tránh thai nào mà sau một năm vẫn không có thai. 4. Như thế nào là vô sinh thứ phát? Vô sinh thứ phát được phân biệt với vô sinh nguyên phát là những cặp vợ chồng đã từng có thai ít nhất một lần. Sau đó, do người nữ bị các biến chứng thai kỳ, hoặc các bệnh lý về đường sinh dục nữ mà không thể mang thai lại. Vô sinh thứ phát thường có nguyên nhân do người nữ, tuy nhiên cũng có trường hợp ngoại lệ. 5. Các nguyên nhân của hiếm muộn – vô sinh là gì? Nguyên nhân của hiếm muộn – vô sinh được y học chia ra thành hai nhóm nguyên nhân. Nhóm nguyên nhân hiếm muộn thường gặp ở phụ nữ gồm: tắc vòi trứng, không rụng trứng hay rụng trứng không đều, bệnh lạc nội mạc tử cung, bệnh u xơ tử cung, các bệnh về chức năng của tuyến giáp… Nhóm nguyên nhân hiếm muộn thường gặp ở nam giới có thể bao gồm: không có tinh trùng, tinh trùng quá ít, tinh trùng di động yếu, tinh trùng bị dị dạng, bất lực, xuất tinh sớm hay xuất tinh ngược dòng, các bệnh về tuyến tiền liệt, các bệnh về chức năng của tuyến giáp… Ngoại lệ, có những trường hợp, người nam và người nữ đều bình thường về phương diện sinh sản, nhưng tinh trùng bị chết nên không đi vào đường sinh dục nữ được do tinh trùng dị ứng với chất nhầy tại cổ tử cung của người vợ. 6. Nạo phá thai có dẫn đến hiếm muộn – vô sinh không? Dù có làm bằng kỹ thuật cao đến đâu đi nữa thì nạo phá thai có thể dẫn đến vô sinh là một điều chắc chắn. Cho dù lý do là bệnh lý hay đời sống xã hội thì thủ thuật nạo phá thai tuy không lớn nhưng cũng không phải việc nhỏ. Sau thủ thuật nạo phá thai, cơ quan sinh dục của người nữ có thể bị để lại nhiều di chứng gây hậu quả xấu. Các thủ thuật nạo phá thai ngày nay tuy đã có rất nhiều tiến bộ nhưng việc phải dùng dụng cụ bằng kim loại để nong rộng cổ tử cung; dùng que kim loại để dò hướng khoang tử cung và đo độ dài khoang tử cung; dùng ống hút bằng kim loại để hút phôi thai và cuống rốn; cuối cùng còn phải dùng nuôi nạo bằng kim loại để nạo sạch khoang tử cung là không thể tránh khỏi. Khi cuống rốn đang dính trên thành tử cung bị một lực hút áp suất để bong ra khỏi vách tử cung sẽ làm cho rất nhiều mạch máu trên thành tử cung tại vị trí cuống rốn bị vỡ và xuất huyết. Quá trình này nạo phá thai có thể làm cho vách tử xung bị trầy xước, thậm chí rách hoặc nhiễm trùng. Khi các triệu chứng viêm nhiễm hình thành, chúng có thể lây lan từ nội mạc tử cung qua ống dẫn trứng làm cho ống dẫn trứng bị viêm, miệng ống dẫn trính dính vào nhau khiến cho trứng và tinh trùng không thể gặp nhau, trứng không thể đi đến làm tổ trong tử cung nên người nữ không thể thụ thai. Có nhiều nguyên nhân gây nên các bệnh viêm nhiễm sau nạo phá thai, trong đó các dụng cụ sử dụng trong khi làm thủ thuật không được đảm bảo vô trùng cũng là một nguyên nhân không nhỏ. Ở đây, còn chưa kể đến những biến chứng sau nạo phá thai như băng huyết, sót nhau… Hậu quả của tất cả những việc này là người nữ sẽ bị hiếm muộn – vô sinh. 7. Phải làm những xét nghiệm gì khi đi điều trị hiếm muộn – vô sinh? Trước khi cho chỉ định làm các xét nghiệm chuyên môn. Bác sĩ cần biết một số chi tiết về thong tin sức khoẻ của người nữ như: số lần sanh, sẩy, nạo phá thai, các cách ngừa thai trước khi muốn sinh con, vòng kinh bao nhiêu ngày, kinh nguyệt đều hay không và kinh nguyệt kéo dài bao lâu, đã từng phẫu thuật cơ quan sinh dục hay chưa, có tiền sử mắc bệnh các bệnh đường sinh dục trước đó không… Bác sĩ sẽ khám phụ khoa, và cho một số chỉ định chuyên môn như: siêu âm, siêu âm đầu dò, xét nghiệm nội tiết tố, chụp X-quang để đánh giá tình trạng của tử cung và vòi trứng. Vì nguyên nhân của hiếm muốn – vô sinh có hơn 50% là do nam giới, nên người nam cũng cần đi khám tại Nam khoa các bệnh viện có chuyên môn về sinh sản. Lịch sử bệnh lý và thói quen sinh hoạt cũng sẽ được bác sĩ tìm hiểu rất cặn kẽ. Người nam cần cho biết rõ về sức khỏe hiện tại, có bị bệnh quai bị lúc nhỏ hay không, nghề nghiệp và môi trường làm việc, có nghiện thuốc lá hay không, có nghiện rượu hay không, có mắc bệnh về đường tiểu hay không, có đang sử dụng thuốc để điều trị bệnh lý nào khác hay không… Bác sĩ sẽ chỉ định làm xét nghiệm về tinh trùng, còn gọi là tinh dịch đồ hay phân tích tinh dịch. 8. Điều trị hiếm muộn – vô sinh tại ở đâu? - Tại Hà Nội: • Bệnh Viện Phụ Sản Trung Ương – 43 Tràng Thi, Quận Hoàn Kiếm. • Bệnh viện phụ sản Hà Nội – Đường Đê La Thành, Quận Đống Đa. • Trung tâm Nam học và hiếm muộn Hà Nội – 7/387 đường Hoàng Quốc Việt, Quận Cầu Giấy. - Tại TP. Hồ Chí Minh: • Bệnh viện Phụ Sản Từ Dũ – 284 Cống Quỳnh, Quận 1. • Bệnh viện Phụ sản Hùng Vương – 9 Lý Thường Kiệt, Quận 5. 9. Ngân hàng trứng và tinh trùng để thụ tinh ống nghiệm ở đâu? Khi chưa có nguồn “trứng” dự trữ để làm thụ tinh nhân tạo thì chỉ có cách tìm người thân, quen để được giúp cho trứng hoặc nhờ họ giới thiệu. Nên lien hệ ngay khoa chữa bệnh vô sinh hoặc bác sĩ đang chữa trị hướng dẫn, giới thiệu. Khi nhận trứng thì chỉ cần quan tâm đến vấn đề sức khỏe của người cho trứng, không mắc các bệnh nguy hiểm như nhiễm HIV, HBV, các bệnh di truyền… Y học không quan tâm yếu tố xuất thân, nhân than mang tính xã hội chứ không phải tính sinh học. Nước ta chưa có hệ thống ngân hàng trứng và hệ thống pháp lý chặt về vấn đề này như các nước tiên tiến, chưa có cơ sở dịch vụ môi giới hợp pháp vấn đề này, do vậy những người cần thực hiện thụ tinh ống nghiệm nên chú ý cả vấn đề về pháp lý và tình cảm về sau khi việc chữa trị thành công nếu người cho trứng và nhận trứng biết rõ nhau. Ngân hàng tinh trùng tại Việt Nam hiện nay đã có tại ba đơn vị sau: bệnh viện Phụ sản Trung ương, bệnh viện Từ Dũ và Trung tâm Công nghệ phôi (Học viện Quân Y). 10. Tạo tinh trùng từ tế bào gốc ở đâu? Việc tạo tinh trùng từ tế bào gốc và thử nghiệm lấy trùng này thụ tinh đang được nghiên cứu ở chuột. Thử nghiệm này trên người vẫn chưa được thực hiện.